Nuqtaning tezligi koor-dinataning vaqt bo‘yicha o‘zgari-shini aniq

Qo`zg’almas zaryadlarning o`zaro ta`sir energiyasi

Bir - biridan r masofada joylashgan qo`zg’almas q<sub>1</sub> va q<sub>2</sub> zaryadlar sistemasi berilgan bo`lsin (17.19-rasm). Berilgan zaryadlar bir - biridan cheksiz uzoqlikda joylashganda o`zaro ta`sirlashmaydi. Agar ulardan birini (q₁) qo`zg’almas deb, ikkinchisini (q₂) deb, r masofagacha yaqinlashtirilganda

A₁₂ = q₂₁₂ = q₂q₁/4₀r

ish bajariladi. Bunda ₁₂ - q₁ning q₂ joylashgan nuqtadagi maydon potensiali. Shunday yo`l bilan q₁ ni q₂ ga yaqinlashtirsak ham

A₂₁ = q₁₂₁ = q₁q₂/4₀r

ish bajariladi. Bunda ₂₁ - q₂ ning q₁ joylashgan nuqtada hosil qilgan maydon potensiali.U - qoplamalar orasidagi kuchlanish.Mazkur ish kondensatorning energiyasiga aylanadi. dA = dW = Udq = dq Bu ifodani integrallash orqali to`la energiya topiladi:

8-bilet

1)Massa asosiy fizik kattaliklardan biri xisoblanadi .xbs kelishuvga muvofiq massa birligi qilib kg qabul qilingan

Kuch birligi qilib birlik massali jismga birlik tezlanish bera oladigan qabul qilingan F=ma xbs kuch birligi qilib nyuton N qabul qilingan. 1kg massali jismga 1m/s² tezlanish bera oladigan kuch 1nyuton deyiladi Nuyutoning ikkinchi qonuni jismga qoyilgan kuch shu kuch tasirida jismning olgan tezlanish va massasi orasidagi boglanish aniqlaydi bu boglanishni miqdor jihatdan topish uchun nyuton tajribalar otkazib olchashlar olib boradi

2)gazni tashkil etuvchi atom va malekulalar olchamlari xisobga olmasa ham boladigan ddarajada kichik bolgan elastik sharchalardir,Atom va malekulalar orasidagi ozaro tasir kuchlari juda kichik (umuman yoq desa xam boladi),atom va malekulalarning ozoro toqnashish soni ularning idish devorlariga urilish soniga qaraganda xisobga olmasa xam boladigan darajada kam bu shartlarni qonaotlantiruvchi gaz ideal gaz deyiladi sistemani tashkil etgan zarrlarning bir butun holatda deb organiladigan jarayon uchun bu sistemani makroskopik sistema deyiladi agar sistemani uni tashkil etgan zarralari holat bilan xarektarlab organilsa bunday jarayon uchun bu sistemani mikroskopik sistema deyiladi

3) kuchni aniqlash uchun kondensatorning sig’imi va kuch bilan potensial energiya orasidagi _x = - W/x ifodalardan foydalanamiz.

f_x = - W/x = q²/2₀S (17.46)

bundagi manfiy ishora qoplamalarga ta`sir etuvchi

kuch ular orasidagi masofani kamaytirishga harakat qilishini ko`rsatadi.