О разработке мер по улучшению собираемости налогов по отраслям экономики

Statistikalıq baqlaw

• Statistikalıq baqlaw
• REJE:

Statistikalıq baqlaw h’aqqında tu’sinik

• Ja`miyetlik ha`diyseler ha`m protsessler haqqindag`i mag`liwmatlardi jobali, ilimiy, sho`lkemlestirilgen tiykarda toplaw protsessi statistikaliq baqlaw dep ataladi.
• . Massaliq protsesslerdi statitikaliq u`yreniw, yag`niy bir tu`rdegi ha`diyselerdi ha`m olardin` belgileri ortasindag`i baylanislardi mug`dar jag`inan aniqlap, olarda ju`z beretug`in statistikaliq nizamliqlardi aniqlaw ushin olar haqqqinda baslang`ish mag`liwmatlardi toplaw za`ru`r. Mine usi protsess statistikaliq baqlaw dep ataladi.

• Statistikaliq baqlaw tu’rleri

• Ha’diyselerdin’ pay/bol
• dizimge aliw waqtina qaray

• Baslang’ish magliwmatlardi
• aliw usilina qaray

• Toplam birliklerin
• o’z ishine aliwina qaray

• U’zliksiz
• baqlaw

• Waqit
• boyinsha
• baqlaw

• Bir jola
• baqlaw

• Tuwridan-tuwri
• baqlaw

• Hu’jjetli
• baqlaw

• Soraw-juwap
• baqlaw

• Bir tegis
• baqlaw

• Bir
• bo’legin
• baqlaw

• Awiz-eki

• O’zin o’zi
• Registrat
• siyalaw

• Korrispon
• densiya

• Tan’lan’ba
• baqlaw

• Tiykarg’I
• mossivti
• baqlaw

• Anketa
• arqali
• baqlaw

• Monografiya
• liq
• su’wretlew

• Baqlaw da’stu’ri

• Baqlaw obekti

• degende baqlaw
• dawaminda
• ji`ynaliwi` kerek
• bo’lg`an sorawlar yaki
• dizimge aliniwi
• lazim bolg`an belgiler
• ha`m ko`rsetkishler
• toplamı tu’siniledi.

• degende u’yrenilip
• atırg’an h’a’diyse
• h’a’m protsessler
• toplamı tu’siniledi.

• Baqlaw formulyari`

• Baqlaw birligi –

• bul esap tiykari yaki baqlawda dizimge aliw belgisine iye bolg`an birlik yag`niy baqlanıp atırg’an toplamnın’ birligi. Xaliqti dizimge aliwda ha`r bir shaxs, ka`rxanalar diziminde ha`r bir ka`rxana baqlaw birligi bolip tabiladi

• bul berilgen sorawlarg`a aling`an juwaplar toltirilg`an hu`jjet.
• Ol eki tu`rde boladi:
• a) ayriqsha formadag`i formulyar. Og`an ka`rxananin` jilliq esabatin misal boladi.
• b) dizim formasindag`i formulyar. Onda bir emes, ba`lki bir neshe esap birlikleri haqqinda mag`liwmat keltiriledi.

Statistikaliq baqlawdin’ sho’lkemlestiriw ma’seleleri

• STATISTIKALIQ BAQLAWDA JOL QOYILATUG’IN QA’TELER

• Tosinarliq qa’teler

• Turaqli qa’teler

• Reprezintivlik qa’te – bas toplam menen tan’lama toplam na’tiyjeleri ortasindag’I ayirmashiliqqa aytiladi.

• Statistikaliq baqlaw na’tiyjeliginde qa’telerdi tekseriw

• Logikaliq tekseriw

• Arifmetikaliq tekseriw

• Sirtqi qadag’alaw