0 ‘simliklar va urugiarning mog‘orlab qolishi. 0 ‘zbekistonning lalmikor
m intaqalarida u r u g ia r kech kuzda ekilsa ham da tuproqdagi nam lik 8-
10 fo iz b o ‘lsa , u r u g ‘la r m o g ‘o r la b q o la d i. B irin c h i n a v b a td a
jarohatlangan urug ‘lar m og‘orlaydi. K uzda haroratning yuqori b o iish i
u r u g i a r n i n g m o g ‘o r b ila n z a ra r la n is h in i k u c h a y tira d i. M o g ‘or
zam b urugiari o ‘simliklar o ‘sishdan to ‘xtagan davrda ham uning o ‘suv
organlarida paydo b o iish i mumkin.
Kuzda ekilgan u ru g ia r qishki iliq davrgacha yoki bahorgacha unib
chiqmagan b o is a , m og‘o r zam b u ru g iari ularni kuchli zararlaydi.
H a m d o ‘stlik m am lak atlarinin g shim oliy m in taq alarid a kuzgi don
ekinlari q o r m o g ‘ori, p a ra g i z a m b u ru g 1, F u zariu m nivale Ses bilan
z a r a r la n a d i. N o q u la y s h a r o itla r n a tija s id a n o b u d b o i g a n yo k i
b o iay o tg a n o ‘simliklarda qor zam b u ru g i rivojlanadi. Shuningdek, qor
m og‘ori tirik, lekin kuchsizlangan o'sim liklarni ham jarohatlaydi. Kuzgi
don ekinlari sklerotimya-Scleratinia gram inearum bilan ham zararlanadi.
Bu o ‘sim lik lard a avval oq, keyin t o ‘q -q o ‘n g ‘ir zich tu g a n a k c h a la r
slderotsiy hosil qiladi.
U ru g ia m i m og‘or, kolr sklerotsiya zam bu rug iaridan zararlanishining
oldini olishda u ru g ia m i ekish oldidan zaharli kimyoviy m oddalar bilan
ishlash, suvni qochirish, kasallangan barglarni daladan chiqarib tashlash
yaxshi natija beradi.
Kuz, qish, erta bahorda kuzgi don ekinlari holatini aniqlash. Kuzgi don
ekinlari holatini kuz, qish, b ah o rd a aniqlash m uhim aham iyatga ega.
B unda o ‘sim liklarning kuz, qish davrid a tu rli noqulay sh aro itlarg a
chidamliligining shakllanishi aniqlanadi.
R espublikam izning turli m in taq alarid a kuzgi don ekinlari ekilgan
ekinzorlar o ‘sim liklarning qishlashi davom ida turli noqulay sharoitlar
t a ’s irid a k u c h siz y o k i s iy ra k la s h g a n b o i a d i . E k in z o rla rn in g
siyraklashishini qishda k u zatish uchun bir q an ch a u slub lar m avjud.
Shulardan vizual kuzatishda, ekinzom ing qishlash oldidan yoki erta bahor
davrlaridagi holati, k o ‘z bilan cham alab baholanadi.
SA VOLLAR 1.Kuzgi don ekinlarining biologik xususiyatlarini ta ’riflang. 2. Kuzgi don ekinlarining qish va sovuqqa chidamliligini izohlang. 3. Kuzgi don ekinlarining qishlab chiqishdagi zararlanishi, nobud bo'lishining sabablari va ularning oldini olish.