Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universitetti ergasheva g. S., M. Nataqulova

ilmiy
kadrlar 
tayyorlash samaradorligi
Ш
M udcU tkls h lrroya qHgan taya nch 
d o k to ran t 
II M uddatida him oya qHgan 
d o k to ra n t 
u M uddatida him oya qi gan. m ustaqii 
zlam/vchi (PhD) 
м M uddatida him oya qigar* m ustaqii 
izlanuvchi {DSc|
ы
him oya q?!magarUr
33

---

Keyingi vaqtlarda oliy m alakali ilmiy va ilm iy-pedagog kadrlar 
tayyorlash tizim ining sifati va sam aradorligi zam on talablariga javob 
bermay qo'ygandi. Shu bois ilmiy-tadqiqot faoliyatida yoshlam ing 
intellektual salohiyatini har tom onlam a nam oyon etish im koniyatlarini 
kengaytirish m aqsadida ilg'or xorijiy m am lakatlam ing m azkur 
sohadagi amaliyotini hisobga olgan holda am aldagi qonun hujjatlari 
takomillashtirildi. 
Ilmiy va ilm iv-pedagogik kadrlar tayyorlash 
borasida boshqa xorijiy davlatlarga qaraganda G erm aniya tajribasi 
o'z ig a xos jihatlari bilan ajralib turadi. M a’lum otlarga ko'ra, 
G erm aniyada oliy o ‘quv yurtlarining soni 400 m ingdan ortiq. 
M am lakatim izda bu borada xorijiy, xususan, G erm aniya tajribasiga 
tayangan holda ishlar olib borilmoqda. Chunki bu m am lakatda 
doktorantura innovatsiya yaratuvchi va yosh m utaxassisning o ‘z 
kasbiy faoliyatini boshlashga asos soluvchi 
ta’lim, fan va tijorat
o‘zaro 
tutashgan 
tizim
mavjud. 
Ilmiy 
m aktablar 
asosan 
kooperatsiyaviy (ishni birgalikda va m ehnat taqsim oti asosida tashkil 
etish formasi) tusiga ega bo ‘lib, ilmiy m aktablar faoliyatlarini ilmiy- 
tadqiqot muassasalari yoki ishlab chiqaruvchilar bilan birlashgan 
holda olib boradi. Bu am aliyot tadqiqotchilarni bevosita fan bilan 
m ashg‘ul b o ‘lishlari uchun keng im koniyat beradi. G erm aniyada 
m azkur tizim yosh olim larga m ehnat bozoriga kirish uchun qulay 
sharoit yaratib berishi bilan alohida ajralib turadi.
B oloniya tizimi joriy etilishi m unosabati bilan ham da ta ’lim 
standartlarini bir xillashtirish talablaridan kelib chiqib Germ aniya 
kadrlarni tayyorlashning ikki pog'onali tizimiga: bakalavriat va 
m agistraturaga o 'tg an bo'lib, besh yillik o ‘qish o ‘rniga talabalar uch 
yil bakalavriatda, ikki yil m agistraturada tahsil oladi. Germ aniyada 
oliy ta ’limdan keyingi ta ’lim talabgorning dissertatsiya ishini 
yakunlab, diplom olishi bilan nihoyasiga yetadi. Fan doktori ilmiy 
darajasini olishda doktorantura m uhim o 'rin tutadi.
M a’lum otlarga qaraganda, G erm aniyada doktorantlam ing 83 
foizi ish beruvchilar bilan m ehnat m unosabatlariga kirishgan bo ‘lib, 
ulam ing 76 foizi universitetlarda, birinchi navbatda, tabiiy fanlar 
bo'yicha, 
8
foizi ilm iy-tadqiqot m uassasalarida, qolganlari esa sanoat 
sohasida faoliyat olib boradi. G erm aniyada 29 foiz doktorant