Novda shaklini turlicha o‘zgartiradigan o‘simlik organidir

4) Uzunildizpoyali o‘simliklar – gipogeogen ildizpoyali o‘simliklar, ya’ni ildiz poyasi yerostida paydo bo‘ladi. G‘umoy, salomaleykum va boshqalar. Ildiz sistemasi qo‘shimcha ildizlardan tashkil topgan.
5) Zich tup hosil qiluvchi o‘simliklar – ildizpoyalari qisqa, zich ko‘p sonli qo‘shimcha ildizlar hosil qiluvchi ko‘p yillik bir urug‘pallali o‘simliklar.
6) Tuganak hosil qiluvchi o‘simliklar – 1) Poya va gipokotildan hosil bo‘lgan har yili yer ustki qismi yangidan paydo bo‘ladigan bitta ko‘p yillik tuganakli o‘simliklar yoki ildizdan paydo bo‘lgan har yili tuganaklarini almashtiruvchi o‘simlliklar; 2) Stolon tugunakli o‘simliklar ingichka stalonlarining uchki qismida tuganaklar paydo bo‘luvchi (kartoshka).
7) Piyozboshli o‘simliklar − ko‘p yillik qismi turli tipdagi piyozboshlardan iborat bo‘lib, almashinib turadigan qo‘shimcha ildizlarni hosil qiluvchilar. Bu o‘simliklar ko‘p yillik va bir yillik bo‘lishi mumkin.
8) Yer yuzida o‘rmalovchi va stalonli o‘simliklar. Ko‘p yil (2-4) yashovchi plagiotrop o‘rmalovchi poyaga ega bo‘lgan (piyozboshli choy va boshqalar) yoki staloni tez qurib qoluvchi o‘simliklar (qulupnay).
Bir yillik o‘simliklar gullab, mevalab urug‘ hosil qilgandan keyin quriydi. Bu guruhga bir necha xafta yashaydigan efemerlar ham kiradi, ko‘pchilik bir yillik o‘tlarning urug‘lari kuzda unib chiqib, butun qish davomida vegetasiyasini davom ettiradi va bahorda gullab, meva hosil qiladi. Yozning issiq kunlari boshlanishi bilan quriydi. Bunday o‘simliklar ikki to‘liq bo‘lmagan mavsumda yashaydilar (bug‘doy, arpa va boshqalar).

20.O’simliklarning mavsumiy o’zgarishi.
O`simlikt hayotidagi tashqi muhitning juda doimiy o’zgarishlari va doimiysizligi, va dinamik holatlarida kechadi.Har xil vaqtta o’simliklarga tasir qiluvchi omillar tezligi bir xil bolmaydi,kopincha vaqt o’tishi bilan ularning tarkibi o’zgaradi. Bu vaqtta xolatning o’zgarishi qonunli turda vaqt boyicha bolinib doimiy sifatga ega bolib ,uni mavsumiy jarayon deydi. Bu jarayon Yerning kun atrofida aylanishi va boshqa jarayonlarga bog’liq. Kunning jadallik tsikllik o`zgarishlaridan kelip chiqqan klimat omillarining kop yillik mavsumiy tebranishi bunga misol boladi. Boshqa xolatlarda ham muhit o;zgarishi doimiy emas , tosattan paydo bolib aritmitik sifatga ega . Unga osmondagi bulutning o’tishi bilan yorug’likning o’zgarishi bilan yoki uzoqqa chozilmagan ob-havoning tebranishi oddiy misol. O`simliklarning hayotida kechadigan tashqi muhitning tosattan bir tekisda o’zgarishining mosliklari faqatgina kenglikda bolib qolmasdan, vaqt boyicha boladigan dinamik fon tuzadi. Hozirgi vaqitta endogenli ritm jarayoni yoki {biologik soatlar }) ko`p miqdordafaqat o`simliklar da emas , hayvon va mikroorganizmlarda ham topilgan uning elementlari odam fiziologiyasida ham bor. Endogenli ritm bilan organish fiziologik mexanizmlarni tatqiqot qilish , ularning kelip chiqishini va moslashishining ahamiyatini bioritmologiya deb nomlanadigan biologiyaning bir qismi shug`illanadi. Hayotiy xolatning xar yili takrorlanishi mavsumiy ozgarishlar tirik organizmlarda shuning dek o’simliklardagi davriy mavsumiy xodisalarni organish va ularning tashqi muhit ozgarishlari bilan bog’liqligini botanika ilimining ozgacha sohasi o`simliklar fenologiyasi yoki fitofenologiyani tashkil qiladi. Kopincha uning xodisa larni organish o`simliklarning mavsumiy ritmi deyiladi. Erta baxordan uyg’onishdan boshlab yillik tsikl davomida o`simlik mavsumiy rivojlanishning asosiy bosqichlarini yoki fenologik fazlarni otadi.Rivojlanishning boshlang’ich tsiklining o’sish vegetatsiyasi(1 yillik o`simliklarning urug kokarishidan va shohchalarining o’sishidan , kop yillik o`simliklarning barg hosil qilishigacha).