O. F. Fayzullayev, O. O. Fayzullayev, M. S. Bahronova



Download 2,39 Mb.
bet55/66
Sana11.07.2022
Hajmi2,39 Mb.
#777052
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   66
Bog'liq
Mas va mashqlar ishlanish yo\'llari

Yechish: Rux sulfidning massasi: mZnS=0,048·4,5=0,216 t=216 kg.
Quyidagi reaksiyalar amalga oshirilgan:
2ZnS+3O22ZnO+2SO2 2NaOH+SO2Na2SO3+H2O
2Na2SO3+O22Na2SO4 Na2SO4+BaCl2=BaSO4+2NaCl.
Ushbu reaksiyalar tenglamalari asosida sxematik tenglama tuzamiz:
ZnSSO2Na2SO3Na2SO4BaSO4.
Xulosaviy sxematik tenglama ZnSBaSO4 asosida proporsiya tuzsak: 97:216=233:x; x=518,85 kg. Reaksiyaniing umumiy unumi bosqichlar unumlari ko‘paytmasiga teng bo‘ladi:
=1.2.3.4=0,96.0,96.0,96.1,0=0,884736.
Shu asosda massa: mam=518,85.0,884736=459,04 kg.
13.10. Agar CO va CO2 aralashmasida uglerod massasining kislorod massasiga nisbati 1:2 bo‘lsa, aralashmadagi gazlarning hajmiy ulushlari qanday bo‘ladi?
Yechish: Har bir gaz tarkibidagi uglerod va kislorodning massalarini topamiz:

Masala shartiga ko‘ra bo‘lganligi uchun uglerod massasi yig‘indisini kasrning suratiga, kislorod massasi yig‘indisini kasrning maxrajiga qo‘ysak:

va tenglamani yechsak: x=38,9 % CO va 61,1 % CO2 kelib chiqadi.
13.11. Kaliy atsetat kristallgidratidagi uclerod atomlari soni 3,6121023 va vodorod atomlari soni 1,621024 ta ekanligi ma’lum bo‘lsa, shu kristallgidratdagi kislorod atomlari soni nechta?
Yechish. Uglerod atomlari kristallgidratning faqat CH3COOK qismida bo‘lganligi va shu qismdagi kislorod atomlari soni teng ekanligi uchun NC=NO=3,6121023. Moddaning shu qismidagi vodorod atomlari soni uglerod atomlari sonidan 1,5 marta ko‘pligi uchun ta. Vodorod atomlari umumiy sonidan CH3COOK dagi vodorod atomlari soni ayrilsa, kristallizatsiya suvidagi vodorod atomlari soni qoladi: Kristallizatsiya suvidagi kislorod atomlari soni vodorod atomlari sonidan ikki marta kichik bo‘lganligi uchun: NO=10,78210230,5=5,3911023 ta.
Moddadagi barcha kislorod atomlari soni:
NO=3,6121023+5,3911023=9,0031023 ta.
13.12. Tarkibida natriy, xlor va kislorod bo‘lgan 0,544 g tuz eritmasiga kislotali muhitda yodning ajralib chiqishi tugaguncha KJ eritmasi qo‘shildi. Reaksiya natijasida 1,85 g yod cho‘kmasi hosil bo‘lgan bo‘lsa, dastlabki moddaning 1 mol miqdori to‘liq termik parchalanganda qattiq moddaning massasi necha grammga kamayadi.
Yechish: , x=74,69 g/mol. Demak, moddaning molyar massasi 74,69 bo‘lishi kerak, bu NaClO (M=74,5) ga to‘g‘ri keladi. Bundan: 2NaClO2NaCl+O2. Qattiq moddaning massasi 2 mol uchun 32 g ga, 1 mol uchun esa 16 g ga kamayadi.
13.13. Rux va alyuminiy gidroksidlarning 0,1 mol miqdori tarkibidagi kislorodning massa ulushi 0,55 bo‘lsa, shu aralashmani to‘liq eritish uchun zichligi 1,43 g/ml bo‘lgan 40 % NaOH eritmasidan qancha hajm talab etiladi?
Yechish: Berilganlar asosida tenglamalar sistemasini tuzish uchun v1+v2=0,1 va aralashmadagi kislorodning massa ulushi qiymatlaridan foydalanamiz: .
Buning uchun massa ulush formulasiga moddalarning molyar massalarini qo‘yib, tenglamalar sistemasini tuzsak:
.
Bundan v1=0,0325 mol; v2=0,0675 mol.
Reaksiya tenglamalarini tuzsak:
Zn(OH)2+2NaOHNa2ZnO2+2H2O; Al(OH)3+NaOHNaAlO2+H2O.
Tenglamalar bo‘yicha proporsiyalar tuzsak:
, x=2,6 g va , y=2,7 g. mNaOH=2,6+2,7=5,3 g. g. ml.
13.14. To‘rt valentli element xloridi va oksidi molekulyar massalari nisbati 17:6 bo‘lsa, bu qaysi element?
Yechish: va . Si.
13.15. Xlorid va sulfat kislotalarning ma’lum miqdordagi aralashmasida 1,8 g CuO eritilganda, 4,84 g massali CuCl22H2O va CuSO45H2O hosil bo‘lgan. Dastlabki aralashmadagi kislotalarning massa ulushlari hisoblansin.
Yechish: Reaksiya tenglamalari:
CuO+2HClCuCl2+H2O va CuO+H2SO4CuSO4+H2O.
Ularga ko‘ra va . Bulardan va kislotalarning kristallgidratlarga to‘g‘ri keladigan massalaridan foydalanib, qutidagi tenglamalar sistemasini tuzamiz:

Tenglamalar sistemasi yechilsa, x=0,726 g va y=1,234 g kelib chiqadi. Kislotalar aralashmasining massasi:
m=0,726+1,234=1,96 g bo‘lib, HCl=0,37 va (H2SO4)=0,63.
13.16. Kalsiy digidrofosfat va kalsiy gidrofosfat aralashmasidagi kalsiyning massa ulushi 18 % bo‘lsa, aralashmadagi moddalarning miqdorlari nisbati qanday bo‘ladi?
Yechish: Moddalar tarkibidagi kalsiyning massa ulushlari:
va .

17,09 8,41
21
29,41 3,91




mol va mol. .
13.17. 3,5 %-li 200 g massali ammiak eritmasi orqali qancha hajm (n.sh.) ammiak gazi o‘tkazilsa, 8,5 M konsentratsiyali (0,938 g/ml) eritma hosil bo‘ladi?
Yechish: 1000 ml hajmli eritmaning massasini topamiz:
m=10000,938=938 g. Konsentratsiyasi 8,5 M bo‘lgan eritmadagi ammiakning massasi: g. Shu eritmadagi ammiakning massa ulushi: . Berilgan eritmadagi ammiakning massasi: g. Eritmaga qo‘shilishi kerak bo‘lgan ammiakning massasi: formiladan topilsa, m=28,13 g. Ammiakning hajmi: l.
13.18. Azot (IV) oksidning 35 va 65 oC haroratlardagi termik parchalanish reaksiyasining tezlik konstantalari mos ravishda 4,7610-5 va 36410-5 s-1 bo‘lsa, shu reaksiya tezligining temperatura koeffitsienti qanday bo‘ladi.
Yechish: Azot (IV) oksidning parchalanish reaksiyasining tenglamasi: 2NO22NO+O2.
Bu reaksiya uchun 35 va 65 graduslardagi tezliklarni topamiz:
.
Bundan .
Bu qiymatni Vant-Goff tenglamasi ga qo‘yib

ni olamiz.. Ifodani logarifmlasak: lg76,47=3lg hosil bo‘ladi. Bundan antilogarifmlab  ning qiymatini topsak: =4,2 kelib chiqadi.
13.19. Tarkibida 8 g mis sulfat bo‘lgan eritmaga noma’lum massasli kadmiy plastinkasi tusirilgan va mis batamom ajralib chiqqandan keyin plastinkaning massasi 6 % kamayganligi ma]lum bo‘lgan. Eritmaga tushirilgan plastinkaning massasi qancha bo‘lgan?
Yechish: Reaksiya tenglamasi:
CuSO4+CdCu+CdSO4.
8 g CuSO4 tarkibidagi misning massasi: . Plastinkadagi Cd ning qanchasi eritmaga o‘tganligini topamiz: .
Plastinkaning massasi qanchaga kamayganligini topsak: . Plastinkaning massasi: bo‘lgan.
13.20. CuCl2 va CdCl2 eritmalariga ikki valentli metaldan yasalgan bir xil massali plastinkalar tushirilganda birinchi eritmadagi plastinka massasi 1,2 %, ikkinchi eritmadagi plastinka massasi 3,6 % oshgan (eritmalarning konsentratsiyalari bir xilda kamaygan). Plastinka yasalgan metallni toping.
Yechish: Reaksiya tenglamalari:
CuCl2+MeCu+MeCl2 va CdCl2+MeCd+MeCl2.
Agar plastinkalarning massalarini 100 g deb olsak:
.
Bu tenglamalardagi va qiymatlar o‘zaro teng bo‘lganligi uchun

bo‘ladi. Bu tenglama echilsa: g, g va g bo‘ladi. Bu qiymatlar yuqorigi tenglamalarga qo‘yilsa: Me=40 yoki metall Ca bo‘lib chiqadi.

14. Olimpiada masalalari



Download 2,39 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   66




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish