Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Qoraxoniylar  saroyida  turkiy  va  forsiy  tillaridagi  she’riyat  rivoj  topdi.  Bu  davrda    Unsuriy, 
Farruhiy,  Manuchehriy  va  boshqalar  fors  tilida  madhiyaviy  qasidaning  mumtoz  namunalarini 
yaratgan  bo’lsalar,  Firdavsiy  Tusiy  (940-1020)      60  ming  baytli  ulkan  tarixiy  epopeya  - 
“Shohnoma”ni  qog’ozga  tushirdi.  Turkiy  tilda  zamonasining  dolzarb  ijtimoiy  va  falsafiy 
qarashlarini keng ko’lamda aks ettirgan  Yusuf Xos Hojibning “Qutadg’u bilig” dostoni (1069 
yilda yozilgan) dunyoga keldi. Keyingi  ikki asar shu davrgacha Eron va Turonda yaralgan boy 
ma’naviy  merosning  o’ziga  xos  badiiy  qayta  ishlangan  qomusi  edi.  Arab  tilida  Abul  A’lo  al-
Maarriy (973-1058)ning yuksak falsafiy mazmundagi asarlari ham shu davr mahsuli  edi.   
 VIII  -  XI  asrlarda  islom  mintaqasida  shakllangan  turli    adabiy  maktablar  ham  ilmiy 
doiralar singari ko’proq u yoki bu hukmdor saroyida markazlashgan bo’lib, ularning mazmuniy 
mundarijasida madhiya qasidalar, ishqiy g’azallar, xamriyot (may mavzui), zuhdiyot (dunyo 
va  uning  hoyu  havaslari  bebaqoligi  va  ularga  mehr  qo’ymaslik  mavzui),  hijo  (muayyan 
shaxslarga  yo’naltirilgan  hajv)  kabi  mavzu  turlari  etakchilik  qilardi,  ya’ni,  ma’lum  ma’noda,