O kzbekiston respubl1kasi oliy ya cprta m axsus ta’lim vazirligi

Naslchilik ishlarida qo'llaniladigan usullar
Hovuz baliqchilik xo'jaliklarida naslchilik ishlari o'zlaridagi eng 
sifatli zotlarga asoslangan bo'lishi kerak. Zotli to'dalarni shakllantirish 
eng avval xo'jalikning baliqlashtirish rejasiga qaratilgan bo'Iadi. Lekin 
har qanday sifatli zotlar vaqt o'tishi bilan fiziologik jihatdan o'zgaradi. 
Yaxshi boqilgan ota-ona zotdor baliqlar 4—12 yoshgacha yaxshi uvildi- 
riq va urug' bcradi. So'ngra ularning serpushtligi (reproduktivligi)
127

---

pasayib boradi. Shuning uchun ham fiziologik qari bo'lgan baliqlarni 
saqlashdan iqtisodiy foyda yo'q. Bularning o'rnini remont uchun ajra- 
tilgan zotlar bilan almashtiriladi va o'rni to'ldirilib boriladi. Lekin 
ortiqcha ota-ona va remont uchun baliq saqlash ham iqtisodiy ziyon 
hisoblanadi, shuning uchun ham ruxsat berilmaydi. Lekin tabiiy va 
omu.xta yem yetarli bo'lsa, ko'pavtirish mumkin. Umuman xo'jalik 
ehtiyojiga qarab liar bir turdan 150—300 tadan saqlash kerak.
Xo'jalikda yetishtiriladigan baliq mahsulotini yetishtirish 100% 
ga asoslangan bolishi kerak. Hisob-kitob uchun asosiy ko'rsatkich 
o‘stiruvchi hovuzlarni baliqlashtirish uchun zarur bo'lgan chavoqlar 
sonidir. Remont uchun esa barcha ota-ona baliqlarning 25%i almashti­
riladi va shunga qarab soni belgilanadi.
Sifatli va nasldor ota-ona baliqlarini tanlash
lshlab chiqarishga asoslangan baliqchilik xo'jaliklarida, naslchilik 
ishlari uchun xo'jalikdagi mavjud katta og‘irlikdagi voyaga yetgan ota- 
ona zotlar tanlanadi. Zotdor ota-ona baliqlarni uch bosqichda tanlash 
tavsiya etiladi: i-segoletkalar oTtasida tanlash, 2-ikki yozliklar orasida 
tanlash va 3-ota-onalarni hovuzdan o'tkazish paytida tanlash.
Birinchi va ikkinchi bosqichdagi tanlashda baliqning tirik og'irligi 
(ekstryer ko'rsatkichi) hisobga olinsa, uchinchi bosqichda esa jinsiv 
yeti 1 ish belgilariga asoslanadi.
Qabul qilingan tanlash koeffitsientlari (baliqlar nisbati, ya’ni 
naslchilik ishlari uchun ajratilgan baliqlar, o'stirish uchun) quvidagi- 
cha qabul qilingan: bir yasharlar uchun to 5 %gacha, ikki yasharlar 
uchun to 10% gacha, yosh ona baliqlar uchun 25 % va yosh ota ba­
liqlar uchun to 50% gacha belgilanadi. Tanlash quyidagi formula orqali 
aniqlanadi:
.. 
« 1 0 0
V —