O adim gi dunyo tarixi bo yicha xrestom atiya: tarix о ‘qituvchilari

P re a m b u la
Xettlar hukmdori Xeteser, (Xattusili), Misrning qudratli hukmdori, 
Menmaatra (Seti I ) ning o ‘g ‘li, qudratli, Misrning buyuk hukmdori 
Menpextura (Ramses I) ning nevarasi Usermaatra-Setependra uchun 
qudratli Merser (Mursili)ning o ‘g ‘li, qudratli, [xettlar hukmdori, 
Shupilulium)ning nevarasi tomonidan kumushdan taxtachaga tuzilgan 
shartnoma [to] abad, osoyishtalikni ta ’minlaydigan tinchlik va biro- 
darlikning ajoyib shartnomasi.
Abadiyatga tegishli, Misrning buyuk hukmdori. shuningdek. 
xettlar hokimi turmush tarziga kelganda. shartnoma tarzida qilingan, 
\u d o ko'rsatmasin, ular o ‘rtasida dushmanlik tug'ilmasin.
Mechenra3 vaqtiga kelganda xettlar hukmdori, meni birodarim, 
u [Ramses-Meriamon] Misrning buyuk hukmdori bilan ja n g qildi. 
kelajakda, bugungi kundan xettlar hokimi Xeteser (Xattusili) borligini 
helgilaydigan shartnoma [qildij, Ra va Set Misr uchun, shuningdek, 
xettlar mamlakati uchun qildilarki, ular o ‘rtasida toabad dushmanlik 
Im'lmasligi uchun.
Qara, Xeteser (Xattusili) xettlar hokimi. Usermaatra-Setependra, 
Misrning buyuk hukmdori bilan shartnomaga kirishdi, shu kundan 
lioshlab berish uchun, bizning oramizda tinchlik va ezgu birodarlik 
.ibiuliy boMishi uchun; u men bilan birodarlikda, u men bilan tinchlikda
ч.» men u bilan toabad tinchlikda. Qachonki, Mechenra (Muvatallu) 
srtilar hokimi mening birodarim, o ‘z qismatiga ketdi (vafot qildi). 
Muinda Xeteser o ‘z otalari taxtiga xettlar hokimi sifatida o ‘tirdi. Qara, 
iiumi
Misrning buyuk hukmdori Ramses-Meriamon bilan birga bo'lib
21

---

qoldim. U (?) [men bilan birga] tinchlik va birodarlikda. Bu ilgari ycrda 
boMgan avvalgi tinchlik va birodarliklardan a ’lo.
(Shartnomu matniabadiy do‘sttik va bujum qilmaslik to'g‘risida)
Qara, men xettlar hokimi Misrning buyuk hukmdori Ramses- 
Meriamon, bilan birga ezgu tinchlik vaezgu birodarlikda (bo* laman). (fa. 
xettlar hokimlari bolalarining bolalari Ramessu-M eriamon, Misrning 
buyuk hukmdori bolalarining bolalari bilan birodarlik va tinchlikda 
bo ‘ladilar. Shu bilan birga. ular bizning birodarlik holatida bizning 
[tinchlik] holatida bo'ladilar. [Ha. Misr] bizning xettlar mamlakati 
bilan birga. biz kabi toabad tinchlik va birodarlikda bo'ladi. Va ular 
orasida dushmanlik yuz bermaydi. Va xettlar hokimi Misr yeriga unda 
biror nimani bosib olish uchun toabad hujum qilmaydi. Va Usermaatra 
-S etependra. Misrning buyuk hukmdori [xettlar mamlakatiga biror 
nimani bosib ol ish uchun] toabad hujum qilmaydi.