Nókis filialí «Programmalıq injiniring» baǵdarı

ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASÍ
INFORMACIYALÍQ TEXNOLOGIYALARÍ HÁM KOMMUNIKACIYALARÍN RAWAJLANDÍRÍW MINISTRLIGI


MUXAMMED AL-XOREZMIY ATINDAǴÍ TASHKENT INFORMACIYALÍQ
TEXNOLOGIYALARÍ UNIVERSITETI
NÓKIS FILIALÍ
«Programmalıq injiniring» baǵdarı
3-kurs 304-19 topar studenti
Úsenxanova Dilfuza Muratbayevnanıń
«Metrologiya. Standartlastırıw hám sertifikatlaw»
páninen jazılǵan
ÓZ-BETINSHE JUMISI



Tema: Elektromexanıkalıq ólshew ásbaplarınıń metrologiyalıq xarakterleri hám jumıs principleri
Tayarlaǵan _________________ D.Úsenxanova
Qabıllaǵan _________________ R.Dàwletmuratova

Nókis – 2021

Elektromexanıkalıq ólshew ásbaplarınıń metrologiyalıq xarakterleri hám jumıs principleri


Reje:
I.Kirisiw
1.1. Elektr ólshew ásbaplarınıń metrologiyalıq xarakterleri
1.2. Ólshew quralları, túrleri hám xarakterleri
II.Tiykarǵı bólim
2.1. Ólshew qátelikleriniń klassifikaciyası
2.2. Ólshew qurallarınıń qátelikleri
2.3. Ólshew ásbaplarınıń anıqlıq klası
III.Juwmaqlaw
3.1.Elektromexanikalıq ólshew ásbaplarınıń jumıs prinsipi hám máseleler sheshiw
IV.Paydalanılǵan ádebiyatlar


1.1. Elektr ólshew ásbaplarınıń metrologiyalıq xarakterleri
Kóp sanlı hám hár qıylı ótkizgishlerdiń ólsheniwi ólshew tájiriybelerin óz ishine aladı. Bul ótkizgishler waqıt ótiwi menen turaqlı bolıwı múmkin. Obiekttiń salmaq ólshemi buģan mısal bola aladı. Ishki basım ólshemi bolsa ózgermeli waqıt ólshemine mısal bola aladı. Waqıt ótiwi menen ótkizgish nátiyjeni tárezi hám kórsetkishler yamasa cifrlı displey apparatlarda ólshep bolmaydı. Sol sepepli paydalanılatuģın ásbap túrleri kóp. Sonıń menen birge, olar kóp hár qıylı principlar tiykarında isleydi.
Bizge málim, ólshew quralı normalanǵan metrologiyalıq xarakterlerge iye bolģan ólshew ásbabı. Olar analog hám cifrlı boladı. Elektr ólshew qurallarınıń klası 1-súwrette keltirilgen.
Ólshew quralınıń ólshewlerge málim diapazonda, málim anıqlıq penen jaramlılıģın bahalaw ushın olarģa tómendegi maqsetlerde metrologiyalıq xarakterler kiritiledi:
1. Anıq ólshewlerdi támiyinlew;
2. Ólshew quralınıń ózara almasıwshańlıģına erisiw;
3. Ólshew quralın ózara salıstırıw hám kerekli anıqlıqtaǴı ólshew quralın tánlaw;
4. Ólshew sistemaları hám qurılmalarınıń qáteliklerin olardıń metrologiyalıq xarakterleri tiykarında anıqlaw;
Metrologiyalıq xarakterlerdiń hárbir jumıs ámel etiwine qaray ólshew túrlerine hám ólshew quralınıń tásir etiwshi jumıs ámelyatına kiriw signalınıń informativ emes parametrine qaray keltiriledi.
Ólshew quralı kiriw signalınıń informativ emes parametrine ólshenip atırģan parametr menen funkcional baylanısta bolmaģan parametrge aytıladı.
Normalanǵan metrologiyalıq xarakteristika (NMX) hújjetler tiykarında ornatıladı. Ámeliyatta ólshew quralınıń tómendegi metrologiyalıq xarakterleri keń tarqalģan:

1. 
   Ólshew diapazonı – bul ólshenip atırģan shamanıń sonday bahalar tarawı, onıń ushın ólshew quralı qáteliklerdiń jol qoyılatuģın shegarası normalanǵan boladı.
   
2. 
   Ólshew shegarası – bul ólshew diapazonınıń eń úlken hám eń kishi mánisi.