Nizomiy nomidagi тoshkenт davlaт pedagogika universiтeтi maтyoqubova тozagul rajapovna alisher navoiy hayoтi va ijodi fani bo’yicha o’quv qo’llanma


Dostonning  badiiy  xususiyatlari



Download 1,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet50/104
Sana31.12.2021
Hajmi1,82 Mb.
#276765
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   104
Bog'liq
oLLVVLSJGBQnu45ThHwBmpV3vrC9RhJkPkcs8nKd

Dostonning  badiiy  xususiyatlari.  Shoir  o’z  falsafiy,  axloqiy-ta’limiy  va 
ijtimoiy-siyosiy g’oyalarini badiiy ta’sirli qilib tasvirlashga harakat qiladi. Shuning 
uchun ham  asar g’oyaviy, balki badiiy jihatdan ham e’tiborga molikdir. Shoir o’z 
fikrlarini badiiy-tasviriy orqali san’atkorona ifoda etadi. Shoir tabiat va hayotdagi 
oddiy  haqiqatlarni  ideallashtirib,  o’quvchini  undan  urnak  olishga  chaqiradi. 
Masalan,  shoir  kishi  hayotida  adab  va  tavoze’  yaxshi  ekanligini  badiiy  ta’sirliroq 
qilib ifodalash uchun quyidagi baytni yozadi: 
Chunki tavoze’ga xam o’ldi hilol,  
Bo’ldi fuzunroq anga har kun kamol. 
Yangi  chikdan  oyning  kun  sayin  to’lishib  borishi  ob’ektiv  haqiqat.  Shoir 
bunda hilol qaddini ham qilib, o’zini kamtar tutgan uchun u kun sayin kamol topa 
boshladi, deydi. Bu esa fikrni badiiy ta’sirchan ifodalashga xizmat qilgan.  
Rostlik  ya’ni  to’g’rilikni  ta’riflash  uchun  Navoiy  nay  va  nayzani  misol 
keltiradi:                                                          
Nay tuz uchun istar ani ahli hol, 
Chun tuz emas, egri ko’rar go’shmol.  
 
Nayza bo’lub tuzlugidin sarbaland,                    
Chirmosh uchun bandg’a qolib kamand. 
Shoirning  ta’rificha,  qamish  -  nay  to’g’ri  o’sgani  uchun  musiqachilar  uni 
qidirib  yuradi,  egri  o’sgan  qamishni  esa  odamlar  sindirib  tashlaydi;  nayza  ham 
to’g’ri  bo’lgani  uchun  boshini  ko’tarib  yuradi,  kamar  esa  egri  bo’lgani  uchun 
boylashga ishlatiladi. 
O’n  uchinchi  maqolatda  Navoiy  odamlarga  xayru  ehson  qilish  yo’li  bilan 
yaxshilik  va  foyda  yetkazganlarni  yomg’irli  bulutga,  birov  hisobiga  boylik 
to’plagan, hech kimga hech narsa berishni odat qilmagan kishilarni o’z iniga birov 


 
98 
sochgan donlarni tashishdan boshqa narsani bilmaydigan chumoliga tashbih qiladi 
va shu sabablarga ko’ra bulutning martabasi baland - doim osmonda, chumolining 
martabasi esa past - doim ishi go’rga kirib chiqish deydi. 

Download 1,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   104




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish