O. T. A L a V i y a, s h. Q. Q o d I r o V a. N. Q o d I r o V, s h. H. H a m r o q u L o V e. H. H a L i L o V


kim yoviy te rm o reg u lya tsiya



Download 8,79 Mb.
Pdf ko'rish
bet342/434
Sana16.03.2022
Hajmi8,79 Mb.
#496953
1   ...   338   339   340   341   342   343   344   345   ...   434
Bog'liq
Normal fiziologiya (Alaviya O.T.) - 2006 y.

kim yoviy
te rm o reg u lya tsiya
deb atalad i. G o m o y o te rm o rg a n iz m la r k im y o v iy
term oregulyatsiya orqali tanada issiqlik hosil qilishni keskin (3-5 m arta) 
orttirishi mumkin.
K im y o v iy te rm o re g u ly a tsiy a d a q o 's h im c h a iss iq lik h osil q ilish 
m uskullarning faoliyatini o'zgartirish - qisqaruvchi issiqlik ishlab chiqarish 
va boshqa m anba’larda issiqlik ishlab chiqarish orqali am alga oshadi.
M uskullarda q o 'sh im c h a issiqlik ishlab chiqarish u la m in g tonusini 
o'zgartirishi va qaltirashi orqali sodir bo'ladi. G om oyoterm organizm larga 
sovuq t a ’sir qilganda skelet m uskullarida n isbatan k uchsiz elektr faolligi 
kuzatiladi. Ayni vaqtda organizm ning kislorod iste’m oli ham ortadi. Buni 
m uskullarning « term oregulyatsiyaviy tonusi» deb ataladi. O dam larda 
olib borilgan k u zatishlarda ham skelet m uskullarida elektr faolligining 
ortishi k islorod iste’m olini kuchayishi bilan nam oyon b o 'lad i.
O rganizm ga sovuq ta ’siri kuchaysa «term oregulyatsiyaviy qaltirash» 
y uzaga keladi. O rganizm da «qaltirash» vaqtida skelet m uskullarining
374


elek tr faolligi 3-4 m artaga ortadi. «T erm o reg u ly atsiy av iy to n u s» va 
« qaltirash» v aq tid a sa rfla n ay o tg a n en erg iy a h iso b ig a issiq lik ajralib 
chiqadi.
Q isqarishsiz issiqlik ishlab chiqarishda issiqlik m anbai b o iib q o ‘n g ‘ir 
y o g ‘ t o ‘q im a s i h is o b l a n a d i. B u t o ‘q im a k ic h ik s u t e m iz u v c h i 
h ay v onlardagina b o 'lm a sd an , q ishda uyquga k etuvchi v a chaqaloqlarda 
ham b o ia d i. U aso san tananing b o ‘yin q ism ida v a k u rak la r orasida 
joy lash g an b o ia d i. q o ‘n g ‘ir y o g ‘ to ‘qim asida boshqa y o g ‘ to 'q im alarig a 
q a ra g a n d a m ito x o n d riy a la r k o ‘p b o i a d i . B u o ‘z n a v b a tid a y o g ‘ 
kislotalarini q o ‘n g ‘ir y o g ‘ to ‘q im asida oksidlanishini tezlatadi. N atijada 
issiqlik k o ‘p hosil b o ia d i.
S hunday qilib g om oyoterm o rganizm lar tashqi m uhit harorati va 
o ‘z in in g ta n a h a r o r a tid a n k e lib c h iq ib k im y o v iy y o k i fiz ik a v iy
term oregulyatsiya ja ra y o n larin i ishga tushirish h iso b ig a o ‘zining tana 
haroratining doim iyligini saqlaydi.

Download 8,79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   338   339   340   341   342   343   344   345   ...   434




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish