Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti hayot faoliyati xavfsizl

«
0 ’zbekiston Respublikasi aholisini 
FVlardan muhofaza qilishga tayyorlash tartibi to’g’risida»gi 427-sonli qarorida 
bayon qilingan.
Davlat standartlari huquqiy-me'yoriy hujjatlardan biri hisoblanadi. DS muhim 
hujjatdir. Fuqaro Muhofazasi instituti xodimlari tomonidan bir nechta standartlar 
tayyorlangan.
Favciulodda vaziyatlarda xavfsizlik.
Tabiiy favqulodda vaziyatlar.
Texnogen favqutodda vaziyatlar.
Texnogen favqulodda vaziyatlar manbalari.
Tabiiy favqulodda vaziyatlar manbalari.
Barcha davlat va nodavlat tashkilotlari joriy hujjatlami ishlab chiqilgan 
standart talablari asosida muvofiqlashtirishlari va ularga tayanib ish yuritishlari talab 
qiliinadi.
Mavzu-3. Respublikamiz va jahon miqyosida hayot faoliyati xavfsizligini
taMninlashga oid olib borilayotgan tadbirlar
Respblikamiz aholisi va hududlarini xavfsizligini muhofaza qilish borasida 
0 ’zbekistcm Respublikasi FV vazirligi tomonidan har yili tegishli vazirliklar, 
idoralar, tashkilotlarmng ma'sul xodimlari ishtirokida anjuman, seminar, davra 
suhbatlari o’tkazilib kelinumoqda.
Aholini favqulodda vaziyat yuz berganda sarosirnaga va tushkunlikka 
tushmaslikka aniq tadbirlami bajarishda dadil, qat'iy hatti harakatlar qilishga ruhan, 
jismonan va moddiy jihatdan tayyorlab borish zarur.
Hayot faoliyati xavfsizligi fani fiiqarolarning hayotiy faoliyati bilan bogMiq 
boMgan barcha hodisa va jarayonlaming kelib chiqishi sabablarini, uning oidini olish 
choralarim, ulaming turlarini, xususiyatlarini, muhofaza qilish tadbirlarini, 
harakatlanish qoidalarini rgatadi.
14

---

Aholini sog’lom boMib sishi, fuqarolarimizni har xil o’ta xavfli 
kasalliklardan himoya qilish davlatimiz zimmasidadir. 2008-2009 xavfsizlikni 
ta'minlashga oid chora tadbirlar to’g’risida seminar boMib o’tdi.
Uyushgan jinoyatchilik, terrorizmga qarshi kurashni kuchaytirish.
Tezkorqidiruv xizmatini mustahkamlash.
Yo’1 harakati xavfsizligini oldini olish.
Yong’in xavfsizligini oldini olish.
Tabiiy FV oqibatlarini kamaytirish.
Atrof-muhitni zararli moddalar bilan ifloslanishini oldini olishni kuchaytirish.
0 ’zbekiston Respublikasi hududida biologik xususiyatdagi favqulodda 
vaziyatni bashoratlashni takomillashtirish.
Elektr tarmoqlari tufayli yuzaga keladigan favqulodda vaziyatlami oldini 
olishni kuchaytirish.
Yirik suv inshootlarida xavsizlikni ta'minlashni kuchaytirish.
Agar suv to’g’onlari, omborlarida avariya yuz bersa, kplab aholi yashaydigan 
punktlar minglab korxonalar va million gektar yerlar zarar ko’radi. Iqtisodiy zararli 
omillardan biri suv toshqinlaridir. BMT ma’lumotiga ko’ra tabiiy insonga 
bysinmaydigan kuchLi ofatlar, sayyoramiz aholisiga juda katta zarar yetkazadi. 
Fuqarolar xavfsizligini ta'minlash uchun Davlatimiz tomonidan kp ishlar olib 
borilyapti. Aholini xavfsiz va sogMom mehnat sharoiti bilan ta'minlashni davlat 
o ’zining asosiy vazifasi deb hisoblaydi. Buning uchun zarur blgan chora tadbirlami 
qonun asosida amalga oshiradi. Snggi yillarda oliy majlis tomonidan aholining 
xavfsizligini kafolatlovchi bir necha qonunlar qabul qilindi.
Aholi va xududlarni FV lardan muhofazalash tad b irlari
Tashkiliy tad b irlar. Aholi va xududlaming favqulodda vaziyatlardan 
muhofaza qilishga qaratilgan chora tadbirlar, turli avariya, xalokatlami oldini olish, 
bartaraf etish, favqulodda vaziyatda aholini harakatlanishga tayyorlash kabi tadbirlar 
majmuasidan iborat.
Axborot tadbirlari. Axborot vositalari (televizor, radio, intemet) orqali 
jahonda va respublikamizda sodir boMayotgan ofatiar, halokatlar ulaming kelib 
chiqish sabablari, oqibatlari, xavfi trisidagi ma’lumotlar orqali aholini xabardor 
qilib borish, vujudga kelishi mumkin blgan favqulodda vaziyat, unga qarshi 
muhofaza 
tadbirlari, 
harakatlanish 
qoidalari, 
evakuatsiya 
tadbirlariga 
oid 
ma'lumotlardan aholini xabardor qilish, axborot uzatish kabi tadbirlar tashkil etadi.
Ijtimoiy-iqtisodiy 
tadbirlar. 
Aholi 
va 
hududlami 
ijtimoiy-iqtisodiy 
muhofazalashga qaratilgan chora-tadbirlar, favqulodda vaziyatlar yuzaga kelganda 
ulaming xavfmi bartaraf etish, aholini moddiy ta'minlash, iqtisodiy jihatdan krilgan 
zarami qoplash va boshqalar tashkil etadi.
M uxandislik-texnik tad b irlar. Aholi va xududlaming tabiiy, texnogen 
favqulodda vaziyatlardan muhofazalash maqsadida qurilish konstruktorlik ishlari, 
binolaming favqulodda vaziyatlarga bardoshligini ta'minlash kabi tadbirlar tashkil 
etadi.
15

---