O’. Toshbekov tuproqshunoslik asoslari fanidan o’quv-uslubiy majmua

Tuproq qovushmasi - quruq tuproqning zichligi va g’ovaqligi turlicha bo’ladi. Tuproq zichligi quydagilarga bo’linadi:

1) o’ta zich tuproqlar - belkurak va pichoq o’tmaydi.

2) zich tuproqlar - zarrachalar jips birikkan bo’ladi, va ularga belkurak qiyin o’tadi.

3) g’ovak tuproqlar - bunda zarrachalar yoki donador elementlar o’zaro yahshi birikmagan bo’ladi va belkurak osоnlik bilan kesadi.

4) sоchiluvchan tuproq - ular tarkibida sоchiluvchan qumlar bo’ladi nam holda zichligi kamayadi.

Tuproq zarralari va donador bo’laklari o’rtasidagi g’ovakliklarning katta kichikligi, shakli va miqdoriga qarab quyidagilarga bo’linadi:

1) Mayda g’ovakli tuproqlar - g’ovakliklarning diametri 1mm dan kichikroq bo’ladi (lyoss);

2) g’ovakli tuproqlar - g’ovaklarning diametri 2-3 mm (sur tuproqlar);

3) g’alvirakli tuproqlar - g’ovaklarning diametri 3-5 mm gacha;