Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti pedagogika fakulteti

Oligofrenopedagogika- defektologiyaning bir bо‘limi, aqli zaif bolalarni ta’lim va tarbiyasi haqidagi fan.

Ontogenez- jonli yoki о‘simlik organizmining tug‘ilganidan to hayotining oxirigacha individual rivojlanishi. Ontogenezda har bir organizm bosqichma- bosqich rivojlanish davrlarini bosib о‘tadi. Individum rivojlanishining pernatal, psnatal rivojlanish davrlari farqlanadi. Postanal rivojlanish davri chaqaloqlik va kо‘krak yoshi davri, bolalik va kichik maktab yoshigacha , pubertat davri yoshliq, qarilik davrlarini qamrab oladi.

Prikus-yuqori va pasiki jag‘lardagi birikishidagi tishlarning о‘zaro holati. Prikusda yuqori jag‘ tishlari pastki tish qatorini qisman yopib turishi meyoriy holat hisoblanadi. Prikusdagi kamchiliklar, progeniya, prognatiya,ochiq prikus kо‘rninishida uchrab, unda yuqori va pastki jag‘lar birikkanda tishlar orasida tirqishlar bо‘ladi. Old ochiq prikusda yuqori va pastki jag‘lar birlashganda old tishlar orasida oraliq hosil bо‘ladi. Bir yoki ikki tomonlama prikusda jag‘larning yon tomonlarining qiyshayishi natijasida yon tishlarorasida tirqish hosil bо‘ladi, old tishlar esa, bir- birini ustiga tushadi. Prikuslardagi kamchiliklar talaffuz nuqsonlarini keltirib chiqarib, ular ortodontik metod bilan bartarf etiladi.

Progeniya- prikus kamchiligi bо‘lib, bunda pastki jag‘ oldinga turtib chiqqan bо‘ladi va jag‘lar biriktirilganda old tishlar bir –birini ustiga tushmaydi.

Prognatiya- prikus kamchiligi bо‘lib, yuqori jag‘ni sezilarli darajada oldinga turtib chiqishi va jag‘lar biriktirilganda old tishlar bir –birini ustiga tushmasligi bilan xarkaterlanadi.

Talaffuz- nutqni fonetik tashkil etish va bir vaqtda ular belgilaydigan kompleks nutq- harakat kompleksidir. Bu nutqiy nafas, ovoz hosil qilish, tovushlar va tovush birikmalarini ifodalash uо‘nikmalari, sо‘z urg‘usi va ibora intonatsiyasi barcha vositalari bilan birga, orfoepiya qoidalariga amal qilishdir. Kar, zaif eshituvchi, shuningdek, nutq nuqsonlariga ega bо‘lagan bolalarni talaffuzga о‘rgatish va uni korreksiyalashdagi muhim bо‘limlardan biri- nutqni fonetik tashkil etishga о‘rgatishdir.