Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zamonaviy uzluksiz ta

 ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
606 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ 
Базовые слова. Двигателя поршень, цилиндр, поршень, температура постели, 
kampression кольца, кольцо, кольцо каналов, карбюратора, дизельное топлива, возврат тепла, 
масса поршня, диаметр поршня. 
Annotation. As we know, a group of cylinder-piston internal combustion engine is a key 
element in the life of the engine and indicators determined by the technical condition of the group. 
A number of factors affect the performance of the group. Carburetor engines lost 60-70% of the 
total mechanical energy is lost through the cylinder-piston group. Diesel up to 75% of this value. 
This will increase the demand for them. Taking into account that the piston outer compression ring 
in the form of special importance. Rings it comes to the reliability of the temperature in a circle for 
a long period of operation. 
Article compression methods to reduce 
the temperature of the brook (the first ring) the strength of the group through a piston-cylinder car 
engines that increase the lifetime and reliability below. 
Поршень туби қабул қилаётган иссиқлик оқими иссиқлик тўскичига келиб, уни 
айланиб ўтишга мажбур бўлади оқимнинг йўналишлари стрелкалар билан кўрсатилган. Шу 
айланиш даврида тўсқич остидаги ҳалқа ариқчасини ҳам айланиб ўтиб кетади. Оқим 
тўсқичдан ўтгандан сўнг ариқча томон бурила олмаганлиги туфайли биринчи ҳалқа 
ҳарорати 10...15 °С га пасаяди [3]. 
Биринчи ҳалқа арикчасини поршень тубидан узоқлаштириш. Бу услуб асосан 
дизель двигателларида қўлланилади. Чунки, поршень деворлари қалин бўлганлиги учун 
ҳалқа қисмига кўп иссиқлик оқими оқиб келади ва биринчи ҳалқа ҳароратини орттириб 
юборади. Карбюраторли двигатель поршенларида бу муаммо биринчи ўринда эмас, чунки 
поршень девори юпқа бўлганлиги учун иссиқик оқими ҳалқа қисмига кам оқиб келади. 
Натижада ҳалқа ҳарорати кам бўлади. Шунинг учун ҳалқани поршень тубига яқинлаштириш 
мумкин. Асосан бу масофа карбюраторли двигателларда (0,06...0,09) Д мм ни ташкил этади. 
Поршень тубидан биринчи ҳалқагача масофа h ни тўғри танлаш (айниқса дизель 
двигатели поршенлари учун) муҳим аҳамиятга эга. Чунки, бу масофанинг кўпайиши 
поршень массасини орттирса, камайиши эса биринчи ҳалқанинг куйиш эҳтимоллигини 
орттиради. 
Г.Р.Рикарда бу масофани поршень диаметрига нисбатан 12...15% ни ташкил этиш 
кераклигини таъкидлайди. Schwab V эса бу масофани (0,1...0,18)Д
п
бўлиши кераклиги 
тўғрисида фикрини баён этади. Робинсон бу масофани поршень диаметрига нисбатан 20% 
бўлишлигини айтади. 
Умуман олганда, бу ҳақда фикрлар хилма-хил. Чунки, ҳар бир муаллиф ҳар хил 
двигателда тажриба ўтказган. Умумлаштирадиган бўлсак, бу масофа (0,1...0,2) Д
П
ни ташкил 
этади. 
Ҳароратнинг ортиб кетиши натижасида нафақат ҳалқанинг ишлаши, ҳалқа жойлашган 
ариқчалар орасидаги тўсиқнинг синиши, куйиши pўй беради, балки ҳалқанинг ўзини ишлаш 
муддати камаяди, чунки, ҳарорат ортиб борган сари ҳалқанинг куйишигача бўлган вақт 
қисқаради. 
Ушбу масофани ҳалқанинг куйишига таъсирини ўрганиш мақсадида Авиация 
маторлари марказий институтида (ЦИАМ) махсус тажриба ўтказилган (тезлаштирилган 
услубда). Натижаси 2-расмда кўрсатилган. Демак, масофа камайган сари ҳалқанинг куйиши 
учун кетган вақт қисқара боради ёки унинг акси бўлиши мумкин [3]. 
Ҳалқани доимо ишчи ҳолатда сақлаш мақсадида масофа кўпайтирилса поршеннинг 
умумий узунлиги катталашиб, массаси ортади. Бу эса двигатель тирсакли валининг 
айланишлар частотасини кўпайтиришга тўсқинлик қилади. Двигатель қувватини 
орттиришнинг самарали услубларидан бири эса айланишлар частотасини орттиришдир. 

---