O bobojonov k. Jumaniyozov

S. Mahsulotning yaroqsizligini (brak) xujjatlashtirish va unga haq 
to’lash.
Belgilangan texnik shartlarga va standartlar talabiga javob bera olmagan 
buyumlar, detallar ishlab chiqarishdagi yaroqsiz (brak) mahsulot 
hisoblanadi. Shuning uchun yaroqsiz mahsulotlar qisman /tuzatiladigan/ va 
to’la /tuzatilmaydigan/ bo’ladi. To’la /tuzatilmaydigan/ yaroqsiz 
mahsulotlar ishchining aybi bilan hosil bo’lmasa, mehnat haqi vaqtbay 
ishchining vaqti uchun mos keluvchi razryad (me’yori bo’yicha buyumga 
sarflangan bo’lishi kerak)ning 2/3 tarif stavkasi miqdorida to’lanadi. 
Ishchining aybi bilan ishlab chiqilgan qisman yaroqsiz mahsulot foiziga 
nisbatan pasaygan miqdorda to’lanadi. Haqning aniq miqdori va yaroqli 
foizi TNB yoki ma’muriyat tomonidan belgilanadi. Ishchining aybisiz 
sodir bo’lgan qisman yaroqsiz mahsulot uchun hisoblangan mehnat haqi 
yaroqli mahsulotning foiziga nisbatan, lekin vaqt ichida mos keluvchi 
razryadli vaqtbay ishchining 2/3 tarif stavkasidan kam bo’lmasligi 
darajasida to’lanadi.
Detalni qayta ishlashga 1 kunlik ish kunidan kam ketmagan paytidan 
keyin topilgan kamchiliklar ishlov berilayotgan materialdan /yorik, 
metalldagi zang/ paydo bo’lgan mahsulotning yaroqsiz qismi belgilangan 
ishbay qiymat bo’yicha hisoblangan mehnat haqi miqdorida to’lanadi.
Yangi ishlab chiqarish (mahsulot, ish va xizmat) o’zlashtirilayotganda 
ishchining yaroqsiz (brak) mahsuloti uchun ham, yaroqli (brak bo’lmagan) 
mahsulot uchun to’lanadigan tarif darajasida mehnat haqi to’lanadi. 
Yaroqsiz mahsulot uchun dalolatnoma tuzilib, unda shu mahsulotga 
sarflangan qiymat va umumiy zarar ko’rsatiladi. Chiqarilgan yaroqsiz 
mahsulotini ishchining o’zi tuzatsa, unda dalolatnoma tuzilmaydi, lekin bu 
holda naryadga «Tuzatilgan brak» shtampi qo’yiladi. Bu ishchiga 
qo’shimcha mehnati uchun haq to’lashga asos bo’ladi.
D. Tunda bajarilgan ish uchun qo’shimcha haq to’lash.
Soat 22 dan 6 gacha bo’lgan vaqt tun hisoblanadi. Bu ish vaqtini 
hisoblash oylik tabelida ko’rsatiladi. Tunda bajarilgan ish sub’ektda 
qo’llaniladigan birlamchi xujjatlar asosida ko’rsatiladi, tuzilgan 
shartnomaga asosan va yuqori qiymatda haq to’lanadi. Bunda haq to’lash 
qonunda ko’rsatilgandan kam bo’lmasligi kerak.