Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Asotir  tafakkur  -  Borliq  mohiyatini  idrok 
etishga  dastlabki  urinish  bo’lib,  ibtidoiy 
jamoa, qisman qadimgi dunyo  va o’rta asrlar 
odamining 
fikrlash 
tarziga 
xosdir. 
Bu 
davrlarda  aksariyat  insonlar  g’ayb  olamiga 
oid 
narsa-hodisalar 
va 
mavhum 
tushunchalarni  moddiy  voqelik  ashyolaridan 
ajratib 
tasavvur 
qila 
olmaydilar, 
mushriklikning  kelib  chiqish  sababi  ham 
shunda. 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

 
26
Siyosiy  hukmronlik  qo’lida  bo’lgan  odam  ma’naviy,  iqtisodiy  sohalarda  ham  o’z 
qudratini  yoyishga  harakat  qilar  yoki  iqtisodiy  qudrat  -  mulk  egasi  siyosiy, 
ma’naviy sohalarga ham da’vo qila boshlardi. 
Imperiyalar  davrida  qabilalar  va  shahar-davlatlar  aro  hokimiyat  uchun 
kurashlar avj olib, unda g’olib chiqqan sulola atrof-voqelikni, tabiat unsurlarini va 
moddiy  boyliklarni  qanday  tasarruf  etsa,  o’zga  qabila,  urug’,  jamoa  vakillari 
bo’lmish  insonlarni  ham  shunday  tasarruf  etishga  urindi.  Natijada  «mulk» 
tushunchasi  siyosat  yo’nalishiga  ham  kirib  keldi,  u  nafaqat  er-suv,  hayvonot  va 
buyumlarga,  balki  engilgan  urug’,  qabila,  elat  vakillariga  nisbatan  ham  qo’llanila 
boshlandi. Yurt mulk ataldi, hukmdor malik bo’ldi.