Nuqtaning tezligi koor-dinataning vaqt bo‘yicha o‘zgari-shini aniq

b) Zaryadlangan o`tkazgichning energiyasi.

Bizga ma`lumki zaryadlangan har qanday jismning q zaryadi elementar zaryadga karrali va uni nuqtaviy zaryadlar yig’indisidan iborat deb qarash mumkin.

q = q_i

Jismni zaryadlash uchun unga q_i nuqtaviy zaryadlarni ketma-ket berish mumkin. Bunda birinchi q zaryadni jismga berish uchun ish bajarish kerak emas, keyingi q zaryad ulushini berish uchun esa jism potensialiga mos ish bajarish lozim bo`ladi.

A = q = q

bu erda  - o`tkazgichning unda mavjud bo`lgan q zaryad bilan bog’liq potensiali; S - uning sig’imi.

Mazkur bajarilgan ish o`tkazgichning energiyasini ortiradi

dA = dW = dq

To`la energiyasi esa

W = .

Zaryadlanmagan jismning elektr energiyasini nol’ deb olinsa, const = 0 bo`ladi. U holda s = q/ ni inobatga olib, zaryadlangan jism energiyasi uchun

W = (17.43) ni yozish mumkin.

Haqiqatdan ham jismni q_i zaryadlar sistemasidan iborat deb qarasak quyidagi ifodani olishimiz mumkin.

(17.44)

v) Zaryadlangan kondensator energiyasi.

Kondensatorning zaryadlanish jarayonini quyidagicha tasavvur qilish mumkin. Tashqi elektr maydoni ta`sirida kondensator qoplamalarining biridan ketma-ket q zaryad ulushlari olinib, uning ikkinchisiga beriladi, natijada qoplamalarning biri musbat ikkinchisi manfiy zaryadlanadi va ular orasida potensiallar ayirmasi vujudga keladi. Har bir q zaryad ulushini ko`chirishda bajarilgan ish:

A = q(₁ - ₂) = qU

U - qoplamalar orasidagi kuchlanish.

Mazkur ish kondensatorning energiyasiga aylanadi.

dA = dW = Udq = dq

Bu ifodani integrallash orqali to`la energiya topiladi:

(17.45)
15-bilet

1.Shteyner teorimasi . O’qqa nisbatan inersiya momenti, sistemaning o’qqa nnisbattan masalan x o’qiga nisbatan inersiya momer masalalarining shu nuqtadan aylanish o’qigacha bo’lgan ko’paytmalar yig’indisiga aytiladi