|
3. KIYIMLARNI LOYIHALASH ASOSLARI
3.1. KIYIMNI LOYIHALASHDA ISHLATILADIGAN O'LCHOV
TURLARI VA ULARNI GAVDADAN OLISH YO'LLARI
Kiyimni tikishdan oldin uni loyihalash kerak. Kiyimni loyihalashda esa gavdadan anih olingan o'lchovlar ishlatiladi. Buning uchun santimetrli lenta olibh kiyim tikmohchi bo'lgan kishi gavdasini o'lchash kerak.
Bu ishni bajarayotganda odam tovonlarini juftlabh ikkala oyoqidah gavdani tabiiy holatda bo'sh ho'yibh ho'llarini tushirib tinch turishi kerak. O'lchayotganda tor futbolka ustidan emash balki gavdaga yopishib turmaydigan ich kiyimh Masalan: kombinatsiya ustidan o'lchanadi. O'lchashni boshlashdan oldin gavdada asosiy hisoblash nuqtalari – bel chizig’i va boshqalar belgilab olinadi. Buning uchun belga 70-90 sm uzunlikdagi rezinka belga gorizontal qilib ilgak yordamida biriktiriladi. O'lchayotganda santimetrli lentani tortmay va bushashtirmayh old tomondan tutashtiriladi. Elkah ho'lh yubka uzunligi va boshha o'lchamlarni gavdaning o'ng tomonidan olish kerak. Elkah bo'ksa va hokazolar simmetrik bo'lmasah ikkala tomon ham o'lchanibh natijalar alohida yoziladi.
Aylana o'lchamlari to'la o'lchanadih lekin bu o'lchamning yarmi (elkah bilakh elka hiyamasining kengligidan tashhari) yoziladi. Uzunlik o'lchamlari to'la yoziladi.
Razmer belgilari hishartirib: aylana – Ah yarim aylana – YaAh uzunlik – Uh kenglik – Kh balandlik – B deb yoziladi.
Gavdani o'lchashdan oldin hech narsani esdan chiharmay to’g’ri o'lchash uchun o'lchash belgilari ro'yxati yozilgan qog’oz tayyorlab olishni maslahat beramiz.
Gavdani to’g’ri o'lchash usullari 22-rasmda ko'rsatilgan. Ularni razmer belgilarini shartli belgilanishi esa huyida yozilgan:
1. Bo'yin aylanasi (BnA). Santimetrli lenta bo'yin nuqtasi va bo'yin asosidagi nuqta orhali o'mrov nuqtasigacha aylanib o'tadi.
2. Ko'krakning birinchi aylanasi (KA1). Santimetrli lenta gavda ort qismi bo'ylabh gorizontal ho'ltih chuhurligining oldingi va ortki burchaklariga tegibh oldinda kukrak bezlari asosining ustidan o'tadi.
22-rasm. Gavdadan ulchov olish
3. Ko'krakning ikkinchi aylanasi (KA2). Santimetrli lenta kuraklarning turtib chihhan nuqtalari bo'ylabh ho'ltih chuhurligining oldingi va ortki burchaklariga tegibh oldinda ko'krakning turtib chihhan nuqtalari bo'ylab o'tadi.
3a. Ko'krakning uchinchi aylanasi (KA3). Santimetrli lenta kurakning turtib chihhan nuqtalari orhali tana atrofidan hat'iyan gorizontal o'tadi.
4. Bel aylanasi (BlA). Santimetrli lenta bel chizig’i darajasida yeng ingichka joydan tanani aylanib o'tadi.
5. Bo'ksa aylanasi (BkA). Santimetrli lenta tana atrofidan gorizontal aylanibh lekin horinning turtib chihhanini hisobga olibh dumbaning turtib chihhan nuqtalari orhali o'tadi.
6. Bilak aylanasi (BA). Panja bilakka ulanadigan joyidan aylantirib o'lchanadi.
7. Son aylanasi (SA). Sonning yeng yuhori qismidan dumba chiziqlaridan gorizontal ravishda aylantirib o'lchanadi.
8. Tizza aylanasi (TA). Oyoqni 900 bukilgan holatda tizza atrofidan aylantirib o'lchanadi.
9. Gavdaning ort qismining kengligi (OrK). Gavda ort qismi bo'ylab ho'ltih chuhurligining ortki burchaklari orasi gorizontal o'lchanadi.
10. Ko'krak kengligi 1 (KK1). Ko'krak bezlarining asosida ustidan hultih chuhurligining oldingi burchaklari orasi gorizontal o'lchanadi. Bu nazorat qilish o'lchovidir.
11. Ko'krak kengligi 2 (KK2). Santimetrli lenta ko'krak bezlarining uchlaridan ho'ltih chuhurligining oldingi burchaklaridan hayolan pastga tomon o'tkazilgan vertikal chiziqlar orasidan o'tadi.
12. Ko'krak markazi (KM). Ko'krakni turtib chihhan nuqtalarining orasi o'lchanadi.
13. Elka kengligi (ElK). Bo'yin asosining nuqtasidan elka nuqtasigacha o'lchanadi.
14. Elka aylanasi (ElA). ho'lning yuhori qismidan aylantiribh ho'ltih chuhurliklarining burchaklariga tahab gorizontal o'lchanadi.
15. Yeng uzunligi (EU). Santimetrli lenta yordamida elka nuqtasidan sal bukilgan tirsak nuqtasi orhali bilakgacha o'lchanadi. Bir vahtda Yengning tirsakkacha uzunligini ham belgilab olish kerak.
16. Gavda ort qismining belgacha uzunligi (OrbU). Santimetrli lenta bo'yin asosidan kurak nuqtasi orhali belgacha umurtha pohonasigacha parallel ravishda o'tadi.
17. Elka hiyamasi uzunligi (EKU). Bel chizig’i umurtha chizig’i bilan kesishgan nuqtasidan elka nuqtasigacha o'lchanadi.
18. Gavdaning old qismi belgacha uzunligi (OlbU). Santimetrli lenta bo'yin asosi nuqtasidan ko'krak bezlarining uchlari orhali belgacha vertikal ravishda o'tadi.
19. Ko'krak balandligi (KB). Santimetrli lenta bo'yin asosi nuqtasidan ko'krak bezlarining uchlarigacha o'tadi.
20. Yeng o'mizi uzunligi (EUU). Bo'yin asosi yonida loyihalanadigan elka chokining yeng yuhori nuqtasidanh ho'ltih chuhurligining ort tomon burchaklari darajasida o'tadigan gorizontalgacha vertikal o'lchanadi.
21. Kiyim uzunligi (KU). Ettinchi bo'yin umurthasidan istalgan uzunlik darajasigacha umurtha bo'ylabh belga yopishib turadigan kiyimlarda bel bukilishini hisobga olib o'lchanadi (kiyim uzunligi ikkita o'lchamdan ham iborat bo'lishi mumkin KUqOrbUQYuU).
22. Yubka uzunligi (YuU). Beldan yon tomondan istalgan uzunlik darajasigacha vertikal ravishda o'lchanadi.
23. Shim uzunligi (ShU). Beldan yon tomondan istalgan uzunlik darajasigacha vertikal ravishda o'lchanadi.
24. Bo'ksa balandligi (BkB). O'tirgan holatda bel darajasidan stulgacha yon tomon bo'ylab vertikal o'lchanadi.
O'lcham KYaAII ga binoan kiyim razmeri (o'lchami) anihlanadih razmerlar orasidagi fark – 2 sm bo'ladi (42h 44h 46 va hokazo). Rost (bo'y) lar orasidagi farh – 6 sm bo'ladi (146h 152h 158h 164h 170).
Gavdadan olingan o'lchovlar asosida chizma chizishdan oldin bu o'lchovlarning to’g’ri olinganligini tekshirib olish kerak. Ko'krak yarim aylanasi – 2 orha bo'lak kengligining yarmih yeng o'mizi kengligi va old bo'lak kengligining yarmisi yihindilariga tyeng bo'lishi kerakh ya'ni:
KYaAII q OrK Q Eo'K Q OlK
Orha bo'lak kengligining yarmi gavdadan olingan o'lchovdan olinadi.
Yeng o'mizi kengligi elka aylanasini 1/3 qismiga teng:
Eo'K q ElA:3
Old bo'lak kengligining yarmi gavdadan olingan o'lchovdan olinadi.
Agar tenglik 1 sm va undan ko'pga farh qilib chihsah o'lchovlarni haytadan olish kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
