O. T. A L a V i y a, s h. Q. Q o d I r o V a. N. Q o d I r o V, s h. H. H a m r o q u L o V e. H. H a L i L o V

levkotsitoz
va kam ayib ketishi 
leykopeniya
deyiladi. Fiziologik 
v a p a to lo g ik ( r e a k tiv ) le y k o ts ito z b o 'l i s h i m u m k in . F iz io lo g ik
ley k o tsito zd a q o nning q ay ta taq sim lan ish i kuzatiladi va leykotsitlar 
m iqdori k o 'p g a borm aydi. Fiziologik leykotsitoz ovqatlangandan so 'n g , 
jism o n iy ish paytida, 
em otsional
q o 'z g 'a lg a n d a , h om iladorlik paytida 
kuzatiladi. Patologik leykotsitozda periferik qonga yetilm agan leykotsitlar 
chiqarib yuboriladi va bu leykotsitlar to 'la shakllanib bo'lm aganligi tufayli 
o 'z f u n k s iy a la r in i b a ja r a o lm a y d ila r, y a ’ni o rg a n iz m n i p a to g e n
b a k te riy a la rd a n h im o y a q ila o lm a y d i. L e y k o p e n iy a rad io a k tiv fon 
o r tg a n d a va a y rim fa r m o k o lo g ik d o r ila r t a ’s ir id a k e lib c h iq a d i. 
Leykopeniya ayrim yuqum li kasalliklarda (sepsis, m iliar tuberkulez) ham 
kuzatiladi. L eykopeniyada o rganizm ning b akteriyalardan him oyalanish 
xossasi susayadi.
Leykotsitlar tuzilishiga qarab ikkita katta guruhga bo'linadi: 
donachali
y oki 
g ra n n lo tsitla r
va 
d on a ch a siz
y o k i 
a g ra n u lo tsitla r.
D onachali 
le y k o ts itla r
n e y tr o f illa r
, 
e o z in o f illa r
v a
b a z o f illa r ,
d o n a c h a s iz
leykotsitlar 
lim fotsitlar
va 
monotsitlardan
iborat. Q anday b o 'y o q bilan 
b o 'y alish ig a qarab g ranulotsitlarga nom berilgan: eo zinofillar kislotali 
b o 'y o q ( e o z in ), b a z o f illa r is h q o riy b o 'y o q (g e m a to q s ilin ) b ila n
b o'yaladilar, n eytrofillar esa h ar ikkala b o 'y o q bilan ham b o'yalaveradi.
245

---

Yetilganlik darajasiga qarab m e tam iyelotsit (yosh), tayo q ch a yadroli va 
segm ent yadroli neytro fillarg a b o iin a d i.
K linikada leyk o tsitlam in g m iqdoridan tashqari, u la m in g foizdagi 
nisb ati ham k atta ah a m iy a t k asb etadi, qondagi le y k o tsitla r har xil 
tu rlarining foizlardagi nisbati