O qo‘shmurodov, B. Shukuriddinov

Nordon effuziv jinslar

Liparit. Granitning effuziv turi. Tarkibi xuddi granitnikidek, ammo kaliyli dala shpatining yuqori haroratli turi – sanidin bo‘ladi. Strukturasi – porfir, teksturasi ko‘pincha flyuidal (oqma) bo‘ladi. Minerallarning joylashishi magma oqimining yo‘nalishini eslatadi.

Vulkan shishasi – obsidian oddiy shishaga o‘xshaydi, rangi turlicha – ko‘pincha juda qoramtirdan qora ranggacha. Suvning miqdori 1 foizgacha. Perlitda esa 2,5–6 %ga teng.

Mumga o‘xshash yog‘simon yaltiraydigan vulkan shishasi «pexshteyn», serg‘ovakli yengil xili «pemza» deb ataladi. Pexshteyn perlitning suvga boy (6–10 %) xili hisoblanadi.

Ishlatilishi. Granitlar qurilishda qoplama material, maydalangan tosh, xarsangtosh sifatida ishlatiladi.

Toshkent metropolitenining ko‘p joylari granit bilan qoplangan. Liparitlar ham qurilishda keng ishlatiladi. Pemza silliqlovchi abraziv material hisoblanadi. Obsidian goho zebi-ziynat toshi hisoblanadi.