О. А. Арипов Хорижий мамлакатларда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг



Download 8,46 Mb.
Pdf ko'rish
bet63/135
Sana21.11.2022
Hajmi8,46 Mb.
#869372
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   135
Bog'liq
Хорижий мамлакатларда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг ривожланиши. Арипов О.А

Кооперация 
кичик корхоналарнинг узаро алокаларини таъминлашда 
мухим роль уйнайди. Кооперация туфайли кичик корхоналар узларининг заиф 
жихатларини 
узаро 
компенсация 
кдлишлари 
мумкин. 
Кооперация 
муносабатлари бозордаги талаб ва таклиф узгаришларига жуда тез 
сезувчанликни намоён этади.
Эгилувчанлик 
Италия кичик корхоналарининг фаолиятидаги асосий 
унсур хисобланади. Кичик корхоналарни бозор узгаришларига хозиржавоб 
булишга ундайди.
Италияда кичик бизнес корхоналарининг бир тармок ёки бир турдаги 
махсулот ишлаб чикаришга ихтисослашуви сифат даражасининг ошишига 
сабаб буладиган омилдир. Бу ерда кластерлар турли хажмда булиб, бир неча 
мингга якин корхоналарни камраб олади. Шу нуктаи назардан олганда, Италия 
кичик корхоналари узининг жипслашуви ва ихтисослашуви билан машхурдир. 
Кичик корхоналарнинг усиш суръатлари ва бу каби корхоналарда ишлаб 
чикариш хажмининг ошиши жихатидан Европанинг бошка давлатлари билан 
генглаштириш мумкин.
Баъзан кластер таркибвдаги хар бир корхонанинг уз-узидан тартибсиз 
хар акатланишини куриш мумкин. Бирок, хар бир кластерда гурух мавжуд 
булиб, устахоналар ва заводларнинг асосий машгулоти занжирнинг калкасидек, 
бир-бирига боглгаушк касб этади. Улар уртасида энг макбул иктисодий 
муносабатлар урнатилган булиб, бундай жараёнларда юзлаб кичик бизнес 
субъектлари иштирок этиши аник
Эътиборлиси шундаки, сунгги йилларда Италия тажрибаси таракдий 
этган иктисодиётни барпо этиш учун ишлаб чикаришни, йирик корхоналар 
асосида куришга хожат йуклигини яккол намоён этмовда. Айни даврда Италия 
ва бу каби ривожланган мамлакатлар тажрибаларида кичик бизнеснинг 
куйидаги афзал томонларини куриш мумкин:
-
биринчидан, Италияда (ва ривожланган давлатларда) кичик бизнесни 
ривожлантириш мухим иктисодий омиллар каторига киради. Кичик бизнесни 
куллаб-кувватлашга дойр хар кандай чора-тадбирлар давлат ахамиятига молик.
' Х одиев Б.Ю ., С ам адов А Н , Ю супов М С ва Гн)шкд.шр. К ич ик тадбиркорлик фаолияти асослари. 1 -кием: 
У кув-ам алий к^лл ааи а. Е Х ТЕМ П У С дастури «М атадор-2000» лойихлеи. 2 0 0 4 .1 3 5
6 .
97


- Иккинчидан, ички бозорни товар ва хизматлар билан тулдиришда 
кичик бизнес корхоналарига устуворлик берилади. Шу тарифа экспортнинг 
ривожланишига замин яратилади ва ахрлининг иш билан бандлиги муаммосини 
бартараф этишга кумаклашилади. Бу ахрлининг реал даромадларининг усишига 
сабаб булади.
- Учинчидан, 
кичик 
бизнес 
корхоналарида 
ишлаб 
чикариш 
йуиалишларини тез узгаРтиРиш мумкин. Шунинг учун кичик бизнес 
корхоналари ракобат мухитида бардошли хисобланиб, бозор узгаришларига 
турли маневрлар асосида тез мослаша олади. Айникса, иктисодиётнинг 
глобаллашуви шароитларида, жахон бозорида ракобат таранглашаетган бир 
пайтда, йирик корхоналарга нисбатан олганда, кичик бизнес корхоналари 
ракрбатбардошлилиги билан ажралиб туриши мухимдир.
Халкаро савдо 
бозорларида Италия кичик бизнес 
корхоналари 
муваффакиятли фаолият курсатиб, говори сифатли товарлар экспортини яхши 
йулга куйган. Айникса, озик-овкат махсулотлари ва бошка истеъмол 
товарларининг экспорта салмокли уринни эгаллайди. Шунингдек, Италия ярим 
тайёр махсулотлар ва бутловчи кисмлар, станоклар, тукимачилгас ва терига 
ишлов бериш, кишлок хужалиги махсулотларини кайта ишлаш ва кадокдаш, 
ёгочни кайта ишлаш, керамика ва металлга ишлов бериш ускуналари х,амда 
«мини» технологиялар экспорта буйича етакчи мамлакат хисобланади. Италия 
кичик корхоналарида экспорт учун ишлаб чик,ариладиган товарлар нинг 
дизайнига алохдца эътибор берилади.
Шу уринда «Италия кичик корхоналари бу даражадаги экспорт 
салохиятига цандай эришган?», «Товарлар уртасидаги рацобатбардошлик нима 
хлсобидан кучли?» - деган саволлар тугилиши табиий. Бундай саволларга 
жавобни алохида олинган кичик корхоналардан эмас, балки маълум бир 
турдаги 
махсулотни ишлаб 
чикариш 
буйича ихтисослашган, 
мехмат 
тацсимотига 
эга 
хамда 
ягона 
максад 
йулида 
уюшган 
корхоналар 
тизими - «кластерлар» ёки «саноат туманлари» негизидан топиш мумкин. 
Шунинг учун ^ам тадбиркорлар, мутахассислар ва олимлар «кластерлар»га 
жуда катта кизикиш билан царайдилар. Шундай килиб, Италияда кичик 
корхоналар саноатнинг бир тармогига ёки бир турдаги махсулот ишлаб 
чикариш жараёнига ихтисослашар экан, бу тармокнинг туташ сохаларида 
фаолият юритувчи корхоналар хам ихтисослашувнинг амалга ошишидан 
манфаатдор. 
Итальянча 
бу 
ихтисослашувни 
«кичик 
корхоналарнинг 
кластерлари» деб аташади. Бундай ихтисослашувда корхоналар бир-бирларига 
узвий богланган булади. Аммо бу улар бир-бирига карам дегани эмас.

Download 8,46 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   135




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish