Нормал физиология курсига кириш

 
Гемостаз,қон системалари ва гурухлари 
Гемостаз тизими.Қон томирларда қон суюқ ҳолатда харакатда бўлади. Қон 
томирлар жароҳатланганда унинг бир бутунлиги бузилади, натижада қон ивийди. Бу 
ҳолатни организмнинг қоннинг агрегат ҳолатини бошқарувчи тизими таъминлайди. 
Қоннинг агрегат ҳолатини бошқариш жараѐни қон ивишини таъминловчи ва ивишга 
қарши омиллар, фибринолитик тизимлар каби мураккаб механизмлардан иборатдир. 
Мазкур тизимнинг бирорта функционал ҳолати ўзгарса, бошқа тизимларда компенсатор 
силжиши кузатилади. Шу тизимлар ўртасидаги ўзаро функционал боғлиқликнинг 
бузилиши қон кетишининг оғир кетувчи турли шакллари, тўхтамаслиги ѐки қон 
томирларда тромб ҳосил бўлиб қолиши каби патологик холатларга олиб келиши мумкин. 
Томирларда қонни суюқ ҳолатда ушлаб турувчи омилларга қуйидагилар киради: 1) 
қон томирлари ички юзаси ва шаклли элементларининг манфий зарядга эгалиги; 2) 
тромбоцитлар агрегацияси ингибитори простациклин ПГИ – 2 нинг қон томир 
эндотелийсида ишлаб чиқарилиши; 3) қон томирларда қон ивиш тизими омилларининг 
ноактив ҳолда бўлиши; 4) антикоагулянтларнинг бўлиши; 5) қон оқиш тезлиги 
юқорилиги.
Қoн ивиш механизмлари.Қон ивиши ( гемокоагуляция ) томирларда қонни 
сақлашга, жароҳатдан сўнг қон йўкотиш натижасида ҳалок бўлишдан ҳимоя қилишга 
йўналтирилган организмнинг хаѐтий зарурий жавобидир. 
Қон оқишини тўхтатиш жараѐнида қуйидаги тузилмалар иштирок этади: қон 
томирлар, тўкималар, плазмадаги физиологик актив моддалар, қоннинг шаклли 
элементлари-асосан тромбоцитлар. Буларнинг барчаси нейрогоуморал механизмлар 
ѐрдамида бошқариб турилади.
Қон плазмасида қон ивишида иштирок этадиган физиологик актив моддалар 
плазманинг қон ивиш факторлари деб аталади. Улар очилган вақтига қараб рим рақамлари 
билан белгиланади. Айримлари биринчи маротаба қайси касалнинг қонида 
етишмовчилиги аниқланган бўлса, уша касалнинг фамилияси билан номланган. 
Плазманинг қон ивиш факторларига қуйидагилар киради: