|
Nizomiy nomidagi TDPU
Professional ta’lim fakulteti
Texnalogik ta’lim yo’nalishi
TT-101 guruh talabasi
Xolxo’jayeva Ziyodaxonning
Psixologiya fanidan tayyorlagan ishi
Faoliyat
Reja:
- Faoliyat haqida tushuncha va uning tuzilishi
- Faoliyatning asosiy turlari.
- Motiv va motivatsiya tushunchasining mazmuni.
Faoliyat- anglangan maqsad bilan boshqariladigan ichki psihik va tashqi jismoniy harakatlar yig`indisiga aytiladi. Faoliyat- anglangan maqsad bilan boshqariladigan ichki psihik va tashqi jismoniy harakatlar yig`indisiga aytiladi. Interiorizatsiya- tashqi real ishdan ichki ideal ishga o`tish jarayoniga aytiladi. Eksteriorizatsiya- oldin ichida o`ylab, so`ngra bevosita tashqi munosabatga o`tish jarayonidir. Maqsad- inson faoliyati so`nggi natijasining obrazi sifatida namoyon bo`ladi va ehtiyojlarni amalga oshirilishidir. Motiv- kishini faoliyatga undaydi va unga mazmun baxsh etadi.
Izohli atamalar.
Faoliyat- anglangan maqsad bilan boshqariladigan ichki psihik va tashqi jismoniy harakatlar yig`indisiga aytiladi. Faoliyat- anglangan maqsad bilan boshqariladigan ichki psihik va tashqi jismoniy harakatlar yig`indisiga aytiladi. Umuman, inon faoliyatining turlari ko`p va hilma-hil bo`lib, ularda eng muhimi ijtimoiy qiymatga ega bo`lgan ishlab chiqarish mehnatidir. Ma`lumki inson faoliyati jarayonida ma`lum bir mahsulotni yaratadi va undan ishlab chiqarish jarayonida foydalanadi. Inson faoliyatining o`ziga hos hususiyati shundan iboratki, faoliyatning mazmuni ana shu faoliyatni yuzaga keltirgan ehtiyojga bog`liq bo`ladi. Faoliyatning 3 ta turi mavjud - O`yin- Bog`cha yoshidagi bolalarning asosiy yetakchi faoliyati hisoblanadi.
- O`qish faoliyati- o`yin faoliyati asosida yuzaga keladi. Bu faoliyatning maqsadi ma`lum ahborotlarni bilimlarni harakatlarni va amallarni o`zlashtirishdan iboratdir.
- Mehnat faoliyati- ma`lum ijtimoiy foydalimoddiy yoki madaniy-ma`naviy mahsulot ishlab chiqarishga qaratilgan faoliyatdan niboratdir.
Ular bir-biridan faoliyatining turliligi bajarilish muddatlaridagi farqlanish orqali o`zaro tafovutdadir. Faoliyatning quyidagi tarkiblari mavjud: Faoliyatning quyidagi tarkiblari mavjud: - Motiv –kishini faoliyatga undaydi va unga mazmun baxsh etadi.
- Maqsad- inson faoliyati so`nggi natijasining obrazi sifatida namoyon bo`ladi va ehtiyojlarni amalga oshirilishidir.
- Ish harakat- galdagi 1bitta oddiy vazifani bajarishga qaratilgan nisbatan tugallangan faoliyatning tarkibidir.
- Motivatsiya- keng ma`noda inson haayotining murakkab ko`p qirrali boshqaruvchisi deb qaraladi.
Psixolog olimlar tomonidan olib borilgan tadqiqotlar asosida motiv va motivatsiya turelicha talqin qilingan: Psixolog olimlar tomonidan olib borilgan tadqiqotlar asosida motiv va motivatsiya turelicha talqin qilingan: Eng keng tarqalgan ta`riflarga ko`ra, motiv-bu kishini faoliyatga undovchi kuch, sabab yoki ehtiyojlar yeg`indisidan iboratdir. S.L. Rubinshteyn motivatsiyaga quyidagicha ta`rif bergan: “Motivatsiya- bu psixika orqali amalga oshuvchi determinatsiyadir” Umuman olganda Motivatsiya- murakkab tuzilma, faoliyatni harakatlantiruvchi kuchlar majmuasi bo`lib, u o`zini mayllar, maqsadlar, ideallar ko`rinishida namoyon qiladi ba inson faoliyatini bevosita aniqlab, boshqarib turadi. Biroq intizom iqtidorni takomillashtiradi. Ularning 20-yillari boshida top-skripkachilar o’qituvchi bo’lish niyatidagi boshqa skripkachi talabalardan ikki marta ko’p – 10000soat jamg’arishgan(Erikson va b., 2001,2006,2007). Iqtisod bo’yicha Nobel mukofotini olgan psixolog Gerbert Saymon(1998)ning tadqiqotlaridan 10yil qoidasi deb nomlangan qoida yuzaga keldi: jahon ekpert-klasslari sohasi bo’yicha o’n yildan kam bo’lmagan vaqt ya’ni haftasiga qirq soat, yiliga ellik hafta ishlashgan.Katta olimlar, sportchilar va rassomlar o’rganilganida aniqlandiki ularning barchasi yuqori motivatsiyaga va shaxsiy intizomga ega, o’z maqsadiga erishish uchun kuniga soatlab vaqt sarflashga tayyor ( Blum,1985). Bu yorqin yulduzlar nafaqat o’zining noodatiy talanti, balki kundalik intizomi bilan ajralib turgan. Yuqori natija gallon(4,5litr) ter bilan bir choy qoshiq ilhomning aralashmasiday tuyuladi. - Biroq intizom iqtidorni takomillashtiradi. Ularning 20-yillari boshida top-skripkachilar o’qituvchi bo’lish niyatidagi boshqa skripkachi talabalardan ikki marta ko’p – 10000soat jamg’arishgan(Erikson va b., 2001,2006,2007). Iqtisod bo’yicha Nobel mukofotini olgan psixolog Gerbert Saymon(1998)ning tadqiqotlaridan 10yil qoidasi deb nomlangan qoida yuzaga keldi: jahon ekpert-klasslari sohasi bo’yicha o’n yildan kam bo’lmagan vaqt ya’ni haftasiga qirq soat, yiliga ellik hafta ishlashgan.Katta olimlar, sportchilar va rassomlar o’rganilganida aniqlandiki ularning barchasi yuqori motivatsiyaga va shaxsiy intizomga ega, o’z maqsadiga erishish uchun kuniga soatlab vaqt sarflashga tayyor ( Blum,1985). Bu yorqin yulduzlar nafaqat o’zining noodatiy talanti, balki kundalik intizomi bilan ajralib turgan. Yuqori natija gallon(4,5litr) ter bilan bir choy qoshiq ilhomning aralashmasiday tuyuladi.
- Psychology David G. Myers Hope College Holland, Michigan .492 p
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. G`oziyev E, Xasanov B “Psihologiya muammolari” Toshkent ,1999.
2. N.S.Safayev, N.A.Mirashirova, N.G.Odilova “ Umumiy psihologiya nazariyasi va amaliyoti” Toshkent-2013
3. Ziyo.uz
Etiboringiz uchun tashakkur
Do'stlaringiz bilan baham: |
