O adim gi dunyo tarixi bo yicha xrestom atiya: tarix о ‘qituvchilari

4-§. Istilochilik y u rish lar i
M e g id d o y on id agi jan g. T utm os III annallaridan
Tut/nos 111 annallari (er. avv. 1504-1450 yillar) Fivadagi mash-
hur ziyoratgoh devorlaridct o'yib yozilgan. Bu ziyoratgoh hozir Fiva
yaqinidagi K arnak qishlog'i nomi bilan K a m a к ibodatxonasi dey Ua­
di. Qadimgi misrliklar uni Ipet-Sut deb ataganlar. Karnak ziyoratgohi
tarkibiga xudolar podshosi, Yangi podsholik davridaM isr davlatchiligmi
hosh xudosi A m on-Ra ibodatxonasi va boshqa xudolar ibodatxonalari
kirgan. 
Bu yerda ibodatxona kutubxonasi, xazinaxona. kohinlar uy-
joylari, novvoyxona va ibodatxona ustaxonalari joylashgan edi. K arnak
ziyoratgohi boshida barcha Misr kohinlarining boshlig'i hisoblangan
A man ibodatxonasini kohini turar edi.
29

---

Annalda keltirilgan parchada er. avv. 1482-yilda Megiddo shahrini 
Tutmos III q o ‘shinlari qamal qilishi va uni ishg‘ol qilishi hikoya qilinadi. 
Megiddo ostonasida, Misrga qarshi Kadesh shahri hokimi boshchiligida 
Falastin, Finikiya, Suriya shahar-davlatlarining birlashgan qo'shinlari 
misrliklar tomonidan tor-mor qilinadi. Ular shahar devorlariga qarab 
qochdilar.‘Tutmos III o ‘z askarlariga buyruq berdi. Lekin misrliklar 
talonchilik bilan shug'ullandilar. Chekinayotganlar Megiddoga yetib 
bordilar, lekin shahar aholisi darvozalami ochmadi va devordan oshib 
shaharga kirishni taklif qildilar. Ularga yordam uchun arqonlar, kiyimlar 
tushirildi. Devor tepasida turgan jangchilar ularni tortib oldilar.
Tutmos III shaharni hujum bilan olmoqchi boMdi, lekin bunga 
erisha olmadi. Shunda u qamal boshladi. Misrliklar q a l’a atrofini 
mevali daraxtlardan qilingan chetan to ‘siq bilan qurshab olib, undan 
hech kimni o ‘tkazmadilar. Shaharda oziq-ovqat kam edi. Ochlik va 
kasalliklar boshlandi. Shu sababli. Megiddo shahri hokimi Tutmosga 
shafqat qilishni s o ‘rab xabarchilar yubordi. Q a l'a darvozalari ochildi. 
Misrliklar shaharda talonchilikni boshladilar, aholini asirlikka olib 
ketdilar. Parchada o ‘ljalar ham sanaladi.
Shunda u yerda janobi oliylarining qarorgohi joylashgan edi. 
Va barcha q o ‘shinga k o ‘rsatma berilib aytildi: “ Tayyorlaning, o ‘z 
qurolingizni tayyorlang, ertalab o'sha ayanchli dushman bilan jang 
qilish uchun u ch ra s h a m iz ...” Q o ‘shin dozorini joyiga q o ‘yib ularga 
aytdilar: — “Tik boMing, tik b o ‘ling, h u s h y o r - hushyor boMinglar!..