Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti



Download 2,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet93/290
Sana03.01.2022
Hajmi2,63 Mb.
#280020
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   290
Bog'liq
Milliy ma naviyat bosqichlari (M.Imomnazarov)

“Fozil  shahar”  –  Abu  Nasr 
Forobiy 
talqinida 
"Inson-lari 
haqiqiy 
saodatga 
eri-shish 
yo’lida  bir-biriga  yordam  berish 
uchun  birlashgan  shahar”.  Har 
bir 
inson 
Haq 
oldidagi 
mas’uliyatini 
to’g’ri 
anglab, 
kamolot  sari  o’zi  intilar  ekan, 
o’zgalarning ham xuddi shunday 
intilishiga ko’makdosh  bo’lishga 
astoydil  urinsa,  natijada  "fozil 
shahar" 
(jamiyat, 
millat, 
mamlakat) vujudga keladi. Ulug’ 
allomaning 
bu 
qarashlari 
bugungi 
kundagi 
“fuqarolik 
jamiyati” 
tushun-chasini 
mukammal ifodalaydi. 
 
Falsafiy  tafakkur  –  murak-kab 
tarkibli 
tafakkur 
tur-laridan, 
mantiqiy  va  evris-tik  tafakkur 
asosida 
Borliq 
haqiqatini 
modellashtirish-ga urinish. 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi


 
70
yil  kutganini  aytadi.  Aristotel  merosi  ham  turk  yigiti  Abu  Nasr  Muhammadni  14 
asr  kutdi.  Islomgacha  ahli  bashar  falsafiy  tafakkuri  avj  nuqtasi  bilan  Tavhid 
falsafasining sof aqlga tayangan ifodasi tutashuvi shu tariqa amalga oshdi. 
Forobiy  timsolida  milliy  tafakkurimiz  umumbashariy  miqyosga  ko’tarildi, 
ya’ni  Forobiy  falsafasi  o’zidan  oldingi  umumbashariyat  mantiqiy  tafakkurining 
cho’qqisi  -  Aristotelning  borliqni  idrok  etish  darajasiga  etishib,  undan  ilgarilab 
ketdi.  Islom  Tavhid  falsafasining  Forobiydan  keyingi  taraqqiyoti  butun 
bashariyatni  tafakkur  taraqqiyotida  yangi  pillapoyalardan  yuqori  olib  chiqib  keta 
boshladi.  Abu  Abdulloh  Xorazmiy (vafoti  997  yil), Abu  Ali  ibn  Sino  (980-1037), 
Abu  Rayhon  Beruniy  (973-1048)  kabi  yurtdoshlarimiz  merosi  ushbu  yuksalish 
pillapoyalarining ayrim bo’g’inlarini tashkil etadi, deb bemalol aytish mumkin. 
Forobiydan  boshlab  Ibn  Sinogacha  barcha  faylasuflarimiz  qomusiy  bilim 
egasi  edilar.  Beruniy  umumfalsafiy  mulohazalar  bilan  kamroq  shug’ullanib, 
ko’proq  turli  muayyan  ilm  sohalariga  ahamiyat  bergan  bo’lsa,  Ibn  Sino  ham  aniq 
va amaliy bilimlar sohasida, ham sof falsafiy mushohadalarda yuksak cho’qqilarni 
zabt etdi. 
Shu  o’rinda  Forobiy  va  Ibn  Sino  falsafasi  orasidagi  aniq  ko’rinib  turgan 
farqni  qayd  etib  o’tish  mintaqa  ma’naviyati  taraqqiyotidagi  o’zgarishlarga 
e’tiborimizni  jalb  etishi  mumkin.  Forobiy  X  asr  birinchi  yarmida  ijod  etdi.  Uning 
falsafiy  tafakkuriga  tasavvuf  ta’limotining  jiddiy  ta’siri  sezilmaydi.  Ammo  Ibn 
Sino merosidagi «Hayy ibn Yaqzon», «Solomon va Ibsol», «Qush risolasi», «Ishq 
haqida risola» kabi qator asarlarda tasavvufga oid muammolar ko’tariladi va ularga 
falsafiy  javoblar  izlanadi.  Masalaning  jiddiy  muhokamasiga  kirishmagan  holda 
aytish mumkinki, bu o’zgarish bejiz emas edi.  

Download 2,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   290




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish