O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

Tayanch  iboralar: 

rejalashtirish,  o' quv  reja,  o ‘quv  dasturi,  t a q ­

vimiy  mavzul i  reja,  f anl ara ro  bog' lani sh,   dars  rejasi,  dars   bayoni.

1. 

R ejalashtirishning  m aqsad  va  vazifalari. 

M e h n a t   t a ’l imi  va 

kasbga  yo'llashni  r ejalashtirishdan  m a q s a d   o ‘quv  j ar ayo ni ni   aniq 

tashkil  et is hda n  iborat  bo'lib,  u  t a ’l i m n i n g   tamoyil lari ga  va  D T S  

talablariga  to' la-to' ki s  javob  be ra di gan  bo'lishi  kerak.  M e hn at  

t a ’limi  bos hqa   u m u m i y   t a ’lim  f anl a ri da n  farq  qilib,  t a ’l i m n i   t a s h ­

kil  etishda  o'ziga  xos  xususivatga  egadir.  O ' qu v j ar ayo ni ni   to'g'ri 

rejalashtirish  orqali  o' qituvchi  va  o ' q u v c hi la rn i ng   o' quv  usta- 

xonalaridagi   ma sh g' u l o tl a ri d a  m e h n a t   t a ’l i m i n i n g   vazifalari  va 

maqsadl ariga,  u n i n g   t amoyillariga  va  o' q u vc hi la r  bilan  ishlashga 

qo ' yi ladi gan  b os hqa   talablarga  muvofiq  h a m m a   i shlarni  o l di nd a n 

ko'rish  m u m k i n .

O ' qu v j a r a yo n i ni   rejalashtirish  o' qi tu vc hi ni ng  ma shg' ul otl arga  

t ayyor lani shida asosiy o' rin tutadi.  O ' qi t uv ch i ni n g mas hg' ul ot la rga  

tayyorlanishi  ikki bos qi ch n i  o' z  ichiga  oladi.  Bu jar ayo n  o' quv  reja, 

kasb  t a ’limiga  oid  t aqvi mi y  mavzuli  reja  va  d a s tu r n i   o ' r ga ni s hda n 

bos hl an a di .   M e h n a t   t a ’l imi  o'qituvchisi  b u   hujjatlar  bilan  t a n i -  

shar   ekan,  tegishli  s i n f   o' qu v c hi la ri da   u m u m i y   m e h n a t   bi limlari 

va  a mal iy  k o ' n i k m a l a r i n i   qaysi  kasb  turlari  bo' yi cha   va  q an da y 

h a j m d a   shakll anti ri sh  lozimligini  a ni q  t as avvur   qiladi.  B u n i n g  

u c h u n   q a n d a y   a s bo b- us k un a la r ,  m o s l a m a l a r   va  ish  qurollari  ke-

222

---

rakligi,  o ‘quvchil ar   m e h n a t   t a ’l imi  dastur i  tal ablarini   t o ‘liq  baja­

rish  u c h u n   da rs la rda   q a n d a y   b u y u m l a r n i   tayyorlashlari  kerakli- 

gini  va  s hunga   b i n o an   ul ar ni   tayyorlash  u c h u n   q a n d a y   mat eri all ar  

t al ab   qi li ni sh in i  bilib  oladi.

0 ‘quv  j a r a y o n i n i   r ej a la s ht ir is hd a   o' qi tuvc hi   quyidagi  asosiy 

d i d a k t i k   vazif al arni   hal  qiladi:  o ' qu v   j a r a y o n i n i   m o d d i y   j i h a t ­

d a n   o ' z   v aqti da  t a ’m i n l a s h   i m k o n i   y a ra til adi, 

x u s u s a n ,   usta-  

x o n a l a r n i   turli  m a t e r i a l l a r   va  a s bo b la r   bi la n  t a ’m i n l a s h   m u d -  

d at la ri   o l d i n d a n   m a ’l u m   b o' ladi ;  m e h n a t   m a s h g ‘u l o tl a ri n i ng  

m a z m u n i   b ila n  b o s h q a   o ‘quv  f a n l a r i n i n g   m a z m u n i   orasidagi 

b o g ' l a n i s h   yoritiladi;  turli  u s t a x o n a l a r n i n g   o ‘z ar o  muvofi q  ish 

olib  borishi ga  eri shil adi,  u s ta x o n a l a r d a g i   m a s h g ' u l o t l a r   j a r a y o ­

n i d a   o ' q u v c h i l a r n i n g   i sh l ar in i   vaqt  b o ‘y i cha   mosl as ht ir is h  j u d a  

m u h i m   bo'lib,  m o d d i y   t a ’m i n o t   b a za s i d a n   s a m a r a l i   foydalanish; 

c h o r a k ,   y a r i m   yil 1 ik  va  yillik  y a k u n l a r i n i   c h iq a r i s h d a   o ' q i t u v ­

chi  u c h u n   o ' qu v   rejasi n i n g   bajaril ish i n i  n a z or a t   qilishni  o s o n -  

l ashtiradi.

M e h n a t   t a ’l im in i   va  kasbga  yo' llashni  rejalashtirish  har 

bir  o ' q u v c h i n i n g   t a ’lim  rejasi  va  d a s tu r in i   bajarishini;  m e h n a t  

b o' yi ch a   o' quv  materiali  m a z m u n i g a   to'liq javob  b e radi gan  t a ’lim 

ishlab  chiqar ish  obyektl ari ni   to'g'ri  t a n l a sh ni ,  m e h n a t   t a ’limi  va 

kasb  t an l as hga   yo'llash  fanlariga  oid  m as h g' ul o tl a rn i ,  m e h n a t n i  

ilmiy  asosda  t ashkil  etish  talablariga  muvofiq  ravishda  s ama ral i 

yo'lga  qo' vi sh ni   t a ’m i nl a s hi   kerak.