Nizomiy nomidagi tdpu ning 70 yilligiga bag’ishlanadi

11-shakl, b)
S nuqtadan A B kesmaning hamma nuqtalari orqali proyeksiyalovchi
nurlar o ’tkazamiz. Bu nurlar to ’plami S va A B orqali o ’tuvchi SA B
proyeksiyalovchi tekislikni tashkil qiladi. SA B tekislik proyeksiyalar
tekisligi H bilan to ’g ’ri chiziq b o ’yicha kesishadi. Shuning uchun ham
A B kesm aning proyeksiyasi A'B' um um iy holatda to ’g ’ri chiziq
kesm asi k o’rinishda bo’ladi. CD egri chiziqning proyeksiyasi C'D' egri
chiziq b o’ladi, chunki S va C D orqali proyeksiyalovchi konus sirti
o ’tadi. U tekislik bilan egri chiziq b o ’yicha kesishadi. S orqali o ’tgan
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

har qanday chiziqning markaziy proyeksiyasi nuqta b o’ladi. Masalan: /
to’g ’ri chiziqning proyeksiyasi V nuqta, H proyeksiyalar tekisligiga
parallel q to ’g ’ri chiziqning proyeksiyasi H ga tegishli xosm as
nuqtada bo’ladi.
Parallel proyeksiyalash markaziy proyeksiyalashning xususiy holi
b o’lib, unda proyeksiyalash markazi proyeksiyalash y o ’nalishi deb
ataluvchi biror So y o ’nalishda cheksiz uzoqlashtirilgan deb faraz qilinadi
(12-shakl). Parallel proyeksiyalashda to ’g ’ri chiziqning proyeksiyasi
umumiy holda to’g ’ri chiziq AB->A'B', egri chiziqning proyeksiyasi esa
egri chiziq C B -» C B ' bo’ladi. Proyeksiyalash y o ’nalishiga parallel
to’g ’ri chiziqning proyeksiyasi nuqta tekislikka parallel to ’g ’ri chiziq
kesm asining proyeksiyasi o ’ziga teng va parallel bo’ ladi. Parallel
proyeksiyalash nurlari y o ’nalishining proyeksiyalar tekisligiga nisbatan
hosil qilgan a burchagiga qarab qiyshiq burchakli (agar a < y ) va to ’gri
7t
burchakli (agar a = y ) proyeksiyalarga ajraladi. B iz asosan to ’g ’ri