O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun



Download 11,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet205/219
Sana29.04.2022
Hajmi11,17 Mb.
#593222
1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   ...   219
Bog'liq
Patol.-fiziol.-amal.-darsl.-uchun-qoll.-Husinov-O.A.-2008-y.

9
- jadval
Jigar va pufak o*ti asosiy komponentlarlnlng miqdori 
(ShUgln G. K., 1967 bo‘ylcha)
K om ponentU ri
J iq a r o t i
P ufak o*ti
Suv g /l
974
86,65
O uriq cho'kindi, g /l:
26
133,5
o ’t kislota tuzlari
10.3
91,4
yog* kislotalari va lipidlar
1.4
3,2
pigm entlar va mutsin
5,3
9,8
xolesterin
0.6
2,6
noorganik tuzlar 
Ionlar, mmol/1:
8,4
6,5
N a *
145
130
K+
5
9
Ca + +
2,5
6
c r
too
75
HCO3-
28
10


Bilvosita va bevosita bilirubin xususiyatlari
Bilvosita bilirubin
Bevosita bilirubin
erlix diazorektivi bilan 
bevosita reaksiya beradi
1.Erlix diazoreaktivi (diazotirlangan 
sulfasalitsil kislota) bilan faqat spirt yoki 
kofein ishtirokida reaksiya beradi.
2.Me’yorda qon zardobida miqdori 
0,25-0,5 mg% (0,0025-0,005g/l) 
dan oshmaydi.
3.Siydikda pay do bo‘lmaydi
4.Yog‘larda eriydi
5.Glukuron kislota bilan birikmagan.
Siydikda paydo bo'ladi 
Suvda eriydi 
Glukuron kislota bilan 
birikkan
Faqat o‘tda bo'ladi
Bilirubinning keyingi o'zgarishlari gepatotsitlarda kechadi. Bu birin-ketin 
keladigan uchta jarayon: 1) bilirubinning jigar hujayralari tomonidan usblanisfai;
2) erkin bilirubinning glukuron kislota bilan konugatsiyasi (bogManishi); 3) 
konugatlarning o‘t kanalchalariga ekskretsiyasi. Bilirubinning ushlanishi 
gepatotsitlar sinusoidal qutbi membranasida dastlabki bo‘lib o‘tgan albumin- 
bilirubin kompleksi dissotsiatsiyasidan keyin amalga oshiriladi. Konugatsiya 
jarayon ida bilirubin molekulasiga 2 molekula glukuron kislotasi bilan birikadi 
va bilirubinglukuronid murakkab efiri hosil boiadi (u, shuningdek birikkan ham 
deyiladi, chunki glukuron kislota bilan bog‘langan). Bu ferment bog‘liq reaksiya 
glukuroniltransferaza tomonidan katalizlanadi. Erkin bilirubindan farqli ravishda 
bilirubinglukuronid suvda eriydi va bu uni o‘t kapillarlariga ekskietsiyasini 
ta’minlaydi. Erkin bilirubin o'tga deyarlik tushmaydi, uni (xolebilirubinni) o‘tga 
ekskretsiyasi gepatotsitlar biliar membranasi orqali bajariladi. Bu faol sekretor 
jarayon bo‘lib, o‘tda bilirubin konsentratsiyasining plazmaga nisbatan ancha 
yuqori bo‘lishini ta’minlaydi.
0 ‘t bilan birga bilirubinglukuronid ichakka tushib ichak mikroflorasi 
degidrogenazalari ta’siri da urobilinogenga (mezobilinogen) va sterkobilinogenga 
aylanadi.
Ingichka ichakda urobilinogen bilirubindan farqli ravishda qisman shimiladi 
va v. porta tizim i orqali jigarga tushadi, u yerda dipirollargacha 
transformatsiyalanadi yoki o‘tga yana reekstraksiyalanadi. Urobilinogenning 
bunday ichak-jigar sirkulatsiyasi pigment almashinuvining o‘rtacha mexanizmi 
bo‘lib, uning umumiy qon oqimiga tushishiga qarshilik ko‘rsatadi.
Keyingi vaqtlargacha klinik amaliyotda noto*g‘ri urobilinogen deb 
aytilayotgan sterkobilinogenni (bir kecha-kunduzda odam 300 mg gacha 
sterkobilinogen ajratadi) bir qismi gemorroidal vena to‘riga shimiladi va siydik 
bilan ajraladi (Berezev T. T.t Korovkin B.F., 1983). Uning qolgan qismi axlat 
bilan sterkobilin shaklida ajraladi va axlatning asosiy pigmenti hisoblanadi (17- 
rasrn).


Bilirubin qon zardobida Van den Berg reaksiyasi bilan erlix diazoreaktivi 
yordamida aniqlanadi. 1 - daqiqa ichida qizil yoki ocb qizil rang paydo boiishi 
(bevosita reaksiya) bevosita bilirubin, ya’ni oqsilsiz bilirubin bo‘lishidan dalolat 
beradi. Agar shunday rang faqat oqsilni cho‘ktiruvchi spirt (yoki kofein) 
qo‘shilgandan keyin paydo bo'lsa (bilvosita reaksiya), u bilvosita oqsil bilan 
birikkan bilirubin bo'lishidan darak beradi. Qonda bilirubin konugatlarining 
minimal (bo‘sag‘a) miqdori o‘rtacha 34 mkmol/1 tashkil qiladi, ular siydikda 
aniqlanishga boshlaydi (10-jadval).
Gcmaglobin
Makrofaganing
mononuklear
sistemasi
bilvosita ^bilirubin 
*
B ilir u b in u ro b ilin o g e n
(pata lo g iya d a )
n r
u ro b ilin s te rk o b ilin
a x la t
17-rasm . 0 ‘t 
pigmentlari hosil b o iish i va ajralishi chizmasi.
10-jadval
Bilirubin almashinuvi ko‘rsatkich!ari
K o 'r s a t k ic h la r
T e k s h ir is h u s u lia r i
M e 'y o r iy h o la td a o 'z g a ru v — 
c h a n lik c h e q a r a la r i
Q o n z a rd o b id a b ilir u b in n in g
E n d ra s h e k
{0,0025 - 0 ,0 0 5 g / l )
u m u m iy m iq d o ri;
d ia z u u s u li
8 .5 — 2 0,5 m k m o l/1
b o g 'la n g d n fra k s iy a m iq d o ri
(0,0006 - 0 ,0 0 1 2 g / i )
Z 1—5,1 m k m o l/ i
e r k in fra k s iy a m iq d o ri
(0,0019 - 0,0 0 38 g / l )
6.4 —15,4 m k m o l/ l
B ilir u b in k u 'r s a tk ic h i (b o g 'la n g a n
fra k s iy a n in g b ilir u b in u m u m iy
m iq d o rig a n is b a ti)
25% g a c h a
S iy d ik n in g b ilir u b in g a re a k s iy a s i
S iy d ik n in g u ro b ilin g a re a k s iy a s i
R o zin , Fu sh e s in a m a si
M a n liy
A x la t n in g s te rk o b ilin g a re a k s iy a s i
E r lix r e a k tiv i b ila n
sina m a
M a n f iy
X u d d i s h u n d a y
M u s b a t


11. 
Jigar bolaning она qomida rivojlanishi davridayoq qon ishlab chiqaruvchi 
a’zo hisoblanadi. U embrion rivojlanishining 6 haftasidan keyin gemopoezga 
kirishishga boshlaydi va bu jarayon embrion 5 oylik vaqtida o'z maksimumiga 
yetadi. Bu davrda yaqqol ravishda eritropoez, kamroq darajada leyko - va 
trom botsitopoez namoyon b o ‘ladi. M egaloblastlar asta-sekinlik bilan 
eritroblastlar bilan almashadi. Embrional hayotning 3-4 oylarida gemopoezga 
taloq ham kirishadi. U qon ishlab chiqaruvchi a’zo sifatida rivojlanishning 
beshinchi oyidan yettinchi oyigacha juda faol ishtirok qiladi.
Bola tug‘ilishi bilan jigarda qon ishlab chiqarilishi to‘xtaydi.

Download 11,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   ...   219




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish