Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti tabiiyot fanlar fakulteti

Ca₃(PO₄)₂+ 3H₂SO₄ = 3CaSO₄ + 2H₃PO4
Shundan keyin, fosfat kislota eritmasi gips va erimaydigan boshqa qo’shimchalardan iborat cho’kmadan ajratib olinadi va unga ikkilamchi fosfat hosil bo’lishi uchun yetarli miqdorda ohak suti, ya'ni suv solib chayqatilgan ohak qo’shiladi:

H₂PO₄ + Ca(OH)₂ = ↓CaHPO₄∙ H₂O + H₂O

Kristallik cho’kma suyuklikdan ajratib olinadi va kristallar tarkibiga kirgan suvni chiqarib yubormaslik uchun ehtiyotlik bilan quritiladi. Agar bu tuz kristallizatsiya suvini yo’qotmagan bo’lsa, o’simliklar uni yaxshi o’zlashtiradi.

Ammofos fosfat kislotani ammiakka ta'sir ettirish yo’li bilan olinadi. Neytrallash darajasiga qarab, monoammoniy fosfat NH₄H₂PO₄ yoki diammoniy fosfat (NH4)₂HPO₄ hosil bo’lishi mumkin. Kaliyli selitra tarkibida azot va ka­liy bo’ladigan qo’sh o’g’itdir. Bu o’g’it kaliy xlorid bilan natriyli yoki ammiakli selitraning almashma parchalanishi natijasida hosil bo’ladi. Nitrofos tarkibida azot, fosfor va kaliy bo’lgan uchlama o’g’itdir. Nitrofos ammoniy fosfat (NH₄)₂HPO₄, ammoniy nitrat NH₄NO₃va kaliy xlorid yoki ka­liy sulfatni birga qo’shib suyuqlantirish yo’li bilan oli­nadi.