Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universitetti ergasheva g. S., M. Nataqulova

4. 
K adrlar tayyorlash va talabalar ilm iy ishlarini sifatini
oshirish. 
M odernizatsiyalashtirilgan ta ’lim tizim i oldida eng m uhiim
masala m a’naviy yetuk, ijtimoiy faol, ijtim oiy-siyosiy hayotda 
mustaqil ravishda m o 'ljalni to 'g 'ri ola bilish m ahoratiga ega bo'lgan, 
istiqbol vazifalarini ilgari surish va hal etishga qodir, zam on talabiga 
javob 
beradigan 
kadrlam i yetkazib 
berish 
vazifasini 
amalga 
oshirishdir.
K adrlar tayyorlash tizim ini rivojlantirishning asosiy yo'nalishlari 
quyidagilam i tashkil etadi:
• 
T a ’lim ning uzluksizligini ta ’minlash;
• 
Pedagog 
va 
ilm iy-pedagog 
kadrlar 
tayyorlash, 
qayta 
tayyorlash va ulam ing m alakasini oshirish;
• 
T a ’lim jarayonini m azm unan isloh qilish;
41

---

• 
M a ’naviy-axloqiy tarbiya va m a iifiy ishlar;
• 
Iqtidorli bolalar va iste’dodli yoshlar;
• 
T a ’lim tizimini boshqarish;
• 
K asb-hunar 
ta ’limi 
sifatini 
nazorat 
qilish 
tizimini 
shakllantirish;
• 
T a ’lim tizimini m oliyalashtirish;
• 
M oddiy-texnika ta ’m inoti;
• 
T a ’lim tizim ining yaxlit axborot makonini vujudga keltirish;
• 
T a ’lim xizmati ko 'rsatish bozorini rivojlantirish;
• 
T a ’lim sohasida ijtim oiy kafolatlam i ta ’m inlash ham da bu 
sohani davlat tom onidan qo'llab-quvvatlash.
• 
Fan bilan ta ’lim jarayoni aloqalarini rivojlantirish;
• 
Ishlab chiqarish va ta ’lim tizimi integratsiyalashuvini 
rivojlantirish;
M illiy dastum i ro 'yobga chiqarishda quyidagi tashkiliy chora- 
tadbirlar amalga oshiriladi:
>
M illiy dastum i 
bajarish yuzasidan davlat va jam oat 
institutining faoliyati ham da ham da vazifalari belgilanadi;
>
Milliy dastum i bajarishda davlat va nodavlat tashkilotlar 
faoliyatini m uvofiqlashtirib xalqaro tashkilotlar qatnashuvi tashki 
etiladi;
>
Uzluksiz ta ’lim ning tegishli turlari uchun davlat ta ’lim 
standartlariga qo'yiladigan um um iy talablam i ishlab chiqish;
>
Oliy ta’lim m uassasalari tizimini M illiy dastur talablariga 
binoan isloh qilish, bu borada tegishli davlat ta ’lim standartlarini 
yaratish va joriy etish.
Bu borada shuni ta ’kidlash lozim, Sam arqand iqtisodiyot va 
Servis instituti xizm atlar k o'rsatish, servis va uni tashkil etish 
kafedrasi Servis (aholi va turistlam ing ovqatlanishini tashkil etish), 
Servis texnikasi va texnologiyasi (xizm at ko'rsatish sihalari bo'yicha) 
Davlat ta ’lim standartlari ishlab chiqildi va hozirgi kunda bu 
amaliyotga tadbiq etildi.
Ilmiy izlanish xodim lari oliy o 'q u v yurtidan keyingi ta ’lim: 
doktorantura orqali yoki m ustaqil izlanuvchi sifatida tayyorlanadi. 
Bakalavriatura, m agistratura va doktorantura ta ’limi ketm a-ketlik 
tarzida bajariladi, ya’ni har bir bosqicha m uvaffaqiyatli tugatilgandan 
so'ng, tanlov asosida navbatdagisiga o'tiladi.
42

---

Bakalavriatura, m agistratura bosqichlarida esa talabalar ilmiy 
tadqiqotchilik faoliyatini olib borish, ilmiy izlanish k o 'n ik m a va 
malakarini egallaydilar.
Ilmiy xodim lar doktoranturada tayyorlansada, ilmiy ishlar bilan 
shug'ullanish dastlab bakalavriaturada turli shakllarda boshlanadi.
Talabalar bakalavriaturadan so’ng tanlov asosida m agistraturaga 
(2
yil) kirib, m agistratura dissertatsiyasini yoqlab yangi m alakviy 
darajaga 
ega 
bo'lsalarda, 
am m o 
bular 
ham
ilm iy 
daraja 
hisoblanmaydi,. 
U lar m a’lum yangi 
ta ’lim bosqichida, 
y a’ni 
nomzodlik va doktorlik dissertatsiyalarini bajaradlar, shundan so 'n g
ilmiy darajalarga ega bo'lardilar.
O 'zbekiston R espublikasining “T a ’lim to 'g 'ris id a ”gi qonunni 
bajarish borasida uzluksiz ta ’lim tizim ida yuqori m alakali ilmiy va 
ilmiy-pedagogik xodim lar tayyorlashga alohida aham iyat berilib, 
O 'zbekiston respublikasi fan va texnika davlat q o 'm itasi m axsus 
(FTDK) “U zluksiz ta ’lim tizim ida ilmiy va ilm iy-pedafgogik xodim lar 
tayyorlash to g 'risd a ”gi N izom ishlab chiqilgan. U shbu N izom
O 'zbekiston R espublikasi V azirlar M ahkam asi huzuridagi Oliy 
Attestatsiya Kom issiyasi (OA K), Oliy va o 'rta m axsus ta ’lim, Xalq 
ta ’limi, S og'liqni saqlash, Qishloq va suv xo'jalig i va M adaniyat va 
sport ishlari vazirliklari bilan kelishilgan holda 1996 yil ishlab 
chiqildi.
Ushbu N izom ga asosan aspirantura, doktorantura, m ustaqii ish 
olib boruvchi tadqiqotchi, 
stajyor tadqiqotchi, 
asissenturat -
stajirovkalam i o 'tib , ilmiy va ilmiy pedagogik xodim bo'lishlari 
mumkin.
Shu vaqtgacha asosan aspirantura va doktoranturada o'qishni 
davom ettirish bilan ikkita ilmiy daraja, y a ’ni fan nom zodi va fan 
doktori darjalari berilib kelinar edi. hozirgi vaqtda esa O 'zbekiston 
R espublikasi Prezidentining 2012 yil 24 iyuldagi “O liy m alakali ilmiy 
va ilmiy pedagogik kadrlar tayyorlash va attestatsiyasidan o 'tkazish 
tizimini yanada takom illashtirish to g 'risid a”gi Farm oniga asosan 
amaldagi ikki bosqichli tizim i (fan nomzodi va fan doktori) iqtisodiy 
rivojlangan dem okratik m am lakatlarda qabul qilingan oliy m alakali 
kadrlar tayyorlashning zam onaviy, xalqaro tan olingan talablarga mos 
kelmasligi ta ’kidlandi. U shbu farm on b o 'y ic h a ilm iy kadrlam i 
attestatsiyadan o 'tk az ish bir bosqichli tizim ga o 'tish n i taqozo qildi, 
y a’ni fan doktori ilmiy darajasiga ega bo'lishi aytib o'tild i. Hozirgi
43

---

kunda oliy ta ’limdan keyingi ta ’lim turi tayanch doktoratura (PhD ) va 
doktorantura (DSc) bosqichlarida am alga oshiriladi.
Farm onga asosan Oliy m alakali ilmiy va ilm iy-pedagog kadrlar 
tayyorlash 
va 
A ttestatsiyadan 
o'tkazish 
tizim ini 
yanada 
takom illashtirib, Kadrlar tayyorlash m illiy dasturining ustuvor 
vazifalarini va m am lakatda am alga oshirilayotgan iqtisodiy va 
dem otratik islohatlam i, ilg 'o r jah o n tajribasi va ilmiy kadrlarni 
attestatsiya o'tkazishning xalqaro standartlarini hisobga olgan holda 
oliy o 'q u v yurtidan keyingi ta ’lim tizimini tubdan isloh qilish, 
shuningdek, dissertatsiya tadqiqotlarining sifatini, ilmiy va am aliy 
ahamiyatini oshirish, yoshlam ing ijodiy va intelektual salohiyatini 
namoyon 
etishiga 
sharoitlar 
yaratish 
m aqsadida, 
O 'zbekiston 
Respublikasi V azirlar M ahkam asi huzuridagi O liy attestatsiya 
komissiyasi (keyingi o 'm lard a - OAK), Fanlar Akadem iyasi, Oliy va 
o 'rta m axsus ta ’lim vazirligi, tasarrufida oliy ta ’lim va ilm iy-tadqiqot 
muassasalari m avjud b o 'lg an boshqa vazirlik va idoralam ing 2013- 
yilning 
1
-yan vardan boshlab;
• 
Umum qabul qilingan xalqaro talablar va standartlarga 
muvofiq dissertatsiya him oya qilish va fan doktori ilmiy darajasini 
berish bo'yicha oliy o 'q u v yurtidan keyingi va ta ’lim ning bir bosqichli 
tizimini joriy qilish;
• 
Stajyor-tadqiqotchi-izlanuvchilar institutini bekor qilish, 
unda ta ’lim olayotgan shaxslam i oliy o 'q u v yurtidan keyingi ta ’lim 
tizimining yangi talablariga m uvofiq, ulam i attestatsiyadan o'tkazish 
va dissertatsiya tadqiqotlari m avzularini tanqidiy qayta k o 'rib chiqish 
asosida katta katta - ilmiy xodim -izlanuvchilar institutiga o'tkazish 
to' grisidagi takliflar qabul qilindi.
Fan doktori 
ilmiy darajasi “m agistr” darajasi bilan oliy 
m a’lum otga ega bo'lgan, katta ilmiy xodim -izlanuvchilar institutida 
ilmiy izlanishlar natijalariga ko'ra, doktorlik dissertatsiyasini himoya 
qilgan shaxslariga tegishli fan yo'nalishi bo'yicha fan doktori ilmiy 
darajasini beruvchi ilmiy kengashlar tom onidan tom onidan berilishi;
Katta ilmiy xodim -izlanuvchilar institutiga “m agistr” darajasi 
bo'lgan, ilmiy va ilm iy-pedagogik faoliyat stajiga 
( 2
yildan kam 
bo'lm agan), shuningdek, fan nomzodi ilmiy darajasiga ega bo'lgan, 
fan doktori ilmiy darajasini olish uchun dissertatsiya tadqiqoti asos 
bo'lishi mum kin bo'lgan m a’lum bir ilmiy natijalam i q o 'lg a kiritgan
44

---

filmiy m aqolalar nashr etish, ilmiy anjum anlar, sem inarlar va davra 
suhbatlarida ishtirok etish va boshqalar) shaxslar qabul qilinishi va 
o'rnatilgan tartibda m ustaqil tadqiqotchi sifatida rasm iylashtirilgan, 
“bakalavr” yoki “m agistr” darajasi bilan oliy m a ’lum otga, 3 - yildan 
kam b o 'lm agan am aliy ish stajiga ega b o 'lg an , ilmiy izlanishlarga 
layoqatli m avjud belgilangan talabalarga mos keladigan m a ’lum bir 
ilmiy yutuqlarga ega (ilmiy ixtiro uchun patentlar, ilmiy maqolalar, 
ilmiy-texnologik ishlanm alarda qatnashish va boshqalar)ga ega 
bo'lgan shaxslarga ham doktorlik dissertatsiyasini him oya qilishga 
ruxsat berilishi belgilab beridi. Ilm iy darajalar berish tartibi 
tog'risidagi N izom ga asosan Ilmiy darajalar farming m uayyan 
sohasida chuqur kasbiy bilim larga ega va ilm iy yutuqlarga, oliy 
m a’lum otga yoki m agstr darajasiga ega b o 'lg a n shaxslarga beriladi. 
Shuningdek, bakalavr (oliy m a’lumotli harbiy m utaxassis) darajasiga, 
kamida 5 yildan kam bo'lm agan am aliy ish stajiga ega b o 'lib , ilmiy 
ishlarga layoqati m avjud bo'lib, belgilangan talablarga mos keladigan 
m a’lum bir ilmiy yutuqlarga ega (ilm iy ixtiro uchun patentlar, ilmiy 
m aqolalar (ijtim oiy-gum anitar fanlar yo'nalishidagi bakalavrlar uchun 
kam ida 10 ta O A K ro'yxatiga kirgan ilm iy ju m alla rd a (shulardan 
kamida 4 tasi nufuzli xorijiy jum allarda), kam ida bitta ilmiy m ualliflik 
m onografiya yoki 1 ta darslik yoki 5 ta o 'q u v q o'llanm a) ilmiy- 
texnologik ishlanm alarda qatnashish va boshqalar) erishgan bo'lib, 
o'rnatilgan tartibi m ustaqil tadqiqotchi sifatida rasm iylashtirilgan 
shaxslarga o 'z sohasi bo'yicha dissertatsiya him oya qilishga ruxsat 
etiladi.
D oktorlik im tihonlari belgilangan fanlardan ham da dissertatsiya 
m avzusiga m uvofiq ixtisoslik fanidan o'tkaziladi. U shbu im tihonlar 
yetakchi oliy ta ’lim yoki ilmiy tadqiqot m uassasalari ishlab chiqqan 
ham da O A K tom onidan m a’qullangan dasturlar asosida topshiriladi.
Fan doktori ilm iy darajasiga talabgom ing (bakalavr bundan 
m ustasno) oliy m a’lumot yoki nom zodlik dissertatsiyasi sohasi yoki 
dissertatsiya tayyorlangan fan tarm og'i ixtisosiga m uvofiq bo'lm asa, 
ushbu fan tarm og'iga tadbiqan um um iy fan bo'yicha, y a ’ni ushbu fan 
tarm og'ining asosiy mazm uni ham da um um m etododlogik va nazariy 
muam m olam i yetarlicha keng qam rab oladigan fan bo'yicha 
qo'shim cha doktorlik imtihoni ( yoki im tihonlari) topshiriladi. 
Topshirilishi kerak b o 'lg an im tihonlam i O A K belgilaydi.
45

---

Talabgom ing oliy m a'lum oti sohasi dissertatsiya yoqlanayotgan 
fan sohasidan tubdan farq qilgan hollarda ixtisoslik bo 'y ich a 
topshirilishi kerak bo'lg an doktorlik imtihonlarni OAK belgilaydi.
Q o'shim cha umum iy fanlar bo'yicha im tihonlar m uayyan fan 
tarm og'ida ixtisoslashgan yetakchi oliy ta'lim m uassasasi uchun 
O 'zbekiston Respublikasi Oliy va o 'rta m axsus ta ’lim vazirligi 
tasdiqlagan dasturlar asosida topshiriladi. M asalan, Pedagogika fanlari 
doktori ilmiy darajasini olish uchun talabgorlar, shuningdek, 
“Um um iy pedagogika, pedagogika va ta ’lim tarixi” fanidan ham 
doktorlik imtihonini topshiradilar.
Doktorlik im tihonlari m arkazlashgan holda, O A K b u yrug'iga 
asosan tuzilgan m axsus im tihon kom issiyalari tom onidan qabul 
qilinadi,
Doktorlik im tihonlarini qabul qilish huquqi tegishli fan sohalari 
bo'yicha ilm iy-tashkiliy tuzilm alari (kafedra, b o'lim , laboratoriya) 
m avjud bo'lgan ham da yetarli ilmiy, ilmiy pedagogik salohiyatga, 
shuningdek, tegishli moddiy texnik bazaga ega bo'lg an oliy ta ’lim va 
ilmiy -tad q iq o t m uassasalariga OAK tom onidan beriladi[7],
Doktorlik im tihonlari bilet bo'y ich a yozma, test, og'zaki 
shakllarida o'tkaziladi. Talabgor javob tayyorlashi uchun im tihon 
varaqlaridan foydalanadi. Im tihon varaqlari im tihondan keyin bir yil 
davom ida saqlab turiladi. T alabgom ing bilim darajasi 100 ballik 
tizim da butun sonlar bilan baholanadi.
Ixtisoslik fani bo'yicha doktorlik imtihoni topshirilayotganda 
talabgor dastur -m in im u m doirasida m ustahkam , chuqur bilim larni 
namoyish etgan taqdirdagina ijoboy baho qo'yiladi.
Fan doktori ilmiy darajasini bem vchi ilmiy kengashlarga 
doktorlik im tihonlaridan faqat “a ’lo” va “yaxshi” baho q o'yilgan, chet 
tilida ((xorijiy tillardan kamida birida) ko'proq ingliz tilida) erkin 
gaplasha oladigan, 
axborot kom m unikatsiya texnologiyalaridan 
foydalana olish ko'nikm alarini egallagan talabgorlam ing dissertatsiya 
ishlarini him oyaga qabul qilish ga tavsiya etiladi.
Yuqorida qayd etilgan oliy ta ’lim dan keyingi ta ’limni sifati va 
samaradorligini oshirishda Respublikam iz oliy ta ’lim m uassasalarida 
tahsil olayotgan talabalar ilmiy izlanish va ilmiy tadqiqotchilik 
ishlarini olib borish ko'nikm asiga ega bo'lishlari zarur, albatta.
Oliy o 'quv yurtini bakalavrlar tayyorlashdagi, asosiy vazifalarida 
biri, bu har tom onlam a fikrlovchi, doim o o 'z bilim ini chuqrlashtirib,
46

---

oshirib boruvchi, o'zining m a’naviy-nazariy va professional darajasini 
ko'tarib, 
ilm iy-texnikaviy 
rivojlanishda 
faol 
qatnashuvchi 
mutaxsislami tayyorlashdir. Shuning uchun ham bakalavriatura 
bosqichida doim o ulam ing tahsil olishlari, ilmiy izlanish ishlari bilan 
birga olib borishga harakat qilinib, turli xil chora-tadbirlar ishlab 
chiqiladi.
Bunda ta 'lim jarayoniga o 'qitishning zamonaviy, innovatsion 
texnologiyalarini qo'llanilishi, m ashg'ulotlarda interfaol usullardan 
foydalanish orqali talabalarda m ustaqil, tadqiqotchilik ishlarini olib 
borishga ham da undan olingan natijalarni am aliyotga tadbiq etish 
yo'llarini o'rgatishni y o 'lg a qo'yish lozim.
Kadrlar tayyorlash milliy dasturi, “H arakatlar strategiyasi”da 
k o'zda tutilgan talablardan kelib chiqib, iqtidorli talabalam i aniqlash, 
ulam i faol ravishda ilmiy-tadqiqot ishlariga jalb qilish oliy ta ’lim 
m uassasalari oldidagi muhim vazifadir. Hozirda m azkur vazifani 
amalga oshirish sohasidagi ishlar tizimli ravishda y o 'lg a qo'yilgan 
bo'lib, bu boradagi ishlar Oliy va o 'rta m axsus ta ’lim vazirligining 
2002 yil 30 m artdagi № 279-sonli qarori va Oliy ta ’lim m uassasalarida 
“Iqtdorli talabalar bilan ishlash” bo 'lim i N izom i va “Talabalar ilmiy 
jam iyati” N izom i asosida olib borilm oqda.
1. 
N izom da 
iqtidorli 
talabalar 
bilan 
ishlash 
tartibi 
bellgilangan bo 'lib , N izom bo 'y ich a institutda “Iqtidorli talabalar 
bilan ishlash bo 'lim i” tashkil etilgan. B o 'lim m azkur Nizom da 
belgilangan quyidagi vazifalar bo'y ich a faoliyat olib boradi:
1. Iqtidorli talabalam i aniqlash va tanlash, m oyilligiga qarab, 
ulam i m aqsadli tayyorlashni tashkil tashkil etish;
2. Iqtidorli talabalam i faoliyatini yo'naltirish, m uvofiqlashtirish;
3. 
Talabalar 
ilmiy jam iyatini 
faoliyatini 
y o 'naltirish 
va 
m uvofiqlashtirish;
4. T a'lim olayotgan iqtidorli talabalam ing intelektual salohiyatini 
davriy ravishda aniqlab borish ( turli tanlovlar o'tkazish, ulam ing 
ilmiy ish natijalarini m onitoring qilish);
5. Talabalam i ilmiy-tadqiqot, ijodiy ishlarga, ilmiy to'garaklarga, 
amaliy laboratoriyalarga, “Start-U p”-innovatsion loyihalarga faol jalb 
qilish;
6
. R espublika va xalqaro m iqyosida o'tkaziladigan ilmiy 
anjum anlar, fan olimpiadalari, O nlayn olim piadalarga, seminarlar, 
tanlovlarda iqtidorli talabalam ing ishtirokini ta ’minlash;
47

---

7. O 'z b e k isto n R esp u b lik asi d av lat stip en d iy alari, “ E l-y u rt u raid i” 
ja m g 'a rm a s i 
tan lo v larig a, 
jo riy
fan lar 
g ran tlarig a, 
nom dor 
stip en d iy alarg a tav siy a qilish;
8
. Iqtidorli ta la b a la r o 'rta s id a m u n tazam ra v ish d a so tsio lo g ik
tad q o q tlar o 'tk a z ish d ir.
S huning uchun, bu ishda ilm iy m ak tab lar va o lim lar, professor- 
o 'q itu v c h ila m in g faol ishtiroki t a ’m inlanadi, k afed ralard ag i dolzarb 
ilm iy -tad q iq o t ish larig a talab alar ja b etilish i, b u b o rad a olib bo ray o tg a 
ishlari q o 'lla b -q u v v a tla n ish i lozim . B u ish la m in g natijalari O T M lard a 
talab alar ish tiro k id a 
ilm iy an ju m an lar, 
sem inarlar, 
in novatsion 
loyihalar tanlovlari, d av ra suhbatlari, fan o lim p iad alarin in g o 'tk a z ilib
b o rilay o tg an lig id a 
k o 'rin a d i. 
B u 
b o rad a 
q ato r 
am aliy
ishlar 
qilinm oqda, y a ’ni O T M lard a fak u ltetlar bilan k elish ilg an h o ld a xorijiy 
tillam i o 'rg a n ish , ax b o ro t k o m m u n ik atsio n tex n o lo g iy a la m i o 'rg a n ish , 
m u tax asislik fan lam i 
yan ad a ch u q u rro q o 'rg a n is h
m aq sad id d a 
m axsus, m aqsadli y o 'n a ltirilg a n o 'q u v k urslarini tash k il etish , fan 
o lim piadlarini, “ Yil ta lab asi” tan lo v larin i talab d a rajasid a o 'tk a z ish , 
“E ng yaxshi talab a ilm iy ishi”, “E ng yaxshi ilm iy -in n o v atsio n lo y ih a” 
tanlovlarini tashkil etish va o 'tk a z is h ishlari sam arali olib bo rilm o q d a.
In stitu td a tash k il etilg an talaba, p ro fe sso r-o 'q itu v c h ila m in g ilm iy 
ishlarini 
b oshqaruvi tizim li 
rav ish d a y o 'lg a q o 'y ilg a n
b o 'lib , 
rek to m in g ilm iy ish lar b o 'y ic h a m uovini va ax b o ro t tex n o lo g iy alari 
b o 'y ic h a prorektori ilm iy ishlam i olib b o rad i Shu b ilan b irg a fakultet 
d ek an larid a (ilm iy ish lar b o 'y ic h a dekan m uovini yo k i iqtidorli 
talab alar bilan ish lash b o 'y ic h a m a s ’ul o 'q itu v c h i) k afed ralard ag i -
iqtidorli talab alar b ilan ishlash b o 'y ic h a m a s’ul va ilm iy to 'g a ra k
rahbarlari talab alar ilm iy ishlarini tash k il etish va b o sh q a rish ishlarini 
olib boradi.
O T M da talab alarn in g k afed ralar q o sh id a tashkil e tilg an ilm iy 
to 'g a ra k va ilm iy m av zu lar d o irasid a olib b o rilad ig an b archa 
sh akllarda ilm iy v a ilm iy tad q iq o tch ilik faoliyatini m u v o fiq lsh tirish va 
ra g 'b a rla n tirish m aq sad id d a - ta la b a la r ilm iy ja m iy a ti tash k il etilgan 
b o 'lib , u O ’zR O O 'M T V ning 2 7 9 -so n li b u y ru g 'i b ilan tasd iq lan g an
N am unaviy N izo m aso sid a ish olib boradi. U ta la b alarn in g o 'q u v
jaray o n i va ilm iy m eh n at faoliyatini y ax litlig in i ta ’m inlash, o 'z kasbi 
va m u tax assislig in in g m eto d o d lo g iy asin i egallashini, u la m i ilm iy- 
tadqiqotlarini sam arad o rlig in i o sh irish , o 'q u v , o 'q u v -ta rb iy a v iy va 
am aliyot m asalalarin i hal qilishda fa n n in g t a ’sirini k u c h a y tirish va
48

---

k e l a j a k d a
ilm iy va ilm iy -p ed ag o g ik k a d rlar zax irasin i sh ak llan tirish va 
tayyorlash ish larin i o lib boradi. B u n in g n atijasi o 'la ro q O T M
kafedralarida h a r o ’q u v yilin in g b o sh id a k a fe d ra q o sh id ag i ilm iy 
to 'g arak k a ta la b a la r ja lb qilinadi, to 'g a ra k k a a ’zo b o 'lg a n talab alarg a 
esa kafedra o 'q itu v c h i-p ro fe sso rla rid a n ind iv id u al ish olib b o rad ig an
ilmiy rahbarlar, tay in lay d i va ilm iy m av zu larn i tasd iq lay d i. S hundan 
so 'n g to 'g a ra k n in g ilm iy rahbari to m o n id an ta la b a la r to m o n id an
m untazam ra v ish d a bajarilad ig an ilm iy ish lar rejasi tu zilad i v a fakultet 
kengashi to m o n id a n tasd iq lan ad i. M azk u r reja institu t iqtidorli 
talalabalari b ila n ishlash b o 'lim ig a to p sh irilad i v a u n in g bajarilishi 
kafedra, d ek an at, ilm iy b o 'lim , re k to ra t to m o n id an b o sh q arilad i va 
nazorat olib b oriladi.
In stitu tim izd a ham ta la b a la m in g ilm iy -ijo d iy fao liy atin i tashkil 
etish va riv o jlan tirish , u stoz-shogird tizim i a so sid a y o sh la m in g
vatanparvarlik sifatlarin i sh ak llan tirish , yo sh ilm iy va ilm iy -p ed ag o g ik
kadrlar zah irasin i tay y o rlash g a d o ir tash k iliy , u slu b iy , m e ’yoriy 
m asalalam i hal etish d a k o 'm a k la sh ish m a q sa d id a “T a la b a la r ilm iy- 
ijodiy ja m iy a ti” (T IIJ) Institut Ilm iy K en g ash i q aro rig a aso san tashkil 
etilgan. Q ato r y illar d av o m id a T IIJ to m o n id a n in stitu td a tahsil 
olayotgan iq tid o rli ta la b a la m in g m a ’lu m o tlar b azasi shak llan tirild i va 
vazifalar b elg ilab olindi. In stitu td a ta la b a la m in g b o ’sh vaqtlarini 
m azm unli 
o ’tk azish lari, 
o ’z 
b ilim
v a 
k o 'n ik m a la rin i 
m ustahkam lashlari u ch u n institut b o ’y ich a 25 ta ilm iy -ijo d iy , 2 ta 
“H ayotga ta y y o rla sh va k asbga y o ’n a ltirish ", 2 ta m a ’n a v iy -m a ’rifiy 
to ’garak va tu rli xil “ S port va so g ’lo m lash tirish ” to ’g arak lari faoliyat 
olib borm oqda.
S huningdek, talab alar ilm iy -ijo d iy fao liy ati natijalari kafedra 
y ig ’ilishlarida, ilm iy sem in arlarid a va fak u ltet ilm iy k en g ash larid a 
doim iy m u h o k am a qilib boriladi. In stitu t va O liy va o ’rta m axsus 
ta ’lim vazirlig i to m o n id an o ’m atilg a n tartib va sh a k lla rg a m uvofiq 
talab alar ilm iy -ijo d iy va ilm iy tad q iq o tc h ilik fao liy ati v a ilm iy- 
texnikaviy ijodi rejalarin i bajarilishi va ta la b a la r to m o n id a n am alga 
oshirilgan ilm iy -tad q iq o tlar y u zasid an y illik h iso b o t to p sh irib boradi. 
T o 'g a ra k re ja la rin in g b ajarilish natijalari h ar o ’q u v y ilin in g dekabr 
oyida Ilm iy K en g ash tom o n id an k o ’rib ch iq ilad i.
M am lak atim iz 
O T M
larida 
ta la b a la r 
ilm iy -tad q iq o tch ilik
faoliyatini “U sto z -sh o g ird ” tizim i aso sid a tashkil etilish i talab alar 
ilm iy-ijodiy va ilm iy -tad q iq o tch ilik ish larin i sifati va sam aradorligini
49

---

oshiradi va b o i g 'u s i kasb eg alarin i o 'z so h alari b o 'y ic h a y etu k ilm iy 
va ilm iy p e d ag o g ik kadr sifatid a y etish ib ch iq ish im konini beradi.