Nurmuhammedov shahbozbek

Jahon xo’jaligi va regional siyosat.

Rivojlangan mamlakatlarda shakllangan iqtisodiyotning hududiy tarkibi mavjudligiga qaramasdan ularda ham yaxshiroq rivojlangan, deprektiv (turg’un) hamda rivojlanishdan orqada qolayotgan rayonlari bor. Ushbu rayonlar o’rtasida katta tafovutlar saqlanib qolinmoqda.

   Rivojlangan mamlakatlarda regional siyosat davlat iqtisodiyotni boshqarishning tarkibiy qismi hisoblanadi va ularda regional siyosatning ikkita asosiy shakli bor: 1) Regional rivojlantirish dasturlashtirish; 2) regional bashoratlash (prognozlash).

 Umuman rivojlangan mamlakatlarda regional siyosatni amalga oshirish sezilarli natijalarga erishish imkonini berdi. Shu bilan birgalikda o’z yechimini kutayotgan muammolar hozir ham oz emas.

Rivojlanayotgan mamlakatlarda regional siyosatning yo’nalishi G’arb mamlakatlarinikidan farq qiladi. Rivojlanayotgan mamlakatlarda regional siyosat asosan mustamlakachilik davri asoratlarini bartaraf etishga qaratilgan. Ichki va chekka rayonlarning boy tabiiy resurs imkoniyatlaridan tularoq foydalanish maqsadida Braziliya, Argentina, Nigeriya, Tanzaniya, Qozog’iston kabi mamlakatlar o’z poytaxtlarini ichki rayonlarga ko’chirdilar. Lekin amalga oshirilgan tadbirlarga qaramasdan ko’pgina rivojlanayotgan mamlakatlarda ichki hududiy tafavutlar saqlanib qolinmoqda.

Bularning barchasi shuni ko’rsatadiki, fan-texnika inqilobi sharoitida rivojlanish va joylanish hususiyatlari o’zgarib bormoqda. Ishlab chiqarish kuchlarini joylashtirishga ta’sir ko’rsatadigan yangi omillar yuzaga kelmoqda.
   Ma’ruza 6: Jahon xo’jaligi

Reja:

7.1. Jahon sanoati rivojlanishining umumiy hususiyatlari.

7.2. Jahon yoqilg’i-energetika sanoati.

7.3. Jahon gidroenergetika sanoati.

7.4. Qora  va rangli metallurgiya sanoati.    

7.5. Mashinasozlik sanoatining tarkibi        

7.6. Kimyo sanoatining joylashish mintaqalari     

7.7. O’rmon va yog’ochni qayta ishlash sanoatining joylashishi

7.8. Jahon yengil sanoatining joylashishiga ta’sir etuvchi omillar.