Nuqtaning tezligi koor-dinataning vaqt bo‘yicha o‘zgari-shini aniq

Aylanma harakat dinamikasi

Burchakli tezlik

Burchakli tezlanish

Oxirgi burchakli tezlik

Tekis tezlanuvchan (sekinlanuvchan) harakatda burilish burchagi

1.

2.Idel gazning molekulalari bir-biri bilan o’zaro ta’sirlashmaydi. Shu sababli bunday gazning molekulalari energiyalarning yig’indisiga teng bo’ladi. U=Ek=CvT bunda Cv o’zgarmas hajmdagi molyar issiqlik sig’imi.

3. Elektrostatik maydon energiyasi.

a) Qo`zg’almas zaryadlarning o`zaro ta`sir energiyasi

Bir - biridan r masofada joylashgan qo`zg’almas q<sub>1</sub> va q<sub>2</sub> zaryadlar sistemasi berilgan bo`lsin (17.19-rasm). Berilgan zaryadlar bir - biridan cheksiz uzoqlikda joylashganda o`zaro ta`sirlashmaydi. Agar ulardan birini (q₁) qo`zg’almas deb, ikkinchisini (q₂) deb, r masofagacha yaqinlashtirilganda

A₁₂ = q₂₁₂ = q₂q₁/4₀r

ish bajariladi. Bunda ₁₂ - q₁ning q₂ joylashgan nuqtadagi maydon potensiali. Shunday yo`l bilan q₁ ni q₂ ga yaqinlashtirsak ham

A₂₁ = q₁₂₁ = q₁q₂/4₀r

ish bajariladi. Bunda ₂₁ - q₂ ning q₁ joylashgan nuqtada hosil qilgan maydon potensiali.

Har ikki holda ham bir xil ish bajariladi va bu bajarilgan ish zaryadlarning o`zaro ta`sir potensial energiyasiga aylanadi va

W₁₂= W₂₁= q₁₂₁ = q₂₁₂ = 1/2 (q₁₁+ q₂₂)

deb yozish mumkin. Bunda ₁ va ₂ mos ravishda q₁ va q₂ zaryadlar joylashgan nuqtalardagi maydon potensialidir. Berilgan ikki zaryad sistemasiga uchinchi q₃ zaryadni cheksizlikdan q₁ va q₂ zaryadlardan mos ravishda r₁₃ va r₂₃ masofaga joylashtiraylik.

Bunda

ish bajariladi va bu ish ham sistemaning energiyasiga qo`shiladi. Demak,

W = A₁ + A₃ yoki W= A₂ + A₃ bo`lib qoladi.

bu ifodaning shaklini quyidagicha o`zgartirish mumkin:

(17.41)

Bunda: ₁ - q₂ va q₃ zaryadlarning q₁ joylashgan nuqtada hosil qilgan maydon potensiali; ₂ - q₁ va q₃ zaryadlarning q₂ joylashgan nuqtada hosil qilgan maydon potensiali; ₃ - q₁ va q₂ zaryaddarning q₃ joylashgan nuqtada hosil qilgan maydon potensiali.

Yuqorida keltirilgan fikrlarni n zaryad uchun umumlashtirib,

W = (17.42)

deb yozish mumkin.

Bu yerda _i - i- nchi zaryad joylashgan nuqtada qolgan (n-1) ta zaryadlarning hosil qilgan maydon potensiali.