O’. Asqarova, Z. Qoraboeva, M. Samidjonova maktabgacha ta`lim metodologiyasi

Muammoni izlash.
Ko’pincha ilmiy va texnikaviy muammolar yuzada 
yotadi. Ularni izlash kerak emas. Paydo bo’ladigan qarama-qarshiliklarni bartaraf 
qilish yo’llarini aniqlash va ularni yechishning yangi vositalarini topishda ularga 
sotsial buyurtmalar keladi. Masalan, shunday muammolar qatoriga havoni 
ifloslantirmaydigan energetik qurilma yaratish muammosi. O’ta aniq va ko’rinarli 
bo’lmagan muammolar ham mavjud. 
-Ko’pincha muammo «Teskaridan» paydo bo’ladi. Amaliy faoliyat, 
natijasida teskari yoki keskin farq qiluvchi natijalar olinganida. 
-Muammoni izlash va tanlab olishda ularning yechish uchun bo’lishi mumkin 
bo’lgan natijalarini amaliyotning talablari quyidagilar bilan tasdiqlanadi. 
-Ayni muammoni yechmasdan belgilangan yo’nalishda texnikaning yanada 
rivojlanishi mumkinmi? 
-Mo’ljallangan tadqiqot texnikaga konkret nima beradi? 
-
Belgilangan tadqiqot natijalari olinadigan yangi qonuniyat, ya'ni usul va 
vosita ilm hamda texnikada mavjudidan ko’p amaliy bahoga erishishi mumkinmi? 
2.
Muammoni qo’yish
. Yuqorida eslatilganidek muammoni to’g’ri qo’yish,
ya'ni maqsadini aniq ifodalash, tadqiqot chegarasini aniqlash va shu bilan 
tadqiqot ob'yektini belgilash oddiygina ish emas va har qaysi konkret hol 
uchun individualdir. 
Muammo qo’yishning ma'lum umumiyligiga ega bo’lgan quyidagi asosiy 
«qoida» sini ko’rsatish mumkin. 
a) ma'lumni noma’lumdan qat'iy ajratish. Muammoni qo’yish uchun shu 
sohadagi fan-texnikaning yutuqlarini mukammal bilish kerak, aks holda yanglishib 
ilgari yechilgan muammoni qo’yib qo’yish mumkin. 
b) noma'lumni cheklash, takomillashtirish. Noma'lumning va o’rganilishi 
lozimning chegarasini aniq belgilash kerak. 

---

51 
v) yechishning aniq shartlarini aniqlash, bu degani muammolar tiplarini 
aniqlash degani. Tadqiqotning umumiy usulini aniqlash va o’lchash aniqligi hamda 
baholash masshtabini berish. 
g) noaniqligining yoki variantlarning mavjudligiga, bu ilgarigini yangi 
pog’onada takrorlashga yo’l qo’yadi. 
3.