Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zamonaviy uzluksiz ta

FANLARARO ALOQALARNING AYRIM MASALALARI TO'G'RISIDA 
 
Yusupova A.K. – FarDU, Qosimova D. - o’qituvchi, 4- IDUM Farg’ona v., Oltiariq t., 
O’zbekiston. 

O'quv jarayonining muvaffaqiyati ko'p jihatdan o'qitish usullarini tanlashga bog'liq. "O'qitish 

usuli" tushunchasini turli xil talqin qilishiga qaramay, uni talqin qilivchilar quyidagilardalarda 
birlashadilar: o'qitish usuli - bu o'qituvchilar ham, talabalar ham qatnashadigan kognitiv 
faoliyatning o'ziga xos turi; o'qituvchi etakchi rol o'ynaydigan o'qish va o'qitishning o'zaro bog'liq 
usullari majmuidir. Fanlararo aloqalarni amalga oshirish kontekstida matematika va informatika 
fanlarini o'qitish uslublarini tanlashga yaxlit yondashuv , birinchi navbatda, hozirgi davrda samarali 
bo'ladigan va ularni dialektik birlikda ishlatishga imkon beradigan usullaridan samarali 
foydalanishni taqozo etadi.Talabalarning bilish faoliyatini doimiy ravishda boshqarish usullari 
bo'lgan o'quvning tashkiliy shakllari qatoriga ma'ruzalar, amaliy mashg'ulotlar , seminarlar, 
kollokviumlar, laboratoriya ishlari, mahorat darslari va mustaqil ishlar, talabalarning ilmiy-tadqiqot 
ishlari, malakaviy va pedagogik amaliyotlar va boshqalar kiradi. Fanlararo aloqalarni amalga 
oshirish nuqtai nazaridan ikkita fanni o'qitishning uslubiy tizimini qurishda nafaqat birinchi, balki 
metodik tizimning ikkinchi tarkibiy qismi - ta'lim mazmuniga alohida e'tibor qaratish lozim. Ushbu 
tizim asosan pedagogika universitetlari talabalariga qaratilgan, ammo shunga o'xshash fanlar 

---

 ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
549 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ 
o'qitiladigan turli yo'nalishdagi universitetlarda talabalarni o'qitish uchun foydalanish 
mumkin. Fanlararo aloqani amalga oshirishda o'qitishning uslubiy tizimini yaratish zarur.
Ehtimollar nazariyasi va matematik statistika va informatika fanlari o’rtasidagi fanlar aro 
aloqani o’rnatishda , quyidagi shakllandan foydalanish maqsadga muvofiq: 
1. Ikkala fanning o'zaro aloqalari haqida fikrlarni shakllantirish, bunday munosabatlarning 
taraqqiyot uchun ahamiyatini anglash (nazariy, amaliy va eksperimental komponentlar) . 
2. Talabalarning intellektual rivojlanishi, ikkala ehtimollar nazariyasi va kompyuter 
modellashtirishga xos bo'lgan va shaxsning jamiyatda to'liq ishlashi uchun zarur bo'lgan fikrlash 
fazilatlarini shakllantirish, ikkala fanning g'oyalari va usullari haqida fikrlarni shakllantirish . 
3. Ikkala fanni kundalik hayotda (amaliy va eksperimental komponentlarini) birgalikda 
qo'llash bo'yicha bilimlarni o'zlashtirish. Har bir fan bo'yicha yo'nalishlarni tahlil qilayotganda, 
ushbu fanlarning har qanday tayyorgarlik darajasiga xos bo'lgan ikkita muhim jihatni aniqlash 
mumkin, ya'ni: bilimlarni o'zlashtirish, ya'ni nazariyani o'rganish va ushbu bilimlarni qo'llash . 
Bizning fikrimizcha, Ehtimollar nazariyasi va matematik statistika va informatika 
fanlarnida fanlar aro aloqani amalga oshirish sharoitida turli ta'lim usullari uyg'unligi yanada 
samarali bo'ladi. Umumiy didaktik metodlardan tashqari (tushuntirish va tasviriy; reproduktiv; 
muammoli ta’lim ,ekspozitsiya; qisman izlash; tadqiqotlar). 
Biz fanlar aro aloqani amalga oshirish amalga oshirilgan sharoitida o'quv jarayoniga 
quyidagi usullarni kiritishni taklif qilamiz: 
- induksiya va deduksiya usullari, 
- bilish faoliyatini tashkil etish va amalga oshirish usullari,
- o'quv va bilish faoliyatini rag'batlantirish usullari,
- nazorat qilish va o'zini o'zi boshqarish usullari. 
Ehtimollar nazariyasi va matematik statistika fanidagi kombinatorik hisoblarni amalga 
oshirih, hodisa ehtimolini hisoblash, tasodifiy miqdorning taqsimot funksiyasi, zichlik funksiyasi 
grafiklarini chizish, taqsimot qonunlarini toppish va boshqa ko’plab masalalarni echishni computer 
texnologiyalari yordamida samarali amalga oshirish mumkin .