O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

3. 

E kskursiyalarni  tash k il  etish  va  o ‘tk azish   m etod ik asi.

Ekskursiyalarni  o ‘tkazish  m et od ik as i da   quyidagi  asosiy  m as a -  

lalarni  alohi da  ajratib  k o ‘rsatish  m u m k i n :   ekskursiyaga  t ayyorla- 

nish,  ekskursiyani  o ‘tkazish  va  uni  y a kunlas h.  Bularni  batafsilroq 

ko ‘rib  ch i qa mi z.

Ekskursiyani  o ‘tkazish.  O da t d a   ekskursiya  qisqacha  kirish  so‘zi 

bilan  boshlanib,   un da   o ‘quvchilarga k o r x o na ni n g  m a z k u r  iqtisodiy 

ko‘rsatkichlari  va  u m u m a n   xalq  xo‘jaligi  u c h u n   a h a mi y at i   yoriti- 

ladi.  0 ‘quvchil ar  k o r x o n a n i n g   ma hs ul otl ari   bilan  h a m   t a n i s h a d i ­

lar,  s u hb at ni   t exnika  xonasida  yoki  k o r xo n an i ng   tarixi,  y u t u q   va 

a n ’an al ari ni   ifodalovchi  stendl ar  bilan  j i h o z l an ga n   qizil  b u r c h a -  

gida  o ‘t kazi sh  qulaydir.  0 ‘qituvchi  suhbat  oxirida  o ‘quvchilarga 

korxona  territoriyasidagi  xatt i- harakat   qoidal ari ni   t us hunt ira di  

va  individual  t opshi riql ar   berib,  u l ar n i n g   q an da y  bajarilganligini 

k uzati shlari ni   avtadi.

Ekskursiya  t a ’limiy  vazifalarga  b o g ‘liq  holda  o ‘tadi.  Masal an, 

0

‘quvchil ar  kor xonaga  t exnologik  jarayon  bilan  t an i s hi sh  u c hun  

kelsalar,  tayyorlash  s exlaridan  b os hlab  to  yig‘ish  sexlarigacha,  b i ­

ror  xarakterli  det al ni   i sh l as h ni ng   h a m m a   j ar ay on in i  kuzatadilar. 

Shu  tariqa  ular  as ta -se ki n  bir  sexdan  ikkinchi  sexga  o ‘tib,  u m u ­

m a n   k o r x o na ni n g   ishini  bilib  oladilar.  Bu n da   o ‘qituvchi  h ar   xil 

t exnologik  j a r a y o n l a r n i n g   tipik  t o m o n l a r i n i   alo hi da   t a ’kidlaydi. 

Nat ij ada 

0

‘quvchil ar  faqat  m a z k u r   korxonaga  xos  t exnol ogik  j a ­

rayon  haqida  emas,   balki  b os hqa   korxonal ardagi   shunga  o' xshash 

jar a yo n la r   haqidagi  t u s h u n c h a g a   ega  b o ‘ladilar.

I k k in c hi   misol.  0 ‘quvchil ar  m u a y y a n   ishlab  chiqarish  ji- 

h o z i n i n g   tuzilishi  va  ishi  bilan  t ani shishl ar i  kerak.  Bu n da y   h ol ­

larda  kuzatish  u c h u n   obyektlar  s h un d a y  t a nl a n ad i k i ,  

0

‘quvchilar 

j i ho z la r   atrofida  ishchiga  xalaqit  be rma ydiga n,   o ‘zlariga  h a m m a  

n a rs a  ko‘r inib  tura di gan   hol da joylashadilar.

0 ‘quvchil ar  k u z at is h ni   m a ’l um  m i q d o r d a   a mal ga  oshiri shl ari  

u c h u n   ularga  o g ‘zaki  yoki  yozma  j avob  qaytar il adigan  konkret 

t opshi riql ar   beriladi.  0 ‘qituvchi  o' q u v c hi la r orasida  aylanib  yurib, 

ular  t opsh i ri qn i   t o ‘g'ri  t u s h u n g a n   yoki  t u s h u n m a g a n l i g i n i   va  uni 

q a nda y  bajarayot ganli kl arini   tekshiradi.