O. T. A L a V i y a, s h. Q. Q o d I r o V a. N. Q o d I r o V, s h. H. H a m r o q u L o V e. H. H a L i L o V



Download 5,05 Mb.
Pdf ko'rish
bet404/434
Sana30.06.2022
Hajmi5,05 Mb.
#718879
1   ...   400   401   402   403   404   405   406   407   ...   434
Bog'liq
Normal Fiziologiya (Alaviya O.T.)

A ssotsiativ sh artli
re /M x -in d ife re n t ta ’sirlovchilarining bir necha 
bor m os kelishi natijasida kelib chiqadi, shu ta ’sirotlar bir-birini eslatadi.
I.P.Pavlov lab o rato riy asid a b ir n echa b o r bir v aq td a itlar tovush va 
y o ru g ’lik bilan ta ’sirlashgan. Y igirm a m arotaba qaytarilgandang s o ’ng 
bular o ’rtasid a b o g ’lanish paydo b o ’lganligi kuzatilgan. A gar y o ru g ’lik 
y a k k a o ’zi ta ’sire tilsa , itjim turgan tovush m anbaiga, tovush berilganda 
esa y o ru g ’lik m anbaiga qaraganligi kuzatilgan. Shu ta ’sirlardan biri, 
y o ru g ’likka - shartli refleks hosil qilingandan s o ’ng, tovush birinchi 
m arotaba berilgandayoq shu refleksni chaqirgan.
Vaqtga hosil qilingan sh artli refleks.
A gar shartli ta ’sir bir necha 
bor m a’lum bir vaqt o ’tgandan so ’ng qaytarilsa, vaqtga shartli refleks 
hosil b o ’lishi m um kin. N atijada vaqt o ra lig ’i o ’tgandan s o ’ng xuddi 
shartsiz ta ’sir berilgandek ja v o b reaksiyasi kuzatiladi. M asalan: bir necha 
bor it har 30 m inutda ovqatlantirilsa, har 30 m inutda o ’z -o ’zidan so ’lak 
ajralish reaksiyasi kuzatiladi.
Shartli reflekslarning torm ozlanishi
Shartli reflekslarning hosil b o ’lishi n eyronlarning q o ’z g ’alishi bilan 
b o g ’liq. Torm ozlanish jaray o n i odam va hayvonlam i m urakkab xulq- 
a tv o rin i a m a lg a o sh irish u c h u n q o ’z g ’a lish ja ra y o n i k ab i m u h im
a h am iy atg a ega. T orm ozlanish shartli re flek slam i tartib g a solish va 
m u k a m m a lla sh tirish n in g aso siy v o sitasi h iso b lan a d i. T orm ozlanish 
tufayli organizm uchun eng zarur eng, aham iyatli faoliyatga e ’tibor berilib, 
qolganlari to ’xtatib qo ’yiladi (
shartsiz tormozlanish).
Torm ozlanish tufayli 
shartli reflekslar uzliksiz aniqlashtirilib m ukam m alashtirilib o ’zgaruvchi
439


m uhit sh aro itig a m o slash tirilad i. Shartli to rm o zlan ish tufayli shartli 
reflekslami nozik mexanizmi orqali organizm o'zini ortiqcha kuchlanishdan 
saqlaydi (him oyaviy torm ozlanish).
Shartli reflekslar torm ozlanishining ikki guruhi m avjud:
1. 

Download 5,05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   400   401   402   403   404   405   406   407   ...   434




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish