O adim gi dunyo tarixi bo yicha xrestom atiya: tarix о ‘qituvchilari

Odatda, ya n g iyerla rg a borishni istagan odam lar birlashar va rah-
bar-O ykistni saylab, kem alarda koloniyalarni barpo qilishga jo 'n a b
ketar edilar. Bir qancha qiyinclnliklar: dengiz dovullari, mahalliy
qabilalarning dushmanlik m unosabatlarini boshdan kechirar edilar.
Ular asos solgan koloniyalar, m ustaqil shahar-davlatlarga aylanar edi.
D astlab () 'rtaver dengizi qirg ‘oqlari bo ‘yla b Pireney yarim oroli,
Afrikaning shim oliy qirg 'oqlari, E gey dengizining shim oliy qirg ‘oqlari,
M annar va Q ora dengiz shim oli qainrab olindi. M isr hududida
Navkratis, Shimoliy Q ora dengiz bo'yida Tira, Olviya, Feodosiya,
Xersones, Pantikapey, Fanagoriya, Tavrida va boshqalar, Apennin
yarim oroli va S itsiliyada Tarent, Sirakuza, Gerakleya, Neapolis,
Janubiy F ransiyada M assiliya kabi koloniyalarga asos solindi.
K oloniyalar aholisi yunon shaliar-davlatlari ijtim oiy-siyosiy hayoti
larzini qabul qildi. K oloniyalar savdo-lntnarmandchilik, tranzit savdo,
dehqonchilik bilan shug'ullanar edilar. Ular yunon turmush tarzi,
urf-odati, diniy rasm -rusm larini saqlab qoldilar. Yunon kolonistlari
m ahalliy aholi bilan yaqin aloqalarni о 'rnatgan bo 'Isalarda. ammo
о ‘zlariyun on me 'morchiligi namunalarida qurgan alohida shaharlarda
yashadilar.
1. Koloniya-mamilgohlar.
2. Am alga oshirildi -arganavtlar afsonasini eslang.
3. D avlat siyosatiga aylandi -K orin f polisi Kerkiyani kolonizatsiya qilib,
g ‘arb bilan о ‘z savdosini ta 'minlashga harakat qildi
193

---

I. 2. (5). ... A ttika t u p r o g ‘i j u d a k a m b a g ‘al b o ‘lsa-da. uzoq vaqt 
f u q aro larn in g o ‘zaro kelishm ovcliiliklari boMmadi. Bu m am la k a td a
h a m m a vaqt bir xil aholi y a s h a r edi. E llad a n in g boshqa viloyatlarida 
a h olining k o 'c h is h i natijasida A ttik ag a nisbatan aholi soni tarzda o 's d i: 
E lladaning b a rc h a j o y laridan q u v g ‘in q ilin g a n la r A finaga oqib keldi, bu 
yerga ular o ‘zlarini x a v fsiz his qildilar. F u q aro lik huquqini olgan holda, 
keIgindilar sh a h a r aholisini qadim d av rd an sh u n d ay k o ‘paytirdilarki, 
k eyinchalik afinaliklar hatto lo n iy ag a (K ich ik O siy o n in g g ‘arbiy 
q irg ‘o g ‘i) m anzilg o h larn i k o ‘chirdilar, negaki A ttika b u n d a y k o ‘p sonli 
xalqni jo y la s h tiris h g a kichiklik qilardi.
I. 
12 (3). F a q a t asta-sekin, u zoq vaqt d a v o m id a m u stah k am tinchlik 
o ‘rnatildi, m a jb u ra n k o ‘chirish t o ‘xtadi v a ellinlar dengizorti m am la- 
katlarga kolonistlarni j o ‘nata boshladilar. A finaliklar loniya va k o ‘pgina 
orollarni egalladilar. Italiya va Sitsiliyaning katta qism ini h am d a Ella­
dan in g q o lg a n b a ’zi viloyatlarini 
p e lo p o n n e slik la r egalladilar. 
Bu 
m a n z ilg o h la rn in g barchasiga T roya u ru sh id a n keyin asos solindi.