O. M. Ibragimov Siyob Abu Ali Ibn Sino nomidagi Jamoat salomatligi

amaliy Ko‘nikmalariga ega bo‘lishi kerak.
O‘quv rejaga muvofiq 
o‘z aro bog‘liq bo‘lgan
fan nomi 
Biologiya 
Yuqumli kasalliklar 
Epidemiologiya va tibbiy parazitologiya
Farmakologiya va reseptura 
Valeologiya
O‘qitish ni tashkiliy 
shakli 
N-nazariy ta’lim; 
A-amaliy ta’lim; 
Dasturga qo‘yilgan
talab 
Majburiy 
O‘qitish tili 
Guruhga tayinlangan dars tili asosida 
Baholash tartibi 
Joriy baholash tartibiga asoslanib 
O‘quv chilarning bilim 
va Ko‘nikmalarini 
baholash 
Yozma, og‘zaki, savol-javob,munozara,test, vaziyatli masalalar 
yechish, amaliy topshiriqni bajarish, Ko‘nikma va muolajalar 
bajarilish algoritmini namoyish etish 

---

2 
Mikroorganizm 
lar tasnifi, 
morfologiyasi. 
Bakteriyalar morfologiyasi, asosiy shakl lari va 
kattaligi, bakteriopolimorfizmi. 
Bakteriya hujayrasini tuzilishi.
Sitoplazmatik membrana, kapsula, xivchin va 
sporaning vazifasi. Mikroorganizmlar tasnifining 
asosiy prinsiplari.
4 
H 
A 
3 
Mikroorganizm 
lar fiziolo- giyasi.
Mikrob hujayrasining kimyoviy tarkibi, 
mikrobning turiga va tashqi muhit sharoitiga 
bog‘liqligi. Mikrob hayotidagi suvning roli. 
Mikroorganizmlarni oziqlanishi, oziqlanish 
turlari. Bakteriyalarning nafas olishi. Aerob va 
anaerob nafas olish turlari. Mikroorganizmlarni 
o’sishi va ko‘p ayish usullari. 
Mikroorganizmlarning ajratadigan moddalari: 
fermentlar, pigmentlar, aromatik moddalar, 
vitaminlar, toksinlar. Fermentlar. 
Bakteriyalarning fermentativ aktivligini aniqlash. 
Bakteriyalar turini aniqlashda ularni Qo‘l lash. 
4 
N 
A 
1 
4 
Mikroorganizm-
larni tashki 
muxitda 
tarkalishi, 
epidemiologiyasi. 
Odam organizmi 
ning normal 
mikroflorasi. 
Tashqi muhit 
omillari va 
ularning mikroor 
ganizmlarga 
ta’siri. 
Mikroorganizmlarni tashki muxitda 
tarkalishi:tuproq,suv,xavo. Odam organizmi ning 
normal mikroflorasi. Odam organizmini 
infeksiyadan saklanishda normal mikrofloraning 
ahamiyati.
Og‘iz bo‘shlig‘i mikroflorasi. Me’yoriy 
mikrofloraning vazifalari. Og‘iz bo‘shligi 
mikroflorasi, mahalliy himoya omillari, ularni 
o‘rganish usullari, stomatologiya amaliyotidagi 
ahamiyati. Protezlashning Og‘iz bo‘shligi 
mikroflorasi va mahalliy himoya omillariga 
ta’siri. 
Mikroorganizmlarga fizikaviy, kimyoviy va 
biologik omillarning ta’siri. Tabiiy sharoit va 
sun’iy ta’sirotlarning mikroorganizmlarga ta’siri. 
Aseptika va antiseptika. 
Fizikaviy omillar: harorat, quritish, ultrabinafsha 
nur, ultratovush, bosimning mikrob hayotiga 
ta’siri. 
Kimyoviy 
omillarning 
mikroorganizmlarga ta’siri. Dezinfeksiya haqida 
tushuncha. Asosiy dezinfeksiyalovchi moddalar 
va ularning qo‘llanilishi. Biologik omillarni
ta’siri. Mikroorganizmlar o‘rtasidagi
simbioz, metabioz, antagonizm 
6 
N 
A 
2 
5 
Bakteriofaglar, 
antibiotiklar.
Bakteriofag nima. Fagning ochilish tarixi, shu 
sohada ishlagan olimlar. Fagning strukturasi, 
tuzilishi, shakllari. Fagning mikrob hujayrasiga 
tasiri. Fagning tabiatda tarqalishi va uning asosiy 
xususiyatlari. Fagning chidamligi, medisinada 
ishlatilishi, fagoterapiya, fagodiagnostika, 
fagoprofilaktika. 
Antibiotiklarning ochilish tarixi va unga xissa 
4 
N 
A 
2 

---

qo‘shgan olimlar. Antibiotiklar tasnifi. Mikrob 
hujayrasiga tasiri. Antibakterial tasir spektri 
haqida tushuncha. Antibiotiklar orkali kelib 
chiqadigan asoratlar.Mikroorganizmlarni 
antibiotikka sezgirligini aniqlash usullari. 
Kimyoprofilaktika va kimyoterapiya. 
6 
Infeksiya va 
epidemiologik 
jarayen haqida 
tushuncha. 
Yuqumli 
kasalliklarning 
kimyoprofilak-
tikasi va kimyo- 
terapiyasi.
«Infeksiya» va «Yuqumli kasalliklar» haqida 
tushuncha, boshqa kasalliklardan farqi. 
Kasallikning kechish davrlari. Patogen 
mikroblarga xarakteristika. Ekzo va 
endotoksinlar, ularga xarakteristika. Infeksion 
kasallikning kelib chiqishi uchun bo‘lgan
sharoit. Infeksiya manbai. Ijtimoiy sharoit va 
tashqi muhitdagi mikroorganizmlarning yuqumli
kasallikni kelib chiqishda va tarqalishdagi 
ahamiyati. Ekzogen infeksiyalar. Mikrob va 
toksinlarning organizmda tarqalishi. Infeksion 
jarayonning rivojlanish dinamikasi. Bakteriya 
tashuvchilar. Yuqumli kasallikning tarqalish 
formalari. 
2 
N 
2 
7 
Immunitet haqida 
tushuncha. 
Yuqumli 
kasalliklarning 
Immunoprofilakti
ka va immuno- 
terapiya.
Immunitet tushunchasi. Immunitet turlari. Aktiv 
va passiv immunitet. Tabiiy va sun’iy 
bakteriyalarga, viruslarga, toksinlarga qarshi 
immunitet. Immunitet omillari. Nospesifik va 
spesifik omillari. Fagositoz mexanizmi, 
I.I.Mechnikov nazariyasi. 
Spesifik ortirilgan immunitet, organizmning 
immun sistemasi. Organizmning himoya 
qiluvchi gumoral omillari, antigen xossalari. 
Mikrob antegeni (O, N, K, Vi —antigenlar). 
Antitelolar (immunoglobulinlar) ning fizik, 
kimyoviy xossalari va strukturalari. 
Autoantitelolar organizmning immun 
sistemasi. Immunoprofilaktika va 
immunoterapiya tarixi. Immunitet hosil qilish 
uchun ishlatiladigan preparatlar. Tirik, 
o’ldirilgan, kimyoviy vaksinalar. Autovaksinalar. 
Anatoksinlar. 
Vaksinasiya va revaksinasiya usullari. Toksinlar 
va viruslarga qarshi tayyorlanadigan zardoblar. 
Gammoglobulin, antitoksin birliklari. Vaksina va 
zardoblarni tayyorlash va saqlash usullari. 
Immunoglobulinlar, seroprofilaktika va 
seroterapiya.
4 
N 
A 
2 
8 
Allergiya va 
anafilaksiya.
Allergiya va allergen tushunchasi. 
Ekzoallergenlar va endoallergenlar. Infeksion 
bo’lmagan allergenlar, infeksion allergen 
moddalar. Allergik reaksiyalar. Darhol va asta —
sekin yuzaga chiqadigan allergik reaksiyalar. 
Anafilaktik shok kasalligini oldini olish. Aralash 
tip allergik reaksiyalar. Infeksion allergiya. 
Allergik reaksiyalar va ularning diagnostik 
2 
N 
2 

---

ahamiyati.
 
9 
Patogen kokklar, 
ularning 
epidemiologiyasi, 
keltirib 
chiqaradigan 
kasalliklarni 
oldini olish chora 
tadbirlari. 
Patogen kokklar: stafilokokk,
streptokokk, pnevmokokk, meningokokk va 
gonokokklarga umumiy xarakteristika. Patogen 
kokklarni atrof muhitda tarqalishi, 
epidemiologiyasi . Patogen kokklar keltirib 
chiqaradigan kasalliklari. Immunitet. Davosi va 
profilaktikasi. Tibbiyot etikasi va deontologiyasi.
4 
N 
A 
2 
10 
Ichak guruhi 
bakteriyalari, 
ularning 
epidemiologiyasi,
keltirib 
chiqaradigan 
kasalliklarni 
oldini olish chora 
tadbirlari. 
Ichak guruhi bakteriyalari, esherixiya, 
salmonella va shigella qo‘z g’atuvchilariga 
umumiy xarakteristika. Ichak guruhi 
bakteriyalarini atrof muhitda tarqalishi, 
etiologiyasi. Ichak guruhi bakteriya larining 
keltirib chiqaradigan 
kasalliklari. Immunitet. Davosi va profilaktikasi. 
Tibbiyot etikasi va deontologiyasi.
2 
N 
2 
11 
O’ta havfli va 
zoonoz 
infeksiyalar 
ularning 
epidemiologiyasi,
oldini olish chora 
tadbirlari. 
Vabo, toun, tulyaremiya, brusellyoz, kuydirgi 
qo‘z g’atuvchilariga umumiy xarakteristika. 
Vabo, toun, tulyaremiya, brusellyoz, kuydirgi 
infeksiyalarini atrof muhitda tarqalishi, 
etiologiyasi. O’ta havfli va zoonoz 
nfeksiyalarining keltirib chiqaradigan 
kasalliklari. Immunitet. Davosi va profilaktikasi. 
Tibbiyot etikasi va deontologiyasi.
4 
N 
A 
2 
12 
Patogen klostri- 
diylar, ularning 
epidemiologiyasi,
keltirib 
chiqaradigan 
kasalliklarni 
oldini olish chora 
tadbirlari. 
Patogen anaerob (qoqshol, gazli gangrena, 
botulizm) qo‘z g’atuvchilariga umumiy 
xarakteristika. Patogen anaeroblarning 
epidemiologiyasi. Patogen anaeroblar keltirib 
chiqaradigan kasalliklari. Immunitet. Davosi va 
profilaktikasi. Tibbiyot etikasi va deontologiyasi. 
4 
N 
A 
2 
13 
Havo- tomchi 
infeksiyalar, 
ularning 
xossalari, keltirib 
chiqaradigan 
kasalliklari. 
Havo tomchi infeksiyalari bo’g’ma, sil, 
ko’kyo’tal qo‘z g’atuvchilariga umumiy 
xarakteristika. Havo tomchi infeksiyalari ning 
epidemiologiyasi. Havo tomchi infeksiyalari 
keltirib chiqaradigan kasalliklari. Immunitet. 
Davosi va profilaktikasi. Tibbiyot etikasi va 
deontologiyasi.
2 
N 
2 
14 
Patogen 
spiroxetalar, 
ularning 
epidemiologiyasi,
keltirib 
chiqaradigan 
kasalliklarni 
Patogen spiroxetalar (zaxm, qaytalama tif, 
leptospiroz) qo‘z g’atuvchilariga umumiy 
xarakteristika. Patogen spiroxetalarning 
epidemiologiyasi. Patogen spiroxetalar keltirib 
chiqaradigan kasalliklari. Immunitet. Davosi va 
profilaktikasi. Tibbiyot etikasi va deontologiyasi.
2 
N 
2 

---

oldini olish chora 
tadbirlari. 
15 
Rikketsiyalar. 
Epidemik va 
endemik toshmali 
tif qo‘z
g’atuvchi-lari. 
Rikketsiyalarga umumiy xarakteristika. 
Rikketsiyaning epidemiologiyasi.
Rikketsiyalar keltirib chiqaradigan kasalliklari. 
Immunitet. Davosi va profilaktikasi.
2 
N 
2 
16 
Viruslar. ularning 
epidemiologiyasi,
keltirib 
chiqaradigan 
kasalliklarni 
oldini olish chora 
tadbirlari. 
Viruslariga umumiy xarakteristika, ularning 
tasnifi. Gripp, qutirish, gepatit, OITS, 
poliomiyelit, qizamiq viruslari, epidemiologiya. 
Immunitet. Davosi va profilaktikasi. Tibbiyot 
etikasi va deontologiyasi.
6 
2