Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zamonaviy uzluksiz ta


TILDA SO’ZLARNI FARQLAB ATASH HODISASI



Download 8,89 Mb.
Pdf ko'rish
bet524/759
Sana25.02.2022
Hajmi8,89 Mb.
#289267
1   ...   520   521   522   523   524   525   526   527   ...   759
Bog'liq
2584-Текст статьи-6976-1-10-20200711

TILDA SO’ZLARNI FARQLAB ATASH HODISASI 
 
Shukurov R. – f.f.n.dotsent, QDPI, O’zbekiston 
 
Annotatsiya: Maqolada dialektal, o’zlashgan hamda folklorda ishlatiladigan so’zlarni yillar 
davomida farqlab atash hodisasi bayon qilingan. Bu hodisa orqali lug’at tarkibi boyib borishi 
ko’rsatilgan.
Kalit so’zlar: farqlash, atash, dialektal so’z, o’zlashma so’z, variant. 


 ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
474 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ 
Аннотация: В статье описывается феномен дифференциации именования 
диалектический, иностранных слов и слова используемых в фольклоре на протяжении 
многих лет. Было показано,что это явление обогащает словарный запас.
Ключевые слова: дифференциация, именования, диалектное слова, иноязычное 
слова, вариант. 
Annatation: The article describes the phenomenon of differentiation of naming dialectic, 
foreign word and words used in folklore for many years. It has been shown that this phenomenon 
enriches vocabulare. 
Key words: differentiation, naming, dialect word, foreign language word,variant.
Turli narsa va tushunchalarni farqlab atash uchun kishilar faqat dialektal so’zlardan emas, 
balki boshqa til elementlaridan, ko’pincha, o’zlashtirilgan so’zlardan ham foydalanadilar. Masalan, 
30-yillarda o’zbek so’zlashuv tilida non zavodida tayorlangan non (bo’lka)ni tandirda yopilgan 
nondan farqlab, bo’lkanon deyish, yog’ zavodida tayyorlangan o’simlik (ko’pincha chigit) moyini 
juvozda chiqarilgan va qozonda eritilgan yog’dan farqlab maslayog’ deyish, zavodda tortilgan unni 
mukaun, eng tozasini (a’lo navini) sinkaun deyish tarqalgan edi. Bunday nomlash hozir ham 
uchrab turadi:-Kelinimga til tekizmang, qizarib qolasiz, kelinim sizga o’xshab: bersang yeyman, 
ursang o’laman deb bo’lka nondek bo’kib o’tirgani yo’q, ishlang! (S. Ahmad. Qadrdon dalalar. 
1950, 184-bet). Keyingi vaqtlarda, ayniqsa, Toshkentda ko’p kvartirali, ko’p qavatli uylarni 
an’anaviy uy-hovlidan farqlab dom deb atash ham uchraydi. 
Shu xalqda azaldan mavjud bo’lgan narsalardan biror jihatdan farq qiladigan yangi va 
boshqa xalqdan o’tgan narsalarni, xizmati-funksiyasi bo’yicha bir bo’lishiga qaramasdan, mavjud 
so’zlarni farqlab atash hodisasi ham keng tarqalgan. Masalan, siyohga botirib xat yoziladigan qurol 
ilgari kalta kesilgan qamishdan yoki savag’ichdan qilingani uchun qalam deb kelingan. 
Ko’pincha pero bilan yozish rasm bo’lgach, bu qurolni avval po’stqalam deb, keyin esa 
peroni sopi bilan qo’shib ruchka deb ataladigan bo’ldi. (Qozoq tilida ruchkaning perosiz qismi 
qalamsap deb ataladiki, bu ham narsalarni bir-birdan farqlab, aniqroq atashga intilish natijasi deb 
baholanmog’i kerak.) bunday intilish siyohga botirib yoziladigan qalam va ruchkadan farqli 
ravishda o’zidan siyoh chiqarib yozadigan qurolni atash uchun rus tilidan avtoruchka so’zini qabul 
qilishga olib keldi. Hozir qalam so’zi asosan grafit bilan (siyohsiz) yozadigan qurol ruscha 

Download 8,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   520   521   522   523   524   525   526   527   ...   759




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish