O. M. Yoriyev Buxoro davlat universiteti umumiy kimyo

reaksiyalari.
Benzol qatori galogenli hosilalarining muhim vakillari.
Savol va mashqlar
Benzol qatorining galogenli hosilalari tuzilishi, xossalari va
olinish usullariga qarab ikki guruhga blinadi:
1
) Yadrosida galogen tutgan birikmalar (arilgalogenidlar
yoki galogenarenlar);
2
) Yon zanjirida galogen tutgan birikmalar (arilalkilgalo-
genidlar)
Nomlanishi
Arilgalogenidlarning nomlari galogen nomiga benzol (ba‘zan
toluol) szini yoki boshqa monoalmashingan aren nomini
qo‘shish bilan hosil qilinadi. Galogen atomining halqadagi
holati o-, m-, p- (ratsional nomenklaturada) yoki raqam bilan
(sistematik nomenklaturada) belgilanadi. Arilalkilgalogenid-
larning nomi aromatik radikal va galogen nomidan hosil qili-
nadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ftorbenzol
С1
^
C1
1
,
2
-dixlorbenzol
(o-dixlorbenzol)
СН,
l-brom-2-metil-3,4-
dixlorbenzol
1 -brom-4-yodbenzol
CH,C1
CCl,
benzil xlorid
benzotrixlorid
Olinish usullari
Arilgalogenidlarning olinishi
1
. 
Benzol va uning gomologlarini to‘g‘ridan-to‘g‘ri galogen-
lash xlor-, brom- va yodarenlar olinishning asosiy usulidir.
Katalizatorlar (Fe, FeCI3, AICI3, SbCI3, SbCI5, J2) ishtirokida
benzol juda oson xlorlanadi:
FeCl,
+ C1,
С1
+ HC1
Reaksiya S
E2
 aromat. mexanizm byicha boradi:
www.ziyouz.com kutubxonasi

---