O ’. M. Asqarova, M. A. Abdullaeva, M. Boltaeva andragogika

kishilaming bilim olishiga qaratilgan edi.
“Xalq dehqonlari oliy maktablari” nomi bilan 1864 yil Norvegiyada, 1868
yil Shvetsiyada, 
1888 yil Finlandiyada ochilgan o ’quv dargohlari o ’z
o’quvchilariga rasmiy xuquq bera olmagan, ularda o ’quv dasturlari xam rasmiy
tasdiqlanmagan edi.
U maktablarda umumiy ta’lim, amaliy m ashg’ulotlar u yg’unligida olib
borilib, agronomiva, veterinariya, kulinariya y o ’nalishlarida edi.
Kattalami o ’qitish maktablari Evropada xozirgacha saqlangan bo’lib,
falsafa, musiqa, tarix, drama, to’quvchilik y o ’nalishlarida b o’lib, muddati 4
oygacha yozgi kurslardan iborat. Imtixon yoki sinov olinmaydi.
Xozirda Finlandiyada 91 ta xalq maktablari mavjud. Ulardan aksariyat
qismi xususiy, ayrimlari siyosiy partiyalarga tegishli, ayrimlari kasaba
uyushmalari qaramog’ida. Bu maktablarda o ’quv kurslari 1 yildan 3 yilgacha
50

---

bo’lib, ba’zilarida davlat xarajatining 55 % ini qoplaydi. Studentlar 20 %ini
to ’lashadi, qolgani maktab xisobidan.
Shvetsiyada 186 ta xalq raaktablari bo’lsa, Norvegiyada 82 ta maktab bor,
1867 yil Kembrij universiteti o ’qituvchisi D.Styuart tomonidan ishlab
chiqilib, taklif etilgan aloxida predmetlar bo’yicha ma’ruzalar o ’qish va yozma
ishlar yozib topshirish g ’oyasi ko’p davlatlar tomonidan ma’qullandi.
Bu o ’quv maskanlari 1870 yildan “Ochiq universitetlar” deb yuritila
boshlandi. Germaniya, Belgiya, Fransiyada xam shunday universitetlar tashkil
etildi. Masalan, Franstiyada kurslar baxs-munozara klublari sifatida edi.
1890 yilda Amerikada xam bunday universitetlar ochila boshladi.
CHikago va Baltimar shaxarlarida eng birinchi universitetlar ochildi.