Нуклеин кислоталар

РНК тузилиши. Рибонуклеин кислоталар (РНК) нинг кимёвий тузилиши ДНК га ўхшаш, фақат РНК таркибида тимин ўрнида урацил ва дезоксирибоза ўрнида рибоза учрайди. Улар асосан УМФ, ЦМФ, АМФ ва ГМФ лардан ташкил топган. РНК ҳам нуклеотидларнинг боғланиши худди ДНК га ўхшаш, яъни нуклеотидлар ўзаро фосфодиэфир боғлари орқали бирикадилар. РНК молекула таркибида оз миқдорда бўлса-да, 5-метилцитозин, 1-метилгуанин ва псевдоурациллар учрайди.
РНК молекуласи битта поленуклеотид занжиридан ташкил топган бўлиб, унинг фазовий конфигурацияси беқарор бўлади. РНК нинг айрим қисмлари бир-бирига яқин келиб, ўзаро водород боғлари билан бирикади ва спирал структура ҳосил қилади. Бундай структуралар РНК хилларига қараб ҳар хил шаклда бўлади.
РНК нинг турлари масалан р-РНК, и-РНК ва т-РНК лар ўзларига хос макромолекула структура тузилишига эга. РНКларнинг молекуласида спираллашган қисмлар билан бир қаторда спирал бўлмаган жойлар ҳам учрайди. Академик А.С.Спириннинг кўрсатишича, эритманинг ион кучи, ҳарорати ва бошқа омилларга қараб, РНК нинг макромолекулалари ҳар хил структурага эга бўлиши мумкин.


Синов саволари
1. Нуклеин кислоталарнинг биологик аҳамияти ва кимёвий таркиби.
2. Пурин ва пиримидин азот асослари ва уларнинг ҳосилалари.
3. Минор азот асослари ва уларнинг аҳамияти.
4. Азот асосларининг таутимер ҳолатларини ёзиб, моҳиятини айтинг
5. Нуклеин кислоталардаги “штрих” белгиси нимани англатади?
6. Нуклеозид ва нуклеотидларни таърифлаб мисоллар ёзинг
7. Нуклеозид трифосфатлардан мисоллар келтириб, формулаларини ёзинг.
8. Циклик нуклеотидларга мисоллар келтиринг ва формулаларини ёзинг.
9. Нуклеотидларнинг ўзаро боғланиши қандай тизимга асосланган?
10. ДНК нинг таркиби, макромолекула конфигурацияси.
11. ДНК нинг бирламчи ва иккиламчи структуралари.
12. Чаргафф қонунини ёзинг
13. ДНК нинг учламчи структураси, суперспиралланишнинг биологик аҳамияти.