Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universitet

Pastki  lab  saratoni  ko

ʻ pincha  pastki  lab  qizil  xoshiyasi  ustida  uzoq  vaqt 

bitmaydigan  yara  va  qon  sizib  turadigan  yoriqchalar,  oq  dog

ʻ lar  (leykoplakiya) 

bo

ʻ lishi  natijasida  vujudga  keladi.Saratonning  oldini  olish  uchun  pastki  lab  va 

og

ʻ iz boʻ shligʻ i kasalliklarida  albatta chekishni tashlash lozim. 

Qizilo

ʻ ngach  saratoni  ("qiltomoq"  kasalligi)  aksariyat  saraton  oldi  kasalliklari 

oqibatida  kelib  chiqadi.  qizilo

ʻ ngach saratonida bemor dastlab quyuq, keyinchalik 

suyuq  ovqatlarni  ham  yuta  olmay  qoladi.  Ko

ʻ pincha  toʻ sh  orqasida,  baʼ zan 

ko

ʻ krak  pastida  va  qorin  sohasida  ogʻ riq  sezadi.  Ovqat  yutganda  salgina 

qiyinchilik  sezilsa, darhol vrachga murojaat  qilish  kerak. 

---

58 

 

Me

ʼ da  saratoni  koʻ p  uchraydigan  va  aksariyat  surunkali  meʼ da  yarasi,  polipi, 

shuningdek,  surunkali  gastritning  ba

ʼ zi  shakllari  oqibatida  kelib  chiqadi.  Meʼ da 

raki  bilan  ayollarga  nisbatan  erkaklar  ko

ʻ proq  ogʻ riydi;  Odatda,  40—60  yoshli 

kishilar  o

ʻ rtasida koʻ p uchraydi. Kasallik boshda sezilmaydi, bemorning darmoni 

quriydi,  mehnat  qobiliyati  susayadi,  ozib  keta  boshlaydi,  rangi  siniqadi; 

keyinchalik  ishtaxa  yo

ʻ qolishi,  koʻ ngil  aynishi,  jigʻ ildon  qaynashi,  hiqichoq 

tutishi,  kekirish,  ba

ʼ zan  qusish  alomatlari,  shuningdek,  meʼ dada  qattiq  ogʻ riq 

paydo  bo

ʻ ladi.  Bunday  alomatlar  roʻ y  berganda  darhol  vrachga  murojaat qilish 

zarur.To

ʻ gʻ ri ichak saratoni koʻ proq ichakdagi polipdan paydo boʻ ladi. Bunda 

soxta  hojat  qistashi,  shilliq  yoki  qon  aralash  ich  ketishi  kuzatiladi,  kasallik  avj 

olgandan so

ʻ ng ichakdan qon oqadi. Qon ketishi koʻ pincha bavosilda ham roʻ y 

beradi,  shuning  uchun  qon  ketishi  sababini  faqat  vrach  aniqlashi  mumkin.O

ʻ pka 

saratoni  o

ʻ pkaning  surunkali  kasalliklari  (oʻ pka  sili,  zotiljam,  bronx  poliplari, 

pnevmokonioz)  bilan  tez-tez  og

ʻ rib  turish  va  h.k.  oqibatida  vujudga  kelishi 

mumkin.  O

ʻ pka  saratoni  koʻ proq  kashandalarda  uchraydi;  Koʻ krakda  ogʻ riq 

(ayniqsa,  yo

ʻ talganda  zoʻ rayadi),  baʼ zan  qon  tuflash kuzatiladi.  Kasallikka xos 

alomatlar  paydo  bo

ʻ lganda  darhol  vrachga  murojaat  qilish  lozim.Sut  bezlari 

saratoni  ko

ʻ proq  sut  bezlarida  hosil  boʻ ladigan  qattiq,  ogʻ riqsiz  tugunchalar, 

saraton  oldi  o

ʻ smasi  (xavfsiz  oʻ sma),  fibroadenomatozlarni  oʻ z  vaqtida 

davolamaslik  natijasida  rivojlanadi.  Sut  bezlarida  arzimagan  tuguncha  borligi 

sezilsa,  darhol  vrachga  murojaat  qilish  kerak.Ayollarda  ko

ʻ p  uchraydigan 

bachadon  saratoni  bachadondagi  surunkali  kasalliklar  —  eroziya,  polip  va  oq 

dog

ʻ lardan paydo boʻ ladi. Tugʻ ruq va abortda bachadonning jarohatlanishi, uni 

o

ʻ z vaqtida davolatmaslik ham bachadon saratoniga sabab boʻ ladi. Kasallik hech 

qanday  belgisiz  kechadi,  keyinchalik  avj  olganidan  so

ʻ ng  bemorda  oqchil 

ko

ʻ payib,  hayz  sikli  buziladi,  qon  ketadi  va  nihoyat,  ogʻ riq  paydo  boʻ ladi. 

Shuning  uchun  har  bir  ayol  jinsiy  hayot kechira boshlagan kundan boshlab kamida 

bir  yilda  2  marta  (klimakteriya  davrida  4  marta)  ginekolog  ko

ʻ rigidan  oʻ tib 

turishi  shart.