O. T. A L a V i y a, s h. Q. Q o d I r o V a. N. Q o d I r o V, s h. H. H a m r o q u L o V e. H. H a L i L o V

norm oxrom
holati deyiladi. A g ar Fi 0,7 dan kam
b o 'ls a
gipoxrom ,
1,1 dan k atta b o 'ls a
g iperxrom
h o la t deyiladi. R ang 
k o 'rsa tk ic h n i an iq lash k lin ik ad a an em iy an in g kelib ch ik ish sababini 
o 'rg a n is h d a k atta ah a m iy a tg a ega.
G em oliz.
E ritro tsitla r q o b ig 'i y o rilib g e m o g lo b in n in g plazm ag a 
chiqishi 
gem oliz
deyiladi. B unda plazm a tiniq qizil rangga b o 'y alad i. 
G em olizning bir necha turlari m avjud.
O sm otik g em oliz
- eritro tsitlam in g gipotonik eritm aga solinganida 
kelib chiqadi. S o g 'lo m o d am lar eritrotsitlarining osm otik chidam liligini 
m inim al chegarasi NaCI ning 0,42-0,48% eritm asiga to 'g 'r i keladi, to 'la
gem oliz (m aksim al chidam lilik) NaCI ning 0 ,30-0,34% eritm asida sodir 
bo'ladi.
K im yoviy g e m o liz -
xim iyaviy m oddalar (xloroform , efir, saponin va 
b.) ta ’sirida eritrotsitlar oqsil lipid pardasining parchalanishi natijasida 
kelib chiqadi.
B iologik g em o liz
- ilon, hash aro tlar, m ik ro o rg an iz m la r zaharlari 
t a ’sirida sodir b o 'lad i.
Termik g em o liz
- e ritro ts itla r m uzlatilib , s o 'n g isitilg a n d a kelib 
chiqadi.
Immun g em o liz -
m o s k e lm ag a n qon q u y ish n a tija sid a im m un 
gem olizinlar ta ’sirida kelib chiqadi.
Mexanik gem o liz
- q onga m exanik ta ’sir qilg an d a, m asalan, qon 
saqlanayotgan idish qattiq silkitilganda eritrotsitlar q o b ig 'in in g y o rilish i.
E ritro tsitla m in g vazifasi.
E ritrotsitlar uch xil vazifani bajaradilar: 
tashuvchi, him oyalovchi va boshqaruvchi.
Tashuvchi vazifasiga
0 2 va CO-,, am inokislotalar, polipeptidlar, oqsil, 
karbonsuvlar, ferm entlar, gorm onlar, y o g 'la r, xolisterin, h ar xil biologik 
faol m oddalar (prostoglandinlar, leykotriyentlar va b.), m ikroelem entlar 
va b oshqalam i tashish kiradi.