O ’ zb e k I s t o n r e s p u b L i k a s I q I s h L o q V a s u V x o ’ j a L i g I v a zi r L i g I

      

 

 

 

001.004.032. БМИ. 2014 й. 

 

 

Texnologik qism 

 

Suyundikov U 

Тilavov X 

Ишнязова Ш.А 

---

15 

 

Echki suti tarkibidagi  oqsillarnigng tarkibi  sigir suti tarkibidagi oksillardan 

ancha  farq  kiladi.  Ularning  fizik-kimyoviy  va  immunologik  xossalari  ham  

farqlanadi. Bu  sutni xazm qilish nuktai nazaridan juda muximdir. 

Chaqaloq    ichagida xosil bo’ladigan   iviklik  echki sutini  iste’mol  qilganida 

o’z kattaligi bo’yicha  kichik va  yumshoq, sigir sutini ichganda xosil bo’ladiganga 

nisbatan,  bu  esa  chaqaloqning  ichaklarida  sut  xazm  bo’lishiga  imkon  yaratadi.  U 

ko’pincha  ayol  sutini  iste’mol  qilganda  xosil  bo’ladigan  ivikka  o’xshashroqdir. 

Echki  suti  tarkibidagi  yog’lar  oson  va  yaxshi  xazm  bo’ladi  sigir  suti  tarkibidagi 

yog’larga  nisbatan.  Ayol  sutiga  nisbatan  echki  va  sigir  suti  ko’proq  minerallarga 

boy,  uning  tarkibida    ikki-uch  marta    natriy,  kaliy,  kalsiy,  fosfor  miqdori 

ko’prokdir. Ammo  bu sutlarning xar ikkovida xam temir miqdori past.  Xaqiqatni 

aytganda,  chaqaloq    ichagida  echki  suti  tarkibidagi  temir  yaxshiroq  xazm  bo’ladi 

sigir suti tarkibidagi temir moddalariga  nisbatan. 

Echki sutida vitaminlar xam mavjud, ammo foliy  kislotasi  boshqa ikki xil 

sutga nisbatan  ancha kam. Sigir sutida  V12 vitamini ko’prok, echki sutida esa Ye 

va  S  vitaminlarining  miqdori  past.  V1,  V2,  V6  va  RR  vitaminlarining      miqdori  

esa  ikkovida xam bir xil, ammo ona suti  tarkibidagidan ancha past. Echki sutini  3 

yoshgacha  bolalar    oziqlanishi  va  iste’mol    qilishi  bo’yicha    tadqiqotlar    oxirgi 

yillarda o’tkazildi.  

Ularning  ko’rsatishicha,  echki  sutini  iste’mol  qilgan 

bolalarning  og’irligi  oshishi  ,  xazm  qilinishi  yomon  emas,    ba’zida  sigir  sutini 

iste’mol qilishdan  xam yaxshiroqdir. 

Kizig’i  shundaki,    ovqat  allergiyasiga  duchor  bo’lgan  bolalar  va    sigir  suti 

oqsillarini  xazm  qilolmaydigan  bolalar  bu  kasallikka  chalinishi  ancha  kam,  agar 

echki  sutini  iste’mol  qilsa.    Tadqiqotlarning  natijasiga  ko’ra  100  boladan  1 

bolaning sigir sutini  xazm qilolmaydiganlardan,  echki suti ham teri  o’zgarishlari 

va astmatik reaksiyalarni vujudga keltiradi.