Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zamonaviy uzluksiz ta

 ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
648 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ 
Ҳаракатдаги объектга бўлган реакция кўпроқ якка курашларда, қўп учрайди.
Масалан: дарвозабоннинг дарвозага урилгандаги ҳаракатини олайлик. Дарвозабон:1. Тўпни 
кўриши керак 2.Унинг йўналиши ва тезлигини баҳолаш 3. Ҳаракат режасини танлаш. 4. Уни 
амалга ошира бошлаш. Бу ҳодисада реакцияларни яширин даври шу 4 элементдан тузилади. 
Шу 4 элементдан 1-чиси асосий бўлиб ҳисобланади. Дарвозабон реакциясининг кўп вақти 
шунга кетади. У вақт 0,95 сониядан то 1 сониягача бўлиши мумкин. 
Шундай қилиб ҳаракатдаги объектга бўлган реакцияда катта тезлик билан 
йўналаётган предметни кўра билиш асосий аҳамиятга эгадир. Машғулотларда 
дарвозабоннинг яна шу қобилиятини ривожлантиришга катта аҳамият бериш керак. Бунинг 
учун ҳаракатдаги предмет реакциясини оширувчи машқлар қўлланилади. Тренировка талаби 
тезликни ошириш ҳисобига ортади. Бунинг учун теннис коптоги билан машқлар бажариш 
керак.
РЕАКЦИЯ ТАНЛАШ - атрофдаги шароитда ёки рақиб ҳаракатининг ўзгаришига 
мувофиқ қатор ҳаракатлардан керакли ҳаракатни жавобини танлашдан иборат. Мураккаб 
реакцияни тарбиялашда методик принциплардан оддийдан мураккабга ҳамда шароитни 
ўзгартиришни имкониятлари сонини аста-секин ошириб бориш керак. 
Масалан: олдиндан белгиланган зарбага ёки уколга ҳимоя ҳаракатини танлашни 
ўргатиш. 
Ҳаракатлардаги тезкорликни трабиялаш жараёнида организмни функционал 
имкониятини ҳар томонлама ошириш керак. Чунки инсоннинг у ёки бошқа ҳаракатда 
максимал тезликни кўрсата олиши фақат тезкорликни ривожланишига боғлиқ бўлиб 
қолмасдан балки бошқа факторларга: динамик куч даражасига, эгилувчанлигига, техникани 
эгаллаганлигига ва х.к. боғлиқ. Шунинг учун ҳаракатлардаги тезкорликни тарбиялаш катта 
аҳамиятга эгадир. 
Адабиётлар: 
1. Дарслик, Б.А. Ашмарин, «Жисмоний тарбия назарияси «М, 1979й. 139-155 б.
2. Дарслик, Б.М. Шиян, «Теория и методика физического воспитания»,М, 1988й, 128-
163 б. 
3. А. Н Ливицский, М. Ё. Б. ЖТН ва М. 1995й, Тошкент, 331-381б.
4. К.М. Махкамджонов, Х. Туленова. Жисмоний тарбия назарияси ва методикаси. 
Маърузалар матни ТДПУ, 2001-2002 йй.
5. Р. Саломов Спорт машғулотнинг назарий асослари. 2005 й.
6. А. Адбуллаев, Ш. Хонкелдиев Жисмоний тарбия назарияси ва методикаси. 2005 й.