Нодира Йўлдошева Ўзбекистон Фанлар Академияси Иммунология институти катта илмий ходими, тиббиёт фанлари номзоди

Би-би-си: Ўзбек исмли ўқувчимиз шундай савол берибди:
"Сиз шуғулланаётган ишлар Исломга тўғри келадими?"
Йўлдошева: Бизнинг тадқиқотимиз Ислом қонунларига тўғри келадими ё йўқми? Аниқ айтишим мумкинки, бизнинг тадқиқотларимиз инсон аллақачон генида эга бўлган нарсаларни ўрганиб, хулоса чиқаради. Биз қандайдир янги нарса қурмаймиз, ё янги организм яратмаймиз. Бизнинг тадқиқот инсон аллақачон ўзида эга бўлган генни ўрганиб, ундаги омилларни замонавий усуллар билан аниқлайди. Менимча, жонли табиатни бир қисми сифатида туғилган инсоннинг тарихини ўрганиш қайсидир диннинг қонунларига қарши бўла олмайди.
"Сиз вакциналарда бола саломатлиги учун хавфли микроорганизмлар бўлиши мумкинлигига ишонасизми?
Йўлдошева: Айтишим керакки, ҳозирги замонда макродунё, яъни табиатнинг ўзгариши билан микродунё ҳам, яъни бактерия ва вируслар ҳам ўзгаради. Улар аввал кўрилмаган шаклларга ўтар экан, фан уларнинг эволюцион ўзгаришларини аниқлашга уринмоқда. Вакциналар бу йўлда катта ёрдам ҳисобланади, ва вакциналарнинг асл мазмуни ҳам инсон организмига ёрдам бериш, инсоннинг ҳимояси учун унинг иммун тизимини рағбатлантириш. Вакциналарда микроблар мавжуд дейиш бироз нотўғри, чунки вакциналар нобуд этилган микроорганизмлардан ёки шу микроорганизмлар ишлаб чиқарган, аммо сўнгра тозаланган маҳсулотлардан тайёрланади. Шундай экан, вакциналарнинг ўзида микроорганизм бор деб хавотир олмаслигимиз керак. Бу вакциналардан фойда борми, бу бошқа савол. Буни бутун дунё олимлари ўрганмоқда.
Оттео исмли ўқувчимиз гомосексуализм (ҳамжинсбозлик) ҳам ирсият орқали одамлардан одамларга ўтиб келаётган ҳодисами, деб сўраган?
Йўлдошева: Агар сизнинг саволингиз, гомосексуализм мерос бўлиб ўтиши мумкинми ё йўқлиги ҳақида бўлса, бунга жавоб топиш анча қийин. Бир қатор тадқиқотлар шуни кўрсатганки, гомосексуализм бир қатор генетик белгилар, масалан Х хромосома билан боғлиқ. Яъни гомосексуалистларда бошқаларга қараганда кўпроқ учрайдиган генетик тузилмалар борлиги аниқланган. Аммо, бу масалани олимлар ҳали ҳам баҳс остига олишмоқда. У одамларнинг анча нозик ҳиссиётларига таъсир қилади. Аммо, бу долзарб масала. Чунки, гомосексуализм очиқ мавзуга айланди, ва одамлар энди бу сўздан унчалик қўрқишмайди, ва яширинмайдилар. Ҳали айтганимдек, олимлар бу мавзуни ўрганишмоқда, аммо, мен на олим сифатида, ё на ахлоқий жиҳатдан бу борада бир нарса дейишим мумкин. Чунки, илмий тарзда бу савол билан шуғулланмаганман.