M aktabning m etodik ishlari
Maktab ish rejasining tashkiliy pedagogik ishlar qismida
umumiy ta ’lim maktabida yangi o ‘quv yilini uyushqoqlik bilan
boshlash hamda uni tugallash imkonini beruvchi tadbirlar, bu
boradagi maktabning boshqa tashkilotlar bilan hamkorlikdagi ishlari
263
belgilanadi. K o 'pincha bu o ‘rinda ish uchastkalari taqsimoti ham
aniq ko'rsatiladi. Xuddi shuningdek, o ‘qituvchi kadrlarni tanlash
va joy-joyiga qo'yish. maktab rahbarlari, xodimlari va o ‘qituvchilar
o ‘rtasidagi vazifalar va topshiriqlarni taqsimlash (masalan, kim
sin f rahbari boMadi, m azkur maktabning mikrouchastkasiga kimlar
biriktiriladi, kim t o ‘garak rahbari boMadi, kim o ‘quv-tarbiya va
sinfdan, maktabdan tashqari ishlarni boshqaradi va h. k.) sinflarni
jihozlash kabi masalalar k o ‘rsatiladi. Xuddi shu o ‘rinda maktab
m a ’muriyati bilan jam oatchilik tashkilotlari orasida boMadigan ish
taqsimoti ham ko'rsatiladi.
S o ‘ngra m u ayya n bir ish uchun (uslubiy b irlashm alarn ing
y i g ‘ilish kunlari, m ak tab kengashi m ajlislarini, k asab a uyushm asi
tashkiloti m ajlislari va shu k abilar uchun) haftaning aniq kunlari
k o ‘rsatiladi.
Ish rejasining - «maktabni o ‘quv-moddiy va texnikaviy bazasini
m ustahkamlash» deb atalgan qismida:
a) maktab uchun ajratilgan budjet va boshqa m ablag‘lardan t o ‘la,
o ‘z vaqtida unumli foydalanish;
b) o ‘quv qurollari va boshqa o ‘quv-xo‘jalik jihozlari hamda
inventarlarni, kutubxona va uslubiy xonalar uchun moMjallangan
adabiyotlarni sotib olish; mebellar, darsliklar, o ‘quv x o ‘jalik
ashyolarini ta ’mirlash va saqlanishini ta ’minlash; o ‘qituvchilar,
o ‘quvchilar, ota-onalar kuchi bilan ayrim o 'q u v k o ‘rgazmalarini
tayyorlash;
d) sanitariya-gigiyena rejimi, texnika xafsizligi va yongMnga
qarshi kurash tadbirlari, o ‘quvchilarning bu borada o ‘z-o'z ig a xizmat
ko'rsatishi;
e) maktabning o ‘quv xonalari, texnika vositalari bilan ta ’min
etish kabi masalalar belgilanadi.
Maktab ish rejasining maktabni
pedagogik kadrlar bilan
ta ’minlash va ular bilan ishlash deb atalgan qismida maktabni
hozirgi kunning talablari darajasidagi o ‘qituvchi va tarbiyachi
kadrlar bilan ta'm in etishga qaratilgan tadbirlarni belgilash bilan
birga, maktab o'qituvchisining ilmiy metodik, umumiy pedagogik
hamda umumiy psixologik saviyasini oshirishga qaratilgan qator
tadbirlar belgilanadi.
Bundan tashqari maktab ish rejasini mazkur qismida pedagogik
kadrlar bilan ishlash va ularning malakasini oshirish hamda qayta
tayyorlashga qaratilgan ishlar ham aniq belgilanadi.
Bunda ayniqsa:
a) maktab o ‘qituvchilarining malakasini oshirishning reja-
grafigini tuzish;
b) o'qituvchilarni o ‘z ustida mustaqil ishlab, mahoratlarini
oshirish. B u n d a o ‘zustidam ustaqiI ishlash bo'yichakonsultatsiyalarni,
ochiq darslarni o ‘tkazish va ularga qatnashish;
d) m alaka oshirish va m etodik ishlar. B ugungi kun talablari
asosida o ‘qituvchilarni yangi d astur b o ‘yicha qisqa m uddatli
kurslarni tashkil etish, ularni o ‘qituv ch ilar m alakasini oshirish
shahar, viloyat, R e sp u b lik a institutlaridagi kurs m a s h g ‘ulotlariga
qatnashtirish.
K engash s in f rahbarlarining h a m d a fanlar b o ‘yicha m etodik
birlashm alari ishlarini tashkil etish. M aktab kabinetini jih o z la sh
va uni ilm iy-m etodik ad abiy o tlar bilan t a ’m inlash. 0 ‘qituvchilar
s h u g ‘u llanayotgan
ped ago g ik
m av z u lar
aso sid a
m ak tabda
m uam m oli sem inarlarni, ilmiy y o ‘nalishdagi an jum anlarni tashkil
etish;
e) o ‘qituvchilar attestatsiyasi. Attestatsiya o ‘tkazuvchi guruh
tuzish va uni o'tkazish muddatini belgilash, o ‘qituvchilar haqida
attestatsiyaga doir hujjatlarni tayyorlash. Bu tadbirlarni amalga
oshirish bilan b o g ‘liq tajribalarni aks ettirish. Attestatsiyani o ‘tkazish
davoinida, o ‘qituvchilarning darslariga qatnashish va boshqa ishlari
bilan tanishish.
f) ilg‘or pedagogik tajribalarni o ‘rganish, umumlashtirish va
ommalashtirish. Tajribalarni umumlashtirish vaom m alashtirishg ad o ir
k o ‘rgazma va stendlarni tashkil etish. Shahar, tuman va maktabdagi
eng yaxshi o ‘qituvchilar darslariga qatnashish ham da ularning ibratli
ishlarini o ‘rganish. Ilg‘or tajribalarni o ‘rganish, umumlashtirish va
ommalashtirish b o ‘yicha seminar-praktikum o ‘tkazish;
g) maktabda pedagogik o ‘qishlar o ‘tkazish kabi masalalarga
alohida e ’tibor berish tavsiya etiladi.
M a k ta b ish rejasini o ‘quv tarb iy a ishlarini y o ‘lga q o ‘yish
— deb nom la n g a n q ism id a o ‘quv rejasini va dasturlarin in g o ‘z
va qtida, yuqori saviyada, sifatli qilib bajarilishini t a ’m inlovchi
tadbirlar, m ak tab dagi t a ’lim ning asosini tashkil qiluvchi da rsning
sam arado rligin i oshirish, m ak tab d agi t a ’limni kabinet sistem asid a
olib borish, t a ’lim -tarbiya j a r a y o n id a tex n ik a vositalari va E X T
dan foy dalan ishn i y o ‘lga q o ‘yish kabi m asa lala r k o ‘rsatiladi.
B un da n tashqari, rejan in g m a z k u r q ism id a fanlar b o ‘yich a t a ’limiy
v a tarbiy aviy ishlar:
a) o ‘quvchilarga fan asoslaridan chuqur va mustahkam bilim
berish; ularni mustaqil ishlashga, mustaqil fikrlashga o ‘rgatish y o ‘li
bilan ilmiy dunyoqarashini takomillashtirib borish. O g ‘zaki va
y ozm a nutq madaniyatini o ‘stirib borish;
b) o ‘quvchilarda bilimga, fanga, t a ’lim jarayoniga qiziqishni
oshirish b o ‘yicha tarbiyaviy ishlar. Ularni bilimlar, mustahkam
k o ‘nikma va malakalar bilan qurollantirish. M aktabda va uyda o ‘quv
mehnatini unumli tashkil etish;
266
d) kitob bilan ishlash masalasini hozirgi kun talablari darajasida
tashkil etish;
e) qobiliyatli va b o ‘sh o ‘zlashtiruvchi o ‘quvchilar bilan yakka
tartibda ishlash.
Imtihonlarga hozirlik k o ‘rish va ularni o ‘tkazish, yozda o ‘qish
uchun topshiriqlar olgan o ‘quvchilar bilan ishlashni tashkil etish,
bilimlarni o ‘zlashtirgan o ‘quvchilarni sinfdan-sinfga k o ‘chirish.
Maktabda kitob j a m g ‘armasini yaratish va toMdirish, o ‘quv-
chilarni darsliklar bilan ta ’minlash.
0 ‘qituvchilar tomonidan o ‘quvchilar bilan olib boriladigan o ‘quv
ishlarining tematik rejasini tuzish va ularni o ‘rganish, nazorat, ijodiy,
laboratoriya va amaliy ishlar, o ‘quv ekskursiyalarini o ‘tkazish hamda
m ash g ‘ulotlarda texnika vositalaridan foydalanishga doir rejalarni
ishlab chiqish belgilanadi.
267
Do'stlaringiz bilan baham: |